Κυριακή 21 Νοεμβρίου 2010

Το δικό μας μνημόνιο.
Του Σαράντου Λέκκα
Εμείς οι πολίτες συνήθως ξεχνούμε ότι δεν έχουμε μόνο δικαιώματα αλλά και υποχρεώσεις τόσο έναντι των τρίτων όσο και έναντι του κράτους, ενώ σε πλείστες των περιπτώσεων δεν είμαστε έντιμοι ούτε με τον ίδιο μας τον εαυτό.Γκρινιάζουμε για την παραμονή επί δεκαετίες στα πολιτικά δρώμενα συγκεκριμένων προσώπων ή και συγκεκριμένων οικογενειών όπως και από την απουσία νέων ανθρώπων στην πολιτική σκηνή και την ιδία στιγμή με την ψήφο μας διαιωνίζουμε την πολιτική παρουσία αυτών που υβρίζουμε ή λοιδορούμε.Γκρινιάζουμε για την καταστροφή περιουσιών από φυσικές καταστροφές και την ιδία στιγμή οικοδομούμε αυθαίρετα πάνω σε δασικές εκτάσεις και ρέματα αδιαφορώντας για το αποτέλεσμα των πρακτικών μας.Γκρινιάζουμε για τους επιπλέον φόρους που τις περισσότερες φορές οφείλονται στην έλλειψη πόρων ως αποτέλεσμα της φοροδιαφυγής και την ιδία στιγμή είμαστε έτοιμοι να αποδεχθούμε μικρότερη απόδειξη από τον κάθε επαγγελματία με αντίτιμο μια μικρή έκπτωση.Γκρινιάζουμε για την αναποτελεσματικότητα των διωκτικών Αρχών στην καταπολέμηση των τρομοκρατικών και εγκληματικών φαινόμενων αλλά παράλληλα ζητούμε τη διασταλτική ερμηνεία των νόμων όταν οι συλληφθέντες είναι φιλικά προσκείμενοι στο κόμμα που ψηφίζουμε.Γκρινιάζουμε για την κακή κατάσταση του συστήματος υγείας και για τις κάκιστες υπηρεσίες των κρατικών νοσοκομείων, αλλά παράλληλα δεν θέλουμε να αλλάξουν τα αισχρά δεδομένα που έχουν επικρατήσει στους συγκεκριμένους χώρους αφού αυτά εξυπηρετούν συγκεκριμένα συμφέροντα και συγκεκριμένες ομάδες.Γκρινιάζουμε για την ασυνέπεια και την κακή ποιότητα των υπηρεσιών που προφέρουν οι δημόσιες συγκοινωνίες, όμως από την άλλη πλευρά αντιδρούμε σε περικοπές δρομολογίων και γενικότερα δαπανών που δεν έχουν ανταποδοτικότητα ικανή να δημιουργεί θετικά οικονομικά αποτελέσματα.Γκρινιάζουμε για τα ημερήσια ελλείμματα του ΟΣΕ, ύψους 3 εκατομμυρίων και για το σωρευμένο χρέος ύψους 10 δισ. ευρώ, όμως δεν θέλουμε να υπάρχει εις βάθος αναδιάρθρωση του συγκεκριμένου Οργανισμού ούτε συρρίκνωση των λεγόμενων κεκτημένων δικαιωμάτων που η συνδικαλιστική συνδιοίκηση έχει προσφέρει διαχρονικά και γαλαντόμα στους εργαζομένους.Γκρινιάζουμε για την κακή κατάσταση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, για την απώλεια διδακτικών ωρών, για την ασυδοσία στους χώρους διδασκαλίας και την απουσία ελέγχου και αξιολόγησης στους διδάσκοντες και από την άλλη πλευρά αντιδρούμε στις όποιες αλλαγές σχεδιάζονται αφού η καθεστηκυία τάξη των εκπαιδευτικών κύκλων είναι αρνητική σε κάθε αλλαγή ακόμη και στις απόλυτα αναγκαίες.Παρόμοιες αναφορές μπορούν να γίνουν δεκάδες, όμως η πραγματικότητα δεν αλλάζει μιας και λίγο-πολύ οι καταστάσεις προδιαγράφουν ζοφερές προοπτικές, ενώ οι αντιδράσεις είναι πανομοιότυπες σε κάθε σχεδιαζόμενη μεταβολή.Το εντυπωσιακό είναι, ενώ η πεπατημένη οδός δεν προσφέρεται σε περιόδους υψηλών απαιτήσεων, όπως η σημερινή όπου η χρηματοοικονομική κρίση έχει αναδείξει σε όλο το βάθος τους τα διαρθρωτικά προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας, εν τούτοις η δυσκολία υιοθέτηση ριζοσπαστικών αλλαγών δείχνει τις αγκυλώσεις μεγάλου τμήματος της ελληνικής κοινωνίας και κυρίως των εκπροσώπων τους στα συνδικαλιστικά όργανα.Η συνδιοίκηση του δημόσιου τομέα επί δεκαετίες από το δίπολο των κομματικών και συνδικαλιστικών στελεχών, η καθιέρωση ως κυρίαρχης αντίληψης ότι οι κάθε είδους παραχωρήσεις σε οργανωτικό, διοικητικό και οικονομικό τομέα μετατρέπονται σε κεκτημένα με την έννοια των πάγιων και μη διαπραγματεύσιμων έφεραν τον δημόσιο τομέα στο χάλι που όλοι σήμερα συναντούμε.Η ευκολία με την οποία κάθε περίπου αίτημα μετατρέπονταν σε κεκτημένο οδήγησε στο σημερινό αδιέξοδο, το οποίο δεν θα μπορούσε να ξεπεραστεί παρά με δρακόντειες προσεγγίσεις.Αυτές οι προσεγγίσεις σήμερα καλύπτονται από το περίφημο μνημόνιο, όμως κάλλιστα θα μπορούσαν να είχαν άλλον χαρακτήρα εάν υπήρχε κοινός νους και κυρίως αυτοπειθαρχία από κυβερνώντες και κυβερνώμενους.Βέβαια ως λαός είμαστε ή του ύψους ή του βάθους, όμως εάν υπήρχε η ελάχιστη προσαρμοστικότητα δεν θα φθάναμε στα επίπεδα των ακραίων επιλογών, όπως για παράδειγμα των περικοπών μισθών και συντάξεων ή των σκληρών σε ορισμένες περιπτώσεις ασφαλιστικών προσαρμογών.Μετά την πρώτη στην ουσία ακραία δημοσιονομική εκτροπή της περιόδου 1989-1990 θα έπρεπε να είχαμε ως κοινωνία δημιουργήσει και ενεργοποιήσει το δικό μας μνημόνιο με όρους εθνικής αξιοπρέπειας.
Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 21/11/2010)

Τρίτη 16 Νοεμβρίου 2010

Η ανεξέλεγκτη ισχύς των αγορών
Του Σαράντου Λέκκα
Ο πρώτος οικονομικός όρος που μαθαίνει ένας πρωτοετής φοιτητής των οικονομικών είναι ο όρος της αγοράς. Οι καθηγητές ορίζουν την έννοια της αγοράς ως τον τόπο που εκφράζονται οι επιθυμίες των αγοραστών από τη μία πλευρά και των πωλητών από την άλλη.Η συνισταμένη των εκφράσεων καθορίζει την ποσότητα της κάθε αγοράς ή πώλησης, καθώς και την τιμή της αγοραπωλησίας.Επίσης οι καθηγητές λαμβάνοντας υπόψη την ανάπτυξη των τηλεπικοινωνιών και της πληροφορικής εφιστούν την προσοχή ότι για να υπάρχει αγορά ενός αγαθού ή μίας υπηρεσίας δεν είναι απαραίτητο οι αγοραστές και οι πωλητές να βρίσκονται στο ίδιο σημείο.Στην ουσία ένας πρωτοετής φοιτητής αντιλαμβάνεται ότι όποιος ασκεί οικονομική δραστηριότητα, όποιος θέλει να αγοράσει ένα αγαθό ή μία υπηρεσία είναι μέλος της αγοράς. Δηλαδή απλά και κατανοητά και υπό την ευρεία έννοια μέλη της αγοράς είμαστε όλοι μας.Αγορά με αγορά όμως έχει μεγάλη διαφορά.Αλλο η απλή συμμετοχή σε μία δευτερεύουσα αγορά και άλλο ο πρωταγωνιστικός ρόλος σε μία αγορά που κατέχει το βασικό αγαθό κίνησης μίας οικονομίας όπως οι αγορές χρήματος και κεφαλαίων.Στη σύγχρονη εποχή η βαρύτητα των αγορών χρήματος δεν μπορεί να συγκριθεί με καμία άλλη γι’ αυτό και όταν λέγεται και γράφεται πως οι αγορές πιέζουν προς την μία ή προς την άλλη κατεύθυνση, στην ουσία αναφερόμαστε στα λίγα εκείνα μέλη που έχουν σωρεύσει τέτοια δύναμη που μπορούν να επιβάλουν τα συμφέροντά τους ανεξάρτητα των προοπτικών που προβάλλουν κράτη και κυβερνήσεις.Καθ' όλη την άνοιξη του 2010 οι αγορές πίεζαν την ελληνική κυβέρνηση προς την κατεύθυνση αποδοχής της αδυναμίας αναχρηματοδότησης του δημόσιου χρέους της.Οι υποσχέσεις περί επαναφοράς της ελληνικής οικονομίας στη δημοσιονομική ορθοδοξία δεν αρκούσαν, αφού η αξιοπιστία είχε πληγεί ανεπανόρθωτα.Το αρχικό πακέτο στήριξης ύψους 45 δισ. ευρώ που είχαν αποφασίσει οι υπουργοί Οικονομικών της Ενωσης στις 11 Απριλίου 2010 θεωρήθηκε μικρό, γι’ αυτό και η πίεση των αγορών συνεχίσθηκε.Η πίεση των αγορών προς την Ελλάδα αλλά και προς όλο το οικοδόμημα του ευρωπαϊκού Νότου οδήγησε στην αύξηση της παροχής βοήθειας προς τη χώρα μας στο ύψος των 110 δισ. ευρώ, ενώ η κρίση του χρέους, όπως οι αγορές ονόμασαν τη διόγκωση των χρεών ελέω της χρηματοοικονομικής κρίσης, οδήγησε στη δημιουργία πακέτου 600 δισ. ευρώ για το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ενωσης.Η πίεση των αγορών εκδηλωνόταν μέσω της αύξησης των spreads των ομολόγων που ζητούνταν για την αναχρηματοδότηση των κρατικών χρεών.Η πίεση τελικά δημιούργησε τέτοια δυναμική που ανάγκασε την Ευρωπαϊκή Ενωση όχι μόνο να στηρίξει την Ελλάδα με τα κεφάλαια που ζητούσαν οι αγορές αλλά και να δημιουργήσει σχέδιο επέμβασης για ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.Εχουμε φθάσει στο σημείο που οι αγορές επιβάλλουν το στίγμα τους στις εκλεγμένες από τους λαούς κυβερνήσεις.Εχουμε φθάσει στο σημείο που οι αγορές κατευθύνουν εκεί που εκείνες θέλουν την παγκόσμια οικονομία.Αγορά με αγορά όμως έχει διαφορά.Σήμερα η ισχυρότερη αγορά είναι η αγορά συναλλάγματος με ημερήσιο τζίρο της τάξεως των 4 τρισ. δολαρίων.Ακολουθούν οι αγορές παραγωγών, ομολόγων και μετοχών, εμπορευμάτων και χρυσού.Στην ουσία και συμπεριλαμβάνοντας όλες τις παραπάνω αγορές θα λέγαμε ότι η ισχυρότερη παγκόσμια αγορά είναι η αγορά των χρηματοοικονομικών προϊόντων.Σε αυτή μετέχουν εκατομμύρια συναλλασσόμενοι, όμως η βαρύτητα του καθενός είναι διαφορετική.Μηδαμινή βαρύτητα έχει ο τομέας συναλλάγματος μίας επιχείρησης ή μίας περιφερειακής τράπεζας και διαφορετική βαρύτητα έχουν οι επενδυτικές τράπεζες των ΗΠΑ και τα κολοσσιαία κερδοσκοπικά κεφάλαια.Στην ουσία οι χρηματοοικονομικές αγορές δεν είναι απρόσωπες, έχουν πρόσωπο και κυρίως έχουν ηγέτες.Οι ηγέτες μπορεί να είναι νομικά πρόσωπα, πλην όμως βρίσκονται σε αγαστή συνεργασία μεταξύ τους όταν θέλουν να επιβάλουν τον στόχο τους που δεν είναι άλλος από τη μεγιστοποίηση των κερδών τους.Το θέμα είναι η υπερβολικά μεγάλη ισχύ τους.Δεν είναι δυνατόν οι κερδοσκόποι να επιβάλλονται στις ευνομούμενες κοινωνίες και στα εντεταλμένα όργανα των κρατών όπως στις κεντρικές τράπεζες.Από τα τέλη του 2009 η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας, για παράδειγμα, παρέμβαινε στην αγορά συναλλάγματος αγοράζοντας ευρώ και πουλώντας ελβετικά φράγκα επιζητώντας την αποφυγή της περαιτέρω ενδυνάμωσης του νομίσματός της.Αρχές καλοκαιριού είδε ότι ο αγώνας της ήταν άσκοπος μιας και οι κερδοσκόποι κέρδιζαν κατά κράτος, αφού το ελβετικό νόμισμα είχε ανατιμηθεί έναντι του ευρώ το 9μηνο Ιανουάριος - Σεπτέμβριος κατά 12,78%.Το θέμα επαναλαμβάνουμε είναι η υπερβολικά μεγάλη ισχύ των χρηματοοικονομικών αγορών, μια ισχύ που υπερβαίνει κάθε κρατική οντότητα, κάθε θεσμοθετημένη αρχή.Αυτό πρέπει να αντιμετωπισθεί άμεσα και με ιδιαίτερο δηκτικό τρόπο προς όλους εκείνους που κερδοσκοπούν ασύστολα.Η αντιμετώπιση είναι εύκολη, αφού γνωρίζουμε τους ηγέτες και τις προδιαγραφές όλων εκείνων που σέρνουν τον χορό της απόλυτης κερδοσκοπίας.Εκείνο που απουσιάζει είναι η πολιτική βούληση, ίσως διότι ένα τμήμα του προϊόντος της κερδοσκοπίας στηρίζει την πολιτική επιβίωση των οργάνων της εκτελεστικής εξουσίας.Εκεί πλέον προσκρούει κάθε προσπάθεια περιορισμού της ισχύος όσων με δέος ονομάζουμε «αγορές».Από 'κει πρέπει να αρχίσουμε εάν θέλουμε να αλλάξουμε τα κακώς κείμενα.Διότι καλώς εντοπίζουμε ως Ευρωπαίοι τον περίεργο ρόλο που παίζουν οι αμερικανοκινούμενοι οίκοι αξιολόγησης, πλην όμως πρέπει να δώσουμε πειστική απάντηση στο γιατί μέχρι σήμερα δεν έχουμε δημιουργήσει έναν ευρωπαϊκό οίκο αξιολόγησης όταν ακόμη και οι Κινέζοι έχουν τον δικό τους που ακούει στο όνομα Dagong Global Credit Co.
Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 14/11/2010)

Κυριακή 31 Οκτωβρίου 2010

Πώς πρέπει να υπολογίζεται το έλλειμμα.
Του Σαράντου Λέκκα
Ο απλός πολίτης της χώρας βλέποντας τις συνεχείς αναθεωρήσεις κυρίως του ελλείμματος του 2009 διερωτάται ποιο είναι το ακριβές μέγεθος του ελλείμματος και κυρίως τι συνέβη και το συγκεκριμένο έλλειμμα εκτοξεύθηκε σε επίπεδα που προσεγγίζουν το 16% του ΑΕΠ.Αναθεωρήσεις των μεγεθών αναφορικά με το έλλειμμα και το χρέος τείνουν να γίνουν συνήθη πρακτική την τελευταία δεκαετία και κυρίως για έτη που προηγήθηκαν κυβερνητικών μεταβολών.Τι διαφοροποιεί όμως την αναθεώρηση του 2009 από τις υπόλοιπες που έχουν πραγματοποιηθεί και παράλληλα ποιο είναι το υπόβαθρο διόγκωσης του συγκεκριμένου ελλείμματος.Αρκετοί πολίτες έχουν φθάσει στο σημείο να διερωτώνται εάν ομιλούμε για πραγματικά ελλείμματα ή για πολιτικά ελλείμματα με την έννοια της καταγραφής ελλειμμάτων προς ενοχοποίηση πολιτικών αντιπάλων.Τα ελλείμματα είναι πραγματικά, έχουν δημιουργηθεί με αποφάσεις εντεταλμένων οργάνων της πολιτείας, από ανθρώπους που έχουμε εμείς οι ίδιοι εκλέξει όπως οι δημοτικοί άρχοντες και από ανθρώπους και διοικήσεις που έχει επιλέξει η εκάστοτε πολιτική εξουσία στελεχώνοντας τις ΔΕΚΟ, τα νοσοκομεία και τα ασφαλιστικά ταμεία.
Αυτή είναι η πραγματικότητα.Από κει και μετά η διόγκωση του ελλείμματος, κυρίως του 2009, οφείλεται στις αυξημένες δαπάνες που πραγματικά έγιναν σε επίπεδο κεντρικής κυβέρνησης, στην κατάρρευση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού και φυσικά στις επιπτώσεις από τη μεγάλη διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση.Η εκτόξευση όμως του ελλείμματος έχει επιπλέον και αλλά ισχυρά υπόβαθρα.Κατ' αρχήν στην τάση που υπάρχει, μετά από κάθε κυβερνητική αλλαγή να προσμετρούνται ελλείμματα που σε διαφορετικές περιπτώσεις δεν θα ελαμβάνονταν υπόψη μόνο και μόνο για πολιτικούς λόγους.Το είδαμε το 2004, το βλέπουμε και το 2009.Η διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι το 2009 είναι επιβαρυμμένο από τις παράπλευρες απώλειες της διεθνούς κρίσεως.Επιπλέον πρακτικές απόκρυψης ελλειμμάτων όπως η περιβόητη προσαρμογή ελλείμματος -χρέους όπου δαπάνες βάρυναν κατευθείαν το χρέος χωρίς να προσμετρώνται στο ετήσιο έλλειμμα για προφανείς λόγους, δεν χρησιμοποιούνται με αποτέλεσμα την καταγραφή αυτών των δαπανών στο ετήσιο έλλειμμα.Πρόβλημα υπάρχει και με τις παλινωδίες της Ευρωπαϊκής Στατιστικής Υπηρεσίας, όπου άλλοτε οι εντολές της θέλουν την καταγραφή των εξοπλιστικών υποχρεώσεων κατά την παραλαβή τους και άλλοτε κατά την παραγγελία τους.Το ίδιο συμβαίνει και με τις δαπάνες των νοσοκομείων και τον ακριβή χρόνο καταγραφής τους, όπου άλλοτε προσμετρούνται την ώρα πραγματοποίησής τους και άλλοτε την ώρα της εξόφλησής τους.Συγκεκριμένα για το 2009 η αλλαγή του τρόπου υπολογισμού του ελλείμματος από την τρόικα αλλά και από την Ευρωπαϊκή Ενωση άλλαξε σημαντικά τα δεδομένα.Η προσμέτρηση δαπανών, που στο παρελθόν δεν υπολογίζονταν, όπως οι ζημιές των ΔΕΚΟ, οι επιδοτήσεις των ασφαλιστικών ταμείων, οι δαπάνες για το εφάπαξ των δημοσίων υπαλλήλων, είναι λογικό να εκτοξεύουν το έλλειμμα.Ειδικά ο συνυπολογισμός των ελλειμμάτων των ΔΕΚΟ είναι πρακτική που δεν εφαρμόζεται πουθενά στην Ευρωπαϊκή Ενωση.Η πρακτική αυτή στηρίζεται σε ξεχασμένο και μη εφαρμόσιμο κανόνα, ο οποίος προβλέπεται από το ευρωπαϊκό σύστημα λογαριασμών και ο οποίος ορίζει ότι εάν τα έσοδα των ΔΕΚΟ δεν καλύπτουν το 50% των λειτουργικών τους δαπανών, τότε πρέπει να συνυπολογίζονται στο ετήσιο έλλειμμα.Ολοι αυτοί οι λόγοι εκτόξευσαν το έλλειμμα του 2009 σε δυσθεώρητα επίπεδα, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η διαχείριση του 2009 ήταν χειρότερη παρελθόντων ετών.Εάν εξαιρέσουμε τις επιδράσεις της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης, λίγο πολύ η δημοσιονομική διαχείριση του 2009 κινείται στην πεπατημένη των ετών που είχαν προηγηθεί. Για να υπάρχει σαφής σύγκριση πρέπει να υπάρχουν ίδια δεδομένα στον τρόπο υπολογισμού, διαφορετικά οδηγούμεθα σε λάθος συμπεράσματα.Επιβάλλεται να υπάρχουν κανόνες σεβαστοί από όλους και κυρίως επιβάλλεται οι απλοί πολίτες να γνωρίζουν επακριβώς το αποτέλεσμα της ετήσιας διαχείρισης, ώστε να αποδίδονται οι ευθύνες στους πραγματικούς θύτες της δημοσιονομικής εκτροπής.Ο ετεροχρονισμός δαπανών, τα διάφορα swaps, οι ευφάνταστες προσαρμογές ελλείμματος - χρέους και οι εθνικολογιστικές προσαρμογές που καθορίζουν το συγκεντρωτικό έλλειμμα ενός έτους θα πρέπει να πάψουν να χρησιμοποιούνται ως πρακτικές απόκρυψης ελλειμμάτων.Κυρίως όμως πρέπει να διερευνηθούν τα ισοζύγια των ΟΤΑ, ΟΚΑ και λοιπών ΝΠΔΔ γιατί δεν μπορεί κατά τον υπολογισμό του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης να λειτουργούν ως άσπρη τρύπα την ώρα που όλοι γνωρίζουν ότι κυρίως οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι υπερχρεωμένοι.
Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 31/10/2010)

Κυριακή 24 Οκτωβρίου 2010

ECONOMICS OF DEFICITS
(From the looseness and consumer bliss in the Memorandum and the troika) ----------------------
Since the country joined the EMU in 2001 is becoming an institution to challenge the financial and aggregates of the country after each government change. We saw in 2004 when the government is assumed governance of the country after 8 years Simitis and PASOK government we see in 2009 when the government of George Papandreou was received by the Karamanlis government. The question of financial figures from the government is nothing more than challenge the state machine essentially challengers have shaped the practices and approaches of recent decades. In essence, challenge the flimsy foundation as the politicians themselves have built. The adoption of that is legal is moral, lack of respect for legality, the trick, the technocratic koutoponiries and fictional self that gives the power structure have led to a cloudy environment on public finances. The challenge of 2004. With the takeover by the Karamanlis government in 2004 began an inventory of the Greek economy to determine what the exact situation. The census was done in two stages. The first concerns the audit and the amount of the deficit in 2003. The findings reported in the European statistical office (Eurostat) in April 2004.
According to these deficits in 2003 rose 1.7% to 3.2%, the increase is due to the downward revision of revenue. Eurostat is accepted subject to the revised deficit due to underestimation of the costs of armaments and the lack of reliable information regarding the social security surplus, which ex post was correct and a deficit of 2003 again revised to 4.6%. The second stage of the audit of accounts focused on defense spending and social security surplus. During the census said that the whole process was a deliberate action by the then government to branded the former government, while no excuse for not fulfilling election commitments. Addressing the census was unrealistic criteria and highly populist and demagogic. The revelation of the true financial picture was a necessary condition for the victory of honesty and respect as a beaten track road with its partners in the European Union and globally with the international community. This is because the services of the European Union in early 2002 had sent the message to the then Greek government doubted that the Greek statistics. What was revealed, however, the census? Revealed that systematically hidden costs and are referred to the deficit and debt figures bore no relation to reality. Creative accounting has developed a virtual reality that was far cry from the realities of the Greek economy. The results of the survey made public in late September 2004 by the Statistical Office of the European Union caused an uproar and many were those who asked and even elimination of Greece from the Eurozone. The revelations have shown that the much-strong Greek economy was not nothing but a very troubled economy, which would require serious and strenuous efforts to win the confidence of the international community. The inventory data were revised deficit and debt for the period 2000-2004. The deficit of 2000 levels by 2% to GDP reached 4.1% in 2001 from 1.4% TO 3.7% in 2002 from 1.4% TO 3.7% 2003 by 1.7% TO 4.6% and 1.2% in 2004 reached 5.3%.
The debt of 2000 levels by 106.2% to GDP reached 114% in 2001 from 106.9% to reach 114.7% in 2002 from 104.7% to reach 112.5% of 2003 reached 102.4% and 109.9 in 2004 from 97.7% to reach 112.1%. The increase in debt due to the revision of intragovernmental debt, which occurred less than 3.9 billion € for 2000, € 5 billion for 2001, € 5.3 billion for 2002 and 5.7 billion € for 2003 and rose back obligations in the interest amounts that were capitalized in the past and have not appeared anywhere. The increase in losses due to the downward revision of the surpluses of social security for local authorities and public entities and the actual recording of military spending based on the time their order. Especially in 2004 the deficit increase was due to non-record documents relating to the Olympics, the electoral allowances for the election of March 2004, the compensation plan for the security of the Olympic Games and the implementation costs of the social package Simitis. The reservations Eyrostat for information given to them by the Greek side were considered correct since no record of overall expenditure leading subsequently to multiple revisions. On this basis the final 2001 deficit reached 4.4% in 2002 to 4.8% in 2003 to 5.7% and 7.4% in 2004. Especially the 2004 deficit amounted to 7.4% from 5.3% recorded for expenditure of € 4 billion relating to debts of NHS hospitals. Failure to record the expenditure as a whole was the main reason that the public debt increased disproportionately to the size of government deficit. In light of these developments, the Greek economy came to supervision by the departments of the European Union in February 2005. Despite the Cassandras forecasts focusing on adapting the mild Greek economy returned in the months that followed the path of fiscal orthodoxy with the passport out of the excessive deficit procedure to be given in early June 2007 by the Council of Finance Ministers of the Union. The return of Greece to financial orthodoxy was again a fact.
The decision put an end to all the excessive deficit procedure validates the hard work and labors of the Greek people. Many say that the surveillance was taking charge. As demonstrated by the years end get only the excessive deficit procedure. Supervision will always exist in the sense that the watchful eye of the institutions of the European Commission will always monitor, advise and encourage the Greek government for financial stability guidelines. The challenge of 2009. The decision early elections to address the critical situation of public finances and combat fraud in fact suggest the poor prospects of the Greek economy and the uncertainty of dealing with macroeconomic stability. During the run of the elections on October 4, 2009 the size of government deficit and the amount of debt was converted into a field of hard confrontation. The reason was the constant revisions of the deficit and above the actual figure for the years 2008 and especially 2009. The 2008 deficit was revised 6 times by the end of 2007 and the 2009 deficit was revised 5 times. In 2008 the original deficit target of 1.6% of GDP, 2.3% went to the draft budget, to 2.5% in the 2009 budget to 3.7% with the revision of the Program Stability and Growth Pact (SGP), 5% in March 2009, to 5.7% in September 2009 and 7.7% in October 2009. For 2009, the original forecast by the SRS in 2007 was 0.8%, 1.8% went to the draft 2009 budget, 2% of the budget of 2009 to 3.7% with SRS in 2009, 6% in September 2009 and 12.5% in October 2009. But how we got to these levels? Fiscal diversion for 2009 was expected if we consider the international and domestic political-economic environment. The international financial crisis that started in the U.S. in the summer of 2007 would be reasonable to hit the Greek economy in 2008 and 2009. All forecasts in the spring of 2009, the growth rate of our country by creditworthy international organizations are moving between 0.2 and -1.1%, which led to the firm conclusion that Greek economy in 2009 would land at levels unprecedented in the euro. Of course, as in so many issues and the amount of growth was the cause of political and technocratic disputes. The Greek government through the Stability and Growth Programme raised two good versions of 1.1% and 0.5% pessimistic, the Bank of Greece moved to the worst-case scenario levels of government, ie 0.5% and the European Commission moved lower in the range of 0.2%. Whatever the scenario, and if we accept the conclusions we can draw two were first argument that Greece wanted unaffected by the crisis and even shot down a strong way and secondly, the landing of the Greek economy was so violent and extreme surprise. During 2009 and most powerful economies in the world were expected to act amid recession and even depression which is considered the biggest since 1929. Already by the second half of 2008 the strongest economies in the world were in recession fulfilling the technical term he wants negative rates for two consecutive quarters. For our country was an important factor in building the 2009 budget based on optimistic parameters. For example, the elasticity of tax revenue for 2009 was estimated at around 2.25 as the nominal GDP growth estimated at 5.9% while the increase in tax revenue to 13.2%. If you think that over the last decade, tax elasticities not exceed 1.45% then easily conclude that in times of financial crisis and credit levels of elasticity of approximately 2.25 seem unrealistic. As is well known tax elasticity above 1 indicates overtaxation and less than 1 evasion. On this basis, elasticity tax rate of 2.25 showed a tendency of higher rate in time of international recession, unfortunately, the only thing achieved was the 2009 budget to consider the adoption of the unworkable and under review. The review of data the 2009 budget finally came sooner than most analysts had expected through the program update in January 2009. Under this general government deficit would have reached 3.7% of GDP in 2009 to 3.2% in 2010 and 2.6% in 2011. In fact Greece has requested an adjustment period of three years while the European Commission require the deficit over a period of two years.
Despite the fact that Greece was a repeat, although it came out while monitoring the 2006 next year 2007 again exceeded the maximum permissible limit of 3% on its budget deficit and despite the fact that the threshold at years 2007-2008 were not due to the financial crisis hitting the world economy since the summer of 2007, though the severity of the institutions of the eurozone was indicative of the way to be treated by Greece. Perfectly possible to give three years to restore the deficit to acceptable levels after the international trend wants to fiscal expansion as a solution the only way to end the crisis. A country like Greece to participate in the Euro Area's GDP is less than 2% actually could not pose any problem either in euros or in the general character of the association. Also been punished by the markets by increasing both the additional rate and the increase in premiums. The institutions of the eurozone deplete the severity at a time when contractile fiscal policies alone will ultimately be achieved is to have a place in deeper levels of depression. Impression caused by the instigation of the institutions of the eurozone on policies and practices that run against the current era. Certainly the country's problems were not new. In that no one disagreed. It measures brought in full desperation production base in the country could not be recommended as treatment options-fiscal deficits. New taxes in a recession and reducing demand will not fill the coffers of a State contrary to inactivate fully the mechanisms of production of the country resulting in bankruptcies and rising unemployment. In the case of Greece could not spring of 2009 to talk about new taxes from the time we could not collect, nor those who were satisfied in past. According to the Court of the uncollected amounts certified by taxes, fees and other revenue at the end of 2007 amounted to 35 billion € of which lapsed after its € 3.52 billion, the remaining 31.48 billion € was to be recovered. The weakness of tax administration is demonstrated by the fact that uncollected at the end of 2003 amounted to € 11.5 billion which means that the four years 2004-2007 Greece went up by about 174% or 19.98 billion €. The amount of uncollected taxes reached 12.8% of GDP (€ 245.81 billion in 2008).
The amount of uncollected taxes accounted for almost all indirect taxes a year. The tax evasion rampant, as witnessed by the taxes are not paid and as the effects of global crisis hitting the real economy than was unrealistic to talk about new taxes. In the spring of 2009 the situation was four: • Greece in 2008 were on track for Community-based surveillance data of 2007, which was activated in March 2009 when it was found that the deficit in 2008 and 2009 will be above 3%. • The revenue impact of this crisis are moving at a rate of 4% target for 2009 of around 13%. • The deficit in 2008 presented an unprecedented opening of about 5.72 billion €. • Data on production, exports, consumption and employment showed that 2009 was a year of low flight over the years that followed our accession to the Eurozone. Magic solutions do not exist. The requirements imposed seriousness of the times, a review of costs, since for example it was unthinkable OSE day to charge the Greek taxpayer to 3 million. €, with costs that will shape prospects for production and employment in particular change the thinking and action by all partners normal. As mentioned already built when the 2009 budget were two facts: First, the growth of Greek economy landed at levels of stagnation and Secondly, the international financial crisis besieging the Greek real economy. Both these data Alogoskoufis team knew about, but probably having the back of the mind of the prospect of relaxing the Stability and Growth Pact has to write a budget of unreality. There needs to be a financial guru to understand that the changing trend of tax revenue (flexibility) can not be more than double the growth of Gross Domestic Product. Just this fact indicated that the 2009 budget was on the birth of the review.
The striking is that the 2008 budget as presented reveal themselves pathogenesis. According to the accounting data is widening state budget for 2008 due solely to the regular budget and see the progress of disappointing revenue and less spending. The largest losses in revenue are identified by the RTDI and heating oil and two were delayed in their implementation. If we add the reduction in VAT revenue from car registration tax, the corporation tax and real estate transfer tax mercy of the economic slowdown then the shortfall in revenue rightfully stood at 2.3 billion €. That the revenue of the regular budget had increased by 6% against an annual target of 12.2%. In contrast the cost had increased at a rate of 10.3% against an annual target of 5.6% with primary expenditures have increased by 9.3% against a target of 5.2% and interest payments by 14% against a target of 7.2 %. Score the updated Stability and Growth Pact deficit in 2008 to reach 3.7% versus an initial target of 1.5% and 2.5% when the revised 2007 deficit recorded at 3.5%. For 2009 the forecast deficit is like 3.7% versus the original forecast of 2%. The revision of income in 2009 stood at € 2.5 billion and that assuming that the growth was around 1.1% because otherwise the revenue shortfall would be higher since the downturn in economic activity would impact on direct and indirect taxation and non-verification of income from the provision of outstanding tax matters. The unfavorable situation due to the financial crisis provided an easy and painless excuse to cover events for revenue shortfalls, the recent past, however, showed that the problem identified in the income tax. The intensity of the phenomenon was great. The restriction imposed since it would help reduce deficits. The size of the fraud identified by two factors, the probability of discovery of fraud and the amount of the penalty. If the tax collecting mechanism and fiscal controls increase the probability of disclosure of tax evaders and punishment was rational in light of the seriousness of the offense, then things would change dramatically. Further measure to tackle tax evasion is imposed and the deregulation of the completion of pending tax cases with extremely favorable terms for inconsistent taxpayers. Certainly cutting the deficit should be done with the help of expenditure restraint. According to the European Union to lower costs by 30% compared with those making the final impact on the economy would be identical and a number of expenditure is not productive in nature. On this basis, imposed by one side of the rescheduling of expenditure and the other by cutting waste. Experience had shown that fiscal adjustment is sustainable is not enough data on revenue measures. Improving the financial situation takes place only through the permanent retention of primary spending. According to the Bank of Greece as a principal measure to control and reduce costs is the introduction of numerical fiscal rules on the amount (either in absolute terms or relative to GDP) or rate increase. Such rules shall specify the amount of the costs not only for the narrow public sector but also the essential elements of government such as hospitals, local authorities, universities, etc., and will clearly define the entity or person who has the full and exclusive responsibility. In fact talking about an internal Stability and Growth Pact, since it is inconceivable that Greece as a country as a whole, committed to certain things with the European Union and various subsets of arbitrary and to operate without rules. It is inconceivable that the central government struggles to reduce budget deficits and areas such as local government to act without barriers, creating deficits for which no one today is not able to determine with precision. Apart from the level of deficits in the run of the elections of October 4, 2009 to address tax evasion has become a priority issue for the parties in power. Tackling tax evasion was in the pre-election programs of all political parties in power in recent decades. And tackling fraud alleged by the then prime minister went on to call early Election wanted to highlight a major problem not only of the Greek economy and society in general. Rightly so, because, as revealed by the European Commission and the increase in the deficit of 2009 is the 1 / 3 the effects of the crisis in 1 / 3 of the hidden debts and at 1 / 3 of the collapse of the tax administration. That tax evasion is gangrene in our economy for decades, as well as reality is the pathologies observed and recorded in the tax collecting mechanisms and for decades the official state unable to cope with a drastic way. Review our cause was in early summer 2009, the report by former economy minister Alogoskoufis in an interview that "I personally think every minister felt powerless in front of tax collecting mechanisms that have cross-party nature and need for bipartisan consensus on address them. If the Minister feels weak in front of the power of tax administration, where any attempt to address the suspicious activities of these mechanisms white faces strikes by workers in those resulting in immediate easing of revenues, when every effort intensification of controls leading to further strengthening aftoploutismou means of tax collection teams you can not expect much from the vague promise to fight tax evasion. If not cleared by the manure of Augeias if revenue collection mechanisms of the state is not made aware of any impartial government official tax policy will have no effect. Before the policy imposed by the compensation scale values for those who deal with the application. Currently the devices are picture sieve where large mass of taxable property escapes at bargain basement controllers and controlled only winners auditors aftoploutizoun against the general interest. It is therefore necessary to restructure the tax administration. Restructuring thorough but not superficial as is done periodically in recent decades. It is better to demolish the existing system and totally corrupt, even by accepting the collapse of revenue for a couple of years than to proceed with half-measures strouthokamilizontas to renew the existing rotten scheme. It is preferable to intentionally experience a collapse in revenue by solving an effective and credible manner the problem of recovery mechanisms rather than to experience the way of previous years which is always the solution, was the imposition of new taxes and the intensification of corrupt audits. How necessary is a fundamental recasting of the tax administration is illustrated by the fact that although the tax rates for businesses and middle income fell by ten percentage points of revenue from direct taxes as a percentage of GDP has not fallen at all. In essence it shows that when crossing the computerization and the objectification of controls in a manner transparent to taxable item does not require high rates. Why failed efforts in controlling the deficit? The impact of the financial crisis got size and increased in the last quarter of 2008. Until then only the increase in oil prices and raw materials as troubled in the first three quarters the growth of Greek economy remained strong. On an annual basis GDP grew by 3.6% in the second quarter and by 3.1% in third quarter versus the euro-zone growth of 1.4% and 0.8% respectively. On this basis we enter the budget for 2009 with growth of 2.7% and a deficit of 2.5%. The escalating crisis in the last quarter of 2008 dramatically changed the data. The solvency problems of financial institutions, the concern for deposits, reducing the confidence of investors and consumers, increasing uncertainty and the international trend to support the real economy gave the position of the new situation. The central bank lowered interest rates and increased liquidity and national governments as well as the Greek agreed at EU level in October 2008 on the guarantee of deposits, increased liquidity in securing funding to maintain confidence in the banking system and to protect vulnerable groups and borrowers.
The result of all this increased spending, and of course the main reason for the decline in revenues due to the low flight of the economy soaring deficits was the natural consequence. The speed of the hard facts and reality led to a continuous downward revision of GDP. The revised GDP in 2008 and 6 times the original 4% occurred in the stabilization and development in 2007 reached the 2% in September 2009. The GDP of 2009 until the October 2009 revised 7 times from the original 4% displayed in the Stabilization and Development of 2007 arrived at a negative -1.5%. With the stabilization program and Development of 2009 in January 2009 the then government understood that the 2009 budget had no luck smooth implementation. The negative situation imposed corrective actions. The first was in mid-March 2009. Established extraordinary one-off tool 300-500 € for low and low income, impose an extraordinary contribution to revenues of over 60.000 € in the range of 1.000-5.000 €, imposed 5% to your base salary of parliamentarians, fixed cap on recruitment to the amount of 12,000 , have developed a new framework for recovery of arrears and become more rigorous control of expenditure. At the same time made great efforts to support the real economy through programs related to sectors of the economy went bad times, such as SMEs, tourism, farmers, construction, the automotive market and exports. We should not be escaping the fact that implementation of major infrastructure projects worth 19 billion € with simultaneous new investments in the private and public enterprises that made use of private capital 5.7 billion €. In June it became apparent that new measures were required. The new package of measures expected revenue 1.9 billion €, with increases in the price of petrol increased by 10% taxes on mobile telephony, with a single fee for car owners over 1990 cc and owners of yachts, with road tax holders vessels, removing the tax-free lotteries in the regularization of the semi-open spaces and new fees on the basis of old cars. The Treasury estimated that the measures would help increase public revenue by 0.8% of GDP, which in combined with revenue growth of 0.2% of GDP that came from fighting tax evasion would keep the 2009 deficit at around 3.7% of GDP. On the basis of budget execution for the first half of 2009 shows that no measure could halt the financial diversion. The first half of 2009 the budget deficit stood at € 17.48 billion or 7.3% of GDP. At the same time the primary deficit reached 4.5% of GDP four times higher than in 2008 to 1.2%. The increase in the deficit came in 56.9% of the regular budget and 43.1% from the public investment budget.
STATE BUDGET DEFICIT % YEAR
2004 7,4
2005 5,2
2006 2,9
2007 3,7
2008 7,7
2009 12,7
The base was also expected to increase its annual lending of 40 billion originally estimated to be € 56 billion in October and approximately € 70 billion at the end of 2009. Given that the domestic product shrinking for first time since 1993 which would have a strong impact on tax revenues, given that the global crisis had hit its strongest domestic industries, tourism and shipping, given that domestic demand and mechanism to support the bank loans were limited, given that foroeisprachtikoi mechanisms are insolvent, given that the establishment of a mechanism for charging the RTDI was harder than expected, given that within the political support liquidity accelerated VAT refunds and Given that there was excess expenditure of both the regular budget and public investment through accelerated disbursements for public works, budget diversion would not be unprecedented in modern history. The diversion led financial and domestic political climate in two elections (June 7 elections and national October 4th), unstable government majority, retractions the precise definition of national elections and the dismantling of public services. Just how influenced the economy, dismantling the state apparatus from the ugly political and electoral climate appeared in late October 2009 when it published the execution of the budget for the 8-month January to August 2009. There were astronomical variations in 8-month deficit of about € 20.9 billion versus € 11.2 billion in the corresponding period of 2008, for a total of SRS -2009 forecasting a deficit of around 12.7 billion €. The hole reached the € 8 billion by reducing revenue by 3.5% against a target increase of 14.8% and 13.6% over expenditure against a target of 9.7%. On this basis, the data sent by the newly elected government in Brussels led the deficit to 12.5% in 2009 and 7.7% for 2008. Eurostat is accepted subject to the revised deficit of both the 2008 and 2009, as indeed he had done to the census of 2004 due to lack of reliable information regarding the proskomizome data. As had happened in 2004 so the 2009 census must expect new revisions of both deficits and debt and this debt because the public hospitals amounting to 6 billion €, with pharmaceutical companies 2.68 billion €, with construction 2,5 € companies and to individuals by tax return EUR 3 billion €, ie debts totaling 14.18 billion € do not know how much appear to parousiazomenous accounts. A cynical tackle the whole situation will be reflected in the following sentence: since 2004 with a growth rate of 4.6% deficit reached 7.4% in 2009 because the rate of negative 1.5% deficit is not more than twice? However many times is the legitimate and ethical public finances should record the financial statement is accurate for each period of government. Censuses may be imposed for political reasons but in any case the financial inconsistency, the waste and inefficiency in resource management should be assigned to those responsible for any diversion. It is unacceptable spending accounted lag months or even years, and the European Union to turn a blind eye. For the unreliability of the accounts blame the Union's institutions to tolerate situations that are not establish specific time frame capture and each time merely to verbal reprimands. The inconsistency and koutoponiria is equivalent to the intent we must be punished severely. In summary we can say that the 2004 census and the census of 2009 was necessary since the systematic recording of all expenditure should be reflected in public accounts. In addition to restoring the credibility of statistical data abroad is a cornerstone of the image must follow the Greek economy if we want to win the respect of our partners in international organizations. From the mild to moderate adjustment. If we take seriously that the firing of the deficit in 2009 is the 1 / 3 to the international crisis and its implications, in 1 / 3 to the collapse of the tax administration and 1 / 3 act in secret, then the return to budgetary orthodoxy passes through the parameters we already know. In the economy there are no magic solutions or political magicians. There are good politicians with a high sense of responsibility and technocratic options to help fiscal consolidation. In 2004, the adjustment took the adjective soft, while the 2009 adaptation is closer to the adjective rational. In fact both adjustments starting from the same position before having exhausted their right to determine the deficits of previous years in a way that suits their strategy. In 2004 and 2009, costs, and outstanding obligations from previous years are entered in the years created, ie before leaving the field clear for the future. This practice may be imposed for political reasons but it is absolutely right because the accounting treatment should reflect the different time and place agreed costs. Because the costs of the 2004 Olympic Games, the debts of the hospitals, the social costs of pre-election package, costs related to the elections, etc to eterochronisthoun were levied subsequent budgets? Because in 2009 the costs related to back taxes from the tax on heating oil costs were debts to pharmaceutical and manufacturing companies, costs related debts hospitals, etc to eterochronisthoun were levied subsequent budgets? This must be legitimate and moral thrilled and registration must be on time. Apart from the performance activity at the time, bloating the deficits of previous years, gives the possibility of soft and affordable forms of adaptation. By swell the deficit mainly by non-recurring costs of the return to lower levels of deficit is more easily and painlessly. For example, the 2004 costs inflated the deficit to 7.4% from levels of 1.2% in the 2004 budget originally recorded owe largely to non-recurring costs such as debts to the hospitals of 4 billion € provided additional impetus 2 percentage points in the deficit or expenditure of the Olympic Games that were not recorded. On this basis, it was evident that the decline in the deficit at around 5.2% in 2005 will take place without any particular difficulty and without taking painful measures. The further decline in the deficit in 2006 at levels of 2.9% could be achieved by gently without any social tension and especially without any political cost. The 2009 costs boosted the deficit levels by 3.7% set by the revised Stability and Growth in the levels of 12.7% due largely to expenses to third parties of over € 14 billion in costs due to address the impact of international crisis. It is therefore expected to be quite effortlessly drop in the deficit by 4 to 5 percentage points since 2010 and not as it wants the Bank of the years 2010-2011. From the moment but there will be depletion of non-recurring costs, then the hard core deficits require adjustment want to drop a unit equal to 2.5 billion €. With a moderate approach to deficit reduction can be done without spilling blood and without friction with the social partners. If adopted as a strategy for further deficit reduction strategy that wants the fiscal adjustment come in 2 / 3 side reduction and rationalization of expenditures and in 1 / 3 of revenue growth by tackling tax evasion and widening the tax base, then maybe the adjustment and return to financial orthodoxy is durable and stable. For the story to mention that on April 22, 2010, the European Statistical Office - Eurostat-reviewed data in both the public deficit and public debt in 2009. So the deficit levels by 12.7% went to the level of 13.6%, while debt levels by 113.4% went to the level of 115.1% to GDP. The striking is that neither this review for the year is the last because, according to Eurostat scenario the government deficit is expected to reach 14.1% and public debt at 122% of GDP and this because there is uncertainty about the famous white hole surplus insurance funds for 2009, there are doubts about the classification (public or private) of certain public corporations with deficits, and there is no record of the swaps market in 2001 because the information provided on only swaps in 2008. How are revisions to the statistics of the country affect the reliability shown by the direct impact on markets. Specifically on the day of the last review the spread of Greek 10-year bond for the first time surpassed the 600 bp while yields reached 9.13%. At the same time the risk premium famous CDS exceeded even the Ukraine reaching 565 points. Meanwhile, the international rating agency Moody's downgraded the credit rating of A3 country level was the lowest rung of the first category while stating that there will be continuity in the credit rating downgrades.
LEKKAS SARANTOS
Economist
Το πετυχημένο γερμανικό μοντέλο.
Του Σαράντου Λέκκα
Πολλές φορές την επιτυχία των άλλων την κρίνουμε με τα δικά μας κριτήρια και είτε την ανάγουμε σε σφαίρα αντιπαλότητας πιστεύοντας ότι πραγματοποιήθηκε εις βάρος των συμφερόντων μας είτε τη λοιδορούμε με το σκεπτικό ότι δεν έχει υγιή βάση και άρα είναι κάτι το πρόσκαιρο και το ευκαιριακό.Ολοι θα θυμούνται την πρόσφατη σχετικά διαμάχη Γαλλίας και Γερμανίας για το εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας.Ενα πλεόνασμα που διαμορφώθηκε από τις επιδόσεις της πρώτης εξαγωγικής δύναμης του πλανήτη μέχρι και το 2009, οπότε και εκτοπίσθηκε από την Κίνα.Οι αντιρρήσεις της Γαλλίας τοποθετούνταν στην ανάγκη αύξησης της εσωτερικής ζήτησης στη Γερμανία με την υιοθέτηση χαλαρότερων πλαισίων κόστους παραγωγής.Στην ουσία η Γαλλία ζητούσε από τη Γερμανία να χαλαρώσει την πειθαρχία που είχε επιβάλει στους παραγωγικούς φορείς της χώρας και να αλλάξει τη νοοτροπία των εργαζομένων.Η Γαλλία δεν μπορούσε να κατανοήσει το σκεπτικό των Γερμανών οι οποίοι απεμπολούσαν τμήματα των δικαιωμάτων σε αυξήσεις, επιδόματα, ώρες εργασίες, υπερωρίες για να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεών τους και να εξασφαλίσουν τις θέσεις εργασίας που κατείχαν.Η αυτοπειθαρχία εργαζομένων, συνδικαλιστών, επιχειρηματιών και πολιτικών στη Γερμάνια είχε ως αποτέλεσμα τη δεκαετία του 2000 να αναδειχθεί σε πρώτη παγκόσμια εξαγωγική δύναμη και την περίοδο της χρηματοπιστωτικής κρίσης 2007-2009 να έχει τις μικρότερες απώλειες σε ό,τι αφορά τον δείκτη ανεργίας μεταξύ των ισχυρών κρατών της υφηλίου.Αυτή είναι η πραγματικότητα.Φυσικά εκμεταλλεύτηκαν το οικονομικό και νομισματικό περιβάλλον που δημιούργησε το ευρώ, δηλαδή εκμεταλλεύτηκαν το γεγονός ότι χώρες με παράδοση στις ανταγωνιστικές υποτιμήσεις δεν μπορούν πλέον να χρησιμοποιήσουν αυτή την πεπατημένη.Αρα, εφόσον οι εύκολες λύσεις απουσιάζουν, οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι θα πρέπει να υιοθετήσουν τα γερμανικά πρότυπα οικονομικής οργάνωσης και αποτελεσματικότητας.Στην ουσία οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι πρέπει να παίξουν το παιχνίδι της ανταγωνιστικότητας με γερμανικούς όρους.Οι όροι είναι απλοί, όμως είναι υπερβολικά δύσκολα προσεγγίσιμοι από κράτη και εργαζομένους με κουλτούρα χαμηλής προσαρμοστικότητας σε μεταβαλλόμενες συνθήκες.Ο Γερμανός εργαζόμενος και φυσικά ο Γερμανός συνδικαλιστής πειθαρχεί εύκολα στην αντίληψη ότι η παραγωγικότητα και οι συνθήκες της αγοράς προδιαγράφουν την τύχη των μισθών και των γενικότερων διεκδικήσεων.Ο Γερμανός εργαζόμενος και φυσικά ο Γερμανός συνδικαλιστής δεν λειτουργεί με δεδομένα παρωχημένων αντιλήψεων, που να θέλουν το κράτος υποχρεωμένο να βρίσκει λύσεις και να αναλαμβάνει το κόστος ακόμη και των πιο αντιπαραγωγικών πρακτικών.Ο Γερμανός εργαζόμενος και ο Γερμανός συνδικαλιστής στον δημόσιο τομέα δεν επιζητεί τη συνδιοίκηση όπως την γνωρίζουμε στη χώρα μας εδώ και δεκαετίες.Γενικότερα ο κάθε εργαζόμενος έχει υποχρεώσεις και δικαιώματα.Εκείνο όμως που δεν πρέπει να διαφεύγει από τον καθένα μας είναι ότι κατά καιρούς υπάρχουν πραγματικά δύσκολες καταστάσεις και πρωτόγνωρες συγκυρίες.Αφού όλοι αποδέχονται ότι στις κρίσιμες περιόδους το κράτος πρέπει να παρεμβαίνει και μέσω των ελλειμμάτων να διατηρεί την οικονομική δραστηριότητα σε αποδεκτά επίπεδα, τότε γιατί αντιδρούσαν στο αναγκαίο και απαραίτητο δημοσιονομικό μάζεμα που έπρεπε να πραγματοποιείται σε περιόδους παχιών αγελάδων;Δεν υπάρχει ακόμη συνταγή αέναης ευημερίας.Αυτή την ουτοπία μόνο το εγχώριο πολιτικοσυνδικαλιστικό κατεστημένο είχε υιοθετήσει, με το αποτέλεσμα που όλοι γνωρίζουμε.Εφόσον βρισκόμαστε μέσα σε μία παγκοσμιοποιημένη οικονομία, εφόσον έχουμε αποδεχτεί ως νόμισμα το ευρώ, πρέπει να αλλάξουμε και κουλτούρα.Δύσκολο εγχείρημα, μιας και οι λαϊκίστικες και δημαγωγικές προσεγγίσεις σήμερα, ακόμη περισσότερο λόγω της αναγκαστικής προσγείωσης στον ζωτικό χώρο του διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, κερδίζουν όσους έχουν γαλουχηθεί με πατερναλιστικές πρακτικές.Το μνημόνιο μπορεί να μην είναι η μοναδική επιλογή, όμως εφόσον στις περιόδους που προηγήθηκαν δεν υλοποιήσαμε ένα εγχώριας έμπνευσης μνημόνιο, είμαστε εκ των πραγμάτων αναγκασμένοι να επαναφέρουμε την οικονομία στη δημοσιονομική ορθοδοξία.Το ίδιο και ανάλογα με το επίπεδο της δημοσιονομικής εκτροπής πρέπει να γίνει και στα υπόλοιπα ευρωπαϊκά κράτη.Εκείνο που δεν πρέπει να γίνει είναι να χρησιμοποιούμε την εύκολη λύση, ότι φταίνε οι άλλοι και κυρίως να θεωρούμε τις επιτυχημένες συνταγές των άλλων ως πηγές κακών για εμάς.
Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 24/10/2010)

Σάββατο 23 Οκτωβρίου 2010

Υφεση και μνημόνιο αλλάζουν τη συμπεριφορά των Ελλήνων καταναλωτών.
Του Σαράντου Λέκκα
Οι δείκτες παρουσιάζουν με τρόπο δραματικό την εικόνα της ελληνικής οικονομίας. Τα τελευταία στοιχεία του δευτέρου τριμήνου του τρέχοντος έτους είναι αποκαλυπτικά του δράματος, με μείωση του ΑΕΠ κατά 3,7%, με μείωση των καταναλωτικών δαπανών κατά 5,1% , με μείωση των εισαγωγών κατά 21,1%, με μείωση των εξαγωγών κατά 5%, με μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας κατά 19,3%.Ολα συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι η ύφεση θα έχει και βάθος και κυρίως διάρκεια.Το ιδιαιτέρα άσχημο είναι ότι την ύφεση συνοδεύει η αύξηση των τιμών, με τον δείκτη τιμών καταναλωτή σε επίπεδα άνω του 5,5% κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και του φθινοπώρου.Η οικονομική επιστήμη υιοθετεί τη λέξη στασιμοπληθωρισμός σε ανάλογες καταστάσεις όπου η μειωμένη οικονομική δραστηριότητα συνδυάζεται με την ανοδική πορεία των τιμών.Το εντυπωσιακό είναι ότι η έλευση της τρόικας και η υιοθέτηση του μνημονίου για την επιστροφή της ελληνικής οικονομίας στη δημοσιονομική ορθοδοξία ταυτίστηκε με έναν άλλο όρο της οικονομικής επιστήμης, τον αποπληθωρισμό.Το πώς περάσαμε από τη μία άκρη του Ρουβίκωνα στην άλλη χρήζει ιδιαίτερης ανάλυσης.Η βασική ιδέα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου σε καταστάσεις ανάλογες του ελληνικού μνημονίου είναι η πτώση μισθών και τιμών για τη μείωση των ελλειμμάτων και για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας.Η ελληνική διάσταση της βασικής ιδέας του ΔΝΤ είναι διαφορετική, αφού υπήρχε η πραγμάτωση μόνο της μείωσης των μισθών και των συντάξεων.Στο αντίποδα, αντί μείωσης των τιμών καταγράφεται αύξησή τους και μάλιστα με τρόπο που απογειώνει απότομα την αγοραστική δύναμη των πολιτών.Είναι κοινό μυστικό ότι η αύξηση των τιμών προέρχεται από την αύξηση των έμμεσων φόρων στα πλαίσια της προσπάθειας αύξησης των εσόδων.Υπολογίζεται ότι το 77% της αύξησης των τιμών οφείλεται στη φορολογική επιδρομή που συντελείτε από την άνοιξη του τρέχοντος έτους.Υπάρχει η άποψη που λέει ότι ο πληθωρισμός που βιώνει η ελληνική οικονομία εν μέσω ύφεσης είναι πρόσκαιρος, διότι τα εμφανιζόμενα αυξημένα ποσοστά του οφείλονται εν πολλοίς και στη σύγκρισή του με τα προ έτους χαμηλότερα επίπεδά του.Στη βάση αυτή θεωρούν ότι η επόμενη σύγκριση με τα ιδιαιτέρα αυξημένα σημερινά ποσοστά θα οδηγήσει στην αποκλιμάκωσή του κατά το επόμενο έτος.Η θεωρητική προσέγγιση αυτής της άποψης είναι σωστή.Εάν η σύγκριση γίνεται με χαμηλό πληθωριστικό υπόβαθρο τότε είναι λογικό το αποτέλεσμα να είναι δυσχερές, αφού η τρέχουσα συγκυρία είναι αρνητική.Το έλλειμμα του συλλογισμού όμως εντοπίζεται στην υιοθέτηση της προοπτικής ότι το 2011 δεν θα υπάρξουν περαιτέρω αυξήσεις στους εμμέσους φόρους και ότι η πορεία των εσόδων θα είναι τέτοιας μορφής που δεν θα επιζητεί την αύξηση της φορολογίας.Τα σημερινά δεδομένα όμως κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Τα έσοδα ακόμη και της τρέχουσας χρονιάς παρουσιάζουν υστέρηση και μάλιστα σημαντική, ενώ το χρονοδιάγραμμα του μνημονίου επιβάλλει και τα επόμενα χρόνια αύξηση των φορολογικών εσόδων μέσω της περαιτέρω αύξησης των έμμεσων φόρων.Στη βάση αυτή ούτε τα 2011 αναμένεται αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων, οπότε ο συνδυασμός μείωσης της οικονομικής δραστηριότητας και αυξημένων τιμών θα συνεχισθεί, οδηγώντας σε πρωτόγνωρες υφεσιακές καταστάσεις.Ηδη η ελληνική κοινωνία βιώνει πρωτόγνωρες καταστάσεις. Μία βόλτα σε δρόμους του κέντρου της Αθήνας αλλά και σε πολυσύχναστους δρόμους των δήμων του Λεκανοπεδίου δείχνει ότι τα λουκέτα είναι καθημερινό φαινόμενο.Τα ενοικιαστήρια καθημερινά πολλαπλασιάζονται, ενώ η απασχόληση συνεχώς συρρικνώνεται.Η μείωση του καθαρού εισοδήματος μέσω της μείωσης των μισθών και ταυτόχρονα μέσω τη αύξησης των τιμών περιορίζει την καταναλωτική ζήτηση .Η αναγκαστική αλλαγή νοοτροπίας θα αλλάξει τον τρόπο που οι Ελληνες καταναλωτές λειτουργούν στην καθημερινότητάς τους.Πλέον η παραγωγικότητα και το εισόδημα θα καθορίζουν την κατανάλωση, ενώ οι υπερφίαλες δραστηριότητες με τη στήριξη των δανεικών εκ των πραγμάτων παίρνει τέλος.Κατά την προσωπική μας άποψη η θετική συνεισφορά του μνημονίου στην ελληνική οικονομία θα είναι η αλλαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς των Ελλήνων καταναλωτών.Πλέον θα επεκτείνονται μέχρι το όριο της προσωπικής τους αγοραστικής δύναμης και δεν θα προσθέτουν σε αυτό τις πιστώσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων που τους δημιουργούσαν μία ψευδαίσθηση αέναης καταναλωτικής δραστηριότητας.
Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 19/10/2010)

Παρασκευή 15 Οκτωβρίου 2010

Η λυδία λίθος του μνημονίου
ΤΟΥ ΣΑΡ. ΛΕΚΚΑ
Το άσχημο για την ελληνική οικονομία είναι ότι μαζί με την κατανάλωση περιορίζεται και η φοροδοτική ικανότητα του απλού πολίτη, ενώ τα λουκέτα από την απουσία οικονομικής δραστηριότητας μειώνουν στο ελάχιστο και τη φοροδοτική ικανότητα των νομικών προσώπων.Ηδη ακόμη και σε επίπεδο εισηγμένων εταιρειών το πέρασμα από τα κέρδη του 2009 σε ζημιές το 2010 είναι εντυπωσιακό.Κατά το πρώτο 6μηνο οι σωρευτικές ζημιές διαμορφώθηκαν στα 1,38 δισ. ευρώ έναντι κερδών 3,08 δισ. ευρώ του αντίστοιχου διαστήματος του 2009.Από τις 265 εισηγμένες εταιρείες οι 144 παρουσίασαν ζημιές σε ποσοστό 54% έναντι 121 που παρουσίαζαν κέρδη και ποσοστό 46%, κάτι πρωτόγνωρο για το ελληνικό Χρηματιστήριο για την τελευταία δεκαετία τουλάχιστον.Το εξίσου άσχημο είναι ότι κυρίως τα φυσικά πρόσωπα έχουν μείνει με την εντύπωση ότι η φορολογική επιβάρυνση που υπήρχε μέχρι και το τέλος του καλοκαιριού του τρέχοντος έτους έχει πάρει τέλος.Ηδη η πλειονότητα των απλών πολιτών θεωρεί το βάρος του μνημονίου ασήκωτο σε σημείο που οποιαδήποτε άλλη επιβάρυνση να προδιαγράφει πλαίσιο βιοτικού επιπέδου που δεν συναντάται σε ανεπτυγμένα ευρωπαϊκά κράτη.Το ερώτημα που τίθεται είναι σχετικό με την ενδεχόμενη αποτυχία του μνημονίου.Ποιος θα έχει την ευθύνη της αποτυχίας, η τρόικα που το επέβαλε ή η κυβέρνηση που το υιοθέτησε;Οπως είναι γνωστό η τρόικα επιβάλλει τις γενικές κατευθύνσεις και η κυβέρνηση προσδιορίζει τα μέσα υλοποίησης.Η τρόικα χαράσσει τη στρατηγική και η κυβέρνηση επιλέγει την τακτική υλοποίησης της στρατηγικής.Η ενδεχόμενη αποτυχία με κυριότερη την αναδιάρθρωση του δημοσίου χρέους με όρους χρεοκοπίας θα στιγματίσει και τους δύο και την κυβέρνηση και την τρόικα.Η τεχνοκρατική, αλαζονική και φεουδαρχική προσέγγιση των προβλημάτων της χώρας από την τρόικα σε συνδυασμό με τη νοοτροπία της κυβέρνησης, που θέλει ό,τι εκπορεύεται από την τρόικα να είναι σωστό, ενδέχεται να δημιουργήσει προβλήματα.Φυσικά η αδυναμία διαπραγμάτευσης έχει τη βάση στο γεγονός ότι η τρόικα παρουσιάζεται ως εντολοδόχος των πιστωτών της χώρας και η κυβέρνηση ως εντολοδόχος ενός λαού με μεγάλα ελλείμματα και δυσθεώρητο χρέος.Η από θέση ισχύος παρουσία της τρόικας δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνείας για το ποιος επιβάλλει τις απόψεις του και την πολιτική του και το ποιος λειτουργεί ως ταγός της προσπάθειας επαναφοράς των δημοσίων οικονομικών σε υγιείς δρόμους.Λέγεται ότι το επίπεδο ευθύνης του καθενός είναι συνάρτηση της θέσης που ο καθένας κατέχει. Στη βάση αυτή τη μέγιστη ευθύνη της προοπτικής να αποτύχει το μνημόνιο ως πλάνο εξόδου από τη δημοσιονομική κρίση και επανόδου σε φυσιολογικές μορφές δανειοδότησης την έχει η τρόικα, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι σημαντικό μερίδιο ευθύνης δεν θα έχει η κυβέρνηση που έγκαιρα δεν έθεσε τους προβληματισμούς και τις εναλλακτικές μορφές δράσης προς την τρόικα.Αποτυχία του μνημονίου και του πλάνου δράσης της τρόικας θα είναι η αναδιάρθρωση του χρέους με όρους χρεοκοπίας που θα σημάνει τη διαγραφή ενός τμήματος του χρέους ή η αναδιάρθρωση του χρέους με όρους ήπιας προσαρμογής που θα σημαίνει τη χρονική επιμήκυνση του χρέους.Η ήπια προσαρμογή με επιμήκυνση του χρέους θα είναι το πιο ιδεατό σενάριο σε περίπτωση αποτυχίας του μνημονίου, αφού μία ενδεχόμενη υιοθέτηση του άσχημου σεναρίου με διαγραφή ενός 30% του χρέους θα δημιουργήσει προβλήματα στους κατόχους τμημάτων του χρέους.Τέτοιοι κάτοχοι είναι πιστωτικά ιδρύματα, ασφαλιστικά ταμεία, εταιρείες και ιδιώτες, οι οποίοι έχουν προϋπολογίσει κεφάλαιο και τόκους για την αντιμετώπιση των υποχρεώσεών τους σε βάθος χρόνου.Περιοριζόμαστε στους εγχώριους κατόχους χρέους διότι οι κάτοχοι δημοσίου χρέους του εξωτερικού και δη οι ευρωπαϊκές τράπεζες σταδιακά πουλούν το χρέος τους στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.Πάντως η φοροδοτική ικανότητα φυσικών και νομικών προσώπων, όπως και η ικανότητα είσπραξης των φόρων από τους εισπρακτικούς μηχανισμούς, αποτελεί τη λυδία λίθο του εγχειρήματος επαναφοράς της οικονομίας στη δημοσιονομική ορθοδοξία.Η συρρίκνωση όμως της οικονομικής δραστηριότητας, η μείωση της απασχόλησης και κυρίως η απαισιοδοξία για την πορεία της ελληνικής οικονομίας δημιουργούν τον μεγάλο γρίφο που καλούνται να λύσουν η τρόικα και η κυβέρνηση.Εάν ο γρίφος δεν λυθεί, τότε η απαισιοδοξία που έχει διαποτίσει όλα τα στρώματα της παραγωγικής ελληνικής κοινωνίας θα μετατραπεί σε πανικό.Δεν υπάρχει χειρότερη κατάσταση από τη διάχυση του πανικού ακόμη και σε αυτές τις οικονομικές μονάδες που επιμένουν να δραστηριοποιούνται έχοντας ως υπόβαθρο την πίστη σε ένα καλύτερο μέλλον.
Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 10/10/2010)

Κυριακή 3 Οκτωβρίου 2010

Το κράτος και οι πολυδάπανες παραφυάδες του .
ΤΟΥ ΣΑΡ. ΛΕΚΚΑ

Αβεβαιότητα, ανασφάλεια και αγωνία, πρόκειται για τρεις απλές λέξεις που περιγράφουν την πραγματικότητα που βιώνουν οι Ελληνες φορολογούμενοι.Η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση, οι προοπτικές είναι άσχημες, η απαισιοδοξία κυριαρχεί και η αρνητική αύρα διαπερνά όλους τους παραγωγικούς ιστούς της ελληνικής κοινωνίας.Η καθημερινότητα του απλού Ελληνα εργαζομένου βομβαρδίζεται με άσχημες και σχεδόν αποκλειστικά πεσιμιστικές ειδήσεις, που αμαυρώνουν κάθε σκέψη και κάθε ενέργεια.Ειδήσεις που προδιαγράφουν μέγιστες αλλαγές αναφορικά με τον εργασιακό, ασφαλιστικό και φορολογικό βίο του καθενός.Οικογενειακά και ατομικά προγράμματα ανατρέπονται, βλέψεις και χρονικές αναφορές σχετικές με εισοδήματα, επιδόματα, συντάξεις μένουν μετέωρες, ενώ ο προγραμματισμός σε μεσομακροπρόθεσμο διάστημα είναι αδύνατος.Ολα περιστρέφονται γύρω από το μνημόνιο που υπεγράφη με τη λεγόμενη τρόικα και κυρίως για τον βαθμό υλοποίησής του από την ελληνική κυβέρνηση.Η πιστή εφαρμογή του μνημονίου είναι μία απλή κουβέντα, διότι σε περίοδο ύφεσης η επιτυχία υλοποίησής του περνά μέσα από τη συνεχώς αυξανομένη φορολογική επιβάρυνση.Οι δημοσιονομικοί στόχοι είναι δεδομένοι και δεν πρόκειται να αλλάξουν, εκείνο που κατά διαστήματα θα μεταβάλλεται θα είναι η φορολογική επιβάρυνση.Κάθε απόκλιση θα επισύρει νέες επιβαρύνσεις.Ηδη και παρά την αύξηση των φορολογικών βαρών, κυρίως μέσω της αύξησης των έμμεσων φόρων, τα έσοδα βρίσκονται στην κόψη του ξυραφιού, αφού οι φοροεισπρακτικοί μηχανισμοί παραπαίουν, ενώ η όποια σχετική επιτυχία οφείλεται σε έκτακτες εισφορές επιχειρήσεων και φυσικών προσώπων.Η αύξηση του ΦΠΑ δεν έχει προσφέρει τα αναμενόμενα έσοδα, κάτι που πρέπει να προβληματίσει το οικονομικό επιτελείο.Από την άλλη πλευρά, αυτή των δαπανών, αυτές εμφανίζουν μείωση κυρίως λόγω των περικοπών σε μισθούς, συντάξεις και επιδόματα.Ολα αυτά, σε συνδυασμό με την περικοπή του προγράμματος επενδύσεων, της μη επιστροφής ΦΠΑ στους δικαιούμενους φορείς με τη δικαιολογία των φορολογικών ελέγχων και της καθυστέρησης των πληρωμών του ελληνικού Δημοσίου προς τρίτους αποτελούν τον εύκολο τρόπο μείωσης των δαπανών.Είναι πανεύκολο να περικόπτεις το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, όπως εξίσου πανεύκολο να περικόπτεις μισθούς και επιδόματα.Το δύσκολο είναι να αντιμετωπίζεις το παρελθόν σου.Το δύσκολο είναι να βάζεις τέλος στη δημοσιονομική επιβάρυνση των 2 εκατ. ευρώ ημερησίως, που επιβάλλει ο ΟΣΕ στους Ελληνες φορολογούμενους.Το δύσκολο είναι να βάζεις τέλος στο άγος των νοσοκομειακών χρεών και στη διαφθορά που περιβάλλει τις προμήθειες και τη γενικότερη διοίκηση του συγκεκριμένου χώρου.Το δύσκολο είναι να βάζεις όρια στις δαπάνες των ασφαλιστικών ταμείων, οι οποίες με τη λήξη του πρώτου εξαμήνου έχουν καλύψει το μεγαλύτερο τμήμα των επιχορηγήσεων του προϋπολογισμού .Πολλοί θα θυμούνται την κριτική που υπήρχε κατά του προϋπολογισμού 2010 στο τμήμα που αφορούσε την περικοπή επιχορηγήσεων προς τα ασφαλιστικά ταμεία, σήμερα όλοι αυτοί που έκριναν αρνητικά τη συγκεκριμένη πρακτική μείωσης των δαπανών με αυθαίρετο τρόπο αισθάνονται δικαιωμένοι.Το δύσκολο είναι να βάζεις τέλος στην παροχή εγγυήσεων προς δημόσιες επιχειρήσεις τύπου ΟΣΕ για να παίρνουν δάνεια και να καλύπτουν τις δανειακές τους ανάγκες και να αναχρηματοδοτούν δάνεια ύψους 10 δισ. ευρώ.Το αρνητικό είναι ότι τα δύσκολα δεν αντιμετωπίζονται με τον τρόπο που επιβάλλουν οι σημερινές δύσκολες συγκυρίες.Αφήνονται για αργότερα, σωρεύοντας ζημιές και υποχρεώσεις που θα κληθεί να αντιμετωπίσει ο φορολογούμενος πολίτης.Δυστυχώς χάνεται πολύτιμος χρόνος.Οι θυσίες των απλών πολιτών δεν μπορεί να επιλύσουν το δημοσιονομικό πρόβλημα της χώρας, εάν παράλληλα η εκτελεστική εξουσία δεν βάλει τέλος στην αταξία και την αντιπαραγωγικότητα των επιχειρήσεων και οργανισμών που η ίδια ελέγχει.Τα μεγέθη είναι δυσανάλογα.Οι θυσίες δεν μπορούν να καλύψουν το όργιο σπατάλης που συντελείται στον στενό και ευρύτερο δημόσιο τομέα.Τα φοροεισπρακτικά μέτρα, οι έκτακτες εισφορές και οι περικοπές συντάξεων και μισθών δεν έχουν νόημα εάν οι πηγές δημοσιονομικών σπαταλών μένουν άθικτες.Στην ουσία το κράτος και οι έχοντες την ευθύνη διοίκησής του πρέπει πριν και πάνω από όλα να δείξουν ότι ελέγχουν την κατάσταση, ότι έχουν σχέδιο και ότι έχουν κατανοήσει πλήρως τα παθήματα του παρελθόντος.
Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 3/10/2010)

Δευτέρα 27 Σεπτεμβρίου 2010

Το ισχυρό γουάν δεν είναι πανάκεια.
ΤΟΥ ΣΑΡ. ΛΕΚΚΑ
Στη διεθνή νομισματική σκακιέρα υπάρχουν κινήσεις αμφίσημου χαρακτήρα, δηλαδή κινήσεις που μπορούν να ερμηνευτούν με δύο διαφορετικούς τρόπους. Η πίεση που δέχεται η Κίνα από τις ΗΠΑ κυρίως αλλά και από Ευρωπαίους και Ιάπωνες για την ελεύθερη διακύμανση του νομίσματός της, του γουάν, δεν μπορεί να ερμηνευτεί χωρίς να ληφθούν υπόψη μία σειρά από παραμέτρους.Κατ' αρχήν θα πρέπει να εστιάσουμε σε τρία θέματα που δείχνουν ότι οι πιέσεις προς την Κίνα εμπεριέχουν στοιχεία που δεν έχουν ξεκάθαρο προσανατολισμό για να μην ισχυρισθούμε με απόλυτο τρόπο ότι αναδεικνύουν χαρακτηριστικά υποκρισίας.Το πρώτο θέμα είναι σχετικό με τον δυναμικό εξαγωγικό μηχανισμό της Κίνας, ο οποίος κερδίζει όλο και μεγαλύτερα μερίδια στις διεθνείς αγορές, σωρεύοντας πλεονάσματα στο εξωτερικό ισοζύγιό της.Η αλήθεια είναι ότι ο εξαγωγικός μηχανισμός της Κίνας εν πολλοίς στηρίζεται σε ευρωπαϊκές, αμερικανικές και ιαπωνικές πολυεθνικές επιχειρήσεις που έχουν εγκατασταθεί εκεί, υλοποιώντας στρατηγικές χαμηλού κόστους παραγωγής.Εγκαθιστώντας την παραγωγή τους στην Κίνα πολλές πολυεθνικές επιχειρήσεις στην ουσία χρησιμοποιούν το κινεζικό οικονομικό και νομισματικό υπόβαθρο για να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους και να βελτιώσουν τη θέση των μετοχών τους.Το 65%-70% των κινεζικών εξαγωγών είναι προϊόν των πολυεθνικών εταιρειών δυτικών συμφερόντων.Και αυτό δεν συμβαίνει μόνο τα τελευταία χρόνια.Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 τα 2/3 των κινεζικών εξαγωγών οφείλονται στο παραγωγικό υπόβαθρο δυτικών εταιρειών.Εμφανίζεται επομένως το ευτράπελο την ώρα που οι μέτοχοι αυτών των εταιρειών μεγιστοποιούν τα κέρδη τους οι κυβερνήσεις από όπου προέρχονται οι επιχειρήσεις και οι μέτοχοι να διαμαρτύρονται για τις εξαγωγικές επιδόσεις προϊόν του συνδεδεμένου με το δολάριο γουάν.Το δεύτερο θέμα είναι σχετικό με την ίδια την υφή του ανταγωνισμού δηλαδή με τις παραμέτρους που διαμορφώνουν το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Κίνας και των προϊόντων της.Είναι ψευδαίσθηση να θεωρείται πως η πρόσδεση του κινεζικού γουάν με το αμερικανικό δολάριο είναι ο βασικός και αποκλειστικός παράγοντας ανταγωνιστικής υπεροχής και ότι η εφάπαξ μεταβολή ή η σταδιακή διολίσθηση της ισοτιμίας θα αναιρέσει αυτόματα το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των κινεζικών προϊόντων.Είναι αυταπάτη διότι ο βασικός παράγοντας της ανταγωνιστικής υπεροχής δεν είναι η ισοτιμία, αλλά το χαμηλό εργατικό κόστος το οποίο είναι μόλις το 5% του αντίστοιχου αμερικανικού.Αυτό το κόστος ήταν εξάλλου ο βασικός λόγος που οδήγησε τις δυτικές πολυεθνικές στο να εγκαταστήσουν θυγατρικές στην Κίνα.Στην ουσία ακόμη και στην υποθετική περίπτωση που υπάρξει εφάπαξ υποτίμηση του γουάν ακόμη και στο επίπεδο του 20%, λίγα πράγματα θα αλλάξουν στο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Κίνας.Το τρίτο θέμα είναι σχετικό με την πρακτική αγοράς τίτλων του αμερικανικού δημοσίου αλλά και γενικότερα αμερικανικών αξιών για τη στήριξη της ισοτιμίας.Από τη στιγμή που θα υπάρξει ουσιαστική ανατίμηση, οι νομισματικές αρχές της Κίνας δεν θα έχουν κανένα λόγο να αγοράζουν ομόλογα με τα τρέχοντα επιτόκια.Οι εισροές κεφαλαίων οδηγούν αναπόφευκτα στην αγορά αμερικανικών τίτλων, ώστε να μην υπάρχει ανατίμηση του γουάν, κάτι που μέχρι σήμερα έχει οδηγήσει στη συσσώρευση υψηλών συναλλαγματικών αποθεμάτων εκφρασμένων σε δολάρια.Εάν εκλείψει ο λόγος στήριξης της ισοτιμίας η αγορά αμερικανικών τίτλων θα περιορισθεί ή και θα μηδενισθεί εάν δεν υπάρξει διαφορετική τιμολόγηση.Οι Κινέζοι θα ζητήσουν μεγαλύτερα επιτόκια, με αποτέλεσμα η χρηματοδότηση των αμερικανικών ελλειμμάτων και της αμερικανικής ανάπτυξης θα έχει μεγαλύτερο κόστος.Σήμερα τα μεγάλα αμερικανικά ελλείμματα καλύπτονται από εισαγωγές πλεονασματικών ξένων αποταμιεύσεων στις οποίες πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν οι κινεζικές αποταμιεύσεις που προκύπτουν από τα μεγάλα εμπορικά και επενδυτικά πλεονάσματα.Αλλαγή πολιτικής από την πλευρά της Κίνας θα κάνει ακριβότερο το χρήμα και θα δυσχεράνει την υπόθεση χρηματοδότησης της ανάπτυξης.Από την άλλη πλευρά, η εισαγωγή αποπληθωρισμού στις ΗΠΑ συμβάλλει στην έμμεση ενίσχυση του εισοδήματος των αμερικανικών νοικοκυριών, αφού, όπως είναι γνωστό, οι μεγαλύτερες αλυσίδες σουπερμάρκετ αγοράζουν προϊόντα δεκάδων δισ. δολαρίων τα οποία αγοράζουν σε χαμηλές τιμές οι Αμερικανοί καταναλωτές.Η Κίνα με αυτόν τον τρόπο ενισχύει τον εσωτερικό ανταγωνισμό τιμών στις ΗΠΑ. Στη ουσία μια ουσιαστική μεταβολή της ισοτιμίας γουάν / δολαρίου δεν θα δημιουργήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα υπέρ των ΗΠΑ, το αντίθετο θα κάνει ακριβότερο τόσο το κόστος των κεφαλαίων που χρηματοδοτούν το έλλειμμα και την ανάπτυξη όσο και τα εισαγόμενα προϊόντα.Η προσωπική μας άποψη είναι ότι πίσω από την πίεση για την αποσύνδεση και την ελεύθερη διακύμανση του γουάν κρύβονται άλλα πράγματα και όχι τα οφέλη από την ανταγωνιστικότητα των αμερικανικών προϊόντων.Εκεί που οι Αμερικανοί θα έχουν απτά οφέλη θα είναι στο εξωτερικό χρέος μιας και η αξία των ομολόγων και των συναλλαγματικών αποθεμάτων που έχουν οι Κινέζοι εκφρασμένα σε δολάρια θα μειωθούν ισόποσα με το ύψος της ανατίμησης του νομίσματός τους.Στην ουσία θα υπάρξει διαγραφή μέρος του εξωτερικού χρέους των ΗΠΑ.Αυτό θα είναι το μεγαλύτερο και ουσιαστικότερο όφελος για την αμερικανική οικονομία.Εάν όμως οι ΗΠΑ ευελπιστούν σε μία τέτοια εξέλιξη θα διαπιστώσουν ότι πάλι θα οδηγηθούν σε αυξημένο κόστος άντλησης κεφαλαίων, αφού οι Κινέζοι για να συνεχίσουν να αγοράζουν αμερικανικά ομόλογα θα ζητήσουν υψηλότερα επιτόκια για να καλύψουν τις απώλειες από την απομείωση των συναλλαγματικών τους δολαριακών αποθεμάτων συνεπεία της ανατίμησης του γουάν.Εν κατακλείδι οι πιέσεις για μεταβολή της συναλλαγματικής πολιτικής της Κίνας δεν μπορούν να ερμηνευτούν εύκολα, αφού εμπεριέχουν στοιχεία πολλαπλών ερμηνειών. Το ξεκάθαρο έγκειται στο γεγονός ότι πολλές φορές η υποκρισία σκιάζει την οικονομική θεωρία και τις πραγματικές προθέσεις όσο και εάν αυτή καλύπτεται περίτεχνα.
Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 26/9/2010)
Το ισχυρό γουάν δεν είναι πανάκεια.
ΤΟΥ ΣΑΡ. ΛΕΚΚΑ
Στη διεθνή νομισματική σκακιέρα υπάρχουν κινήσεις αμφίσημου χαρακτήρα, δηλαδή κινήσεις που μπορούν να ερμηνευτούν με δύο διαφορετικούς τρόπους. Η πίεση που δέχεται η Κίνα από τις ΗΠΑ κυρίως αλλά και από Ευρωπαίους και Ιάπωνες για την ελεύθερη διακύμανση του νομίσματός της, του γουάν, δεν μπορεί να ερμηνευτεί χωρίς να ληφθούν υπόψη μία σειρά από παραμέτρους.Κατ' αρχήν θα πρέπει να εστιάσουμε σε τρία θέματα που δείχνουν ότι οι πιέσεις προς την Κίνα εμπεριέχουν στοιχεία που δεν έχουν ξεκάθαρο προσανατολισμό για να μην ισχυρισθούμε με απόλυτο τρόπο ότι αναδεικνύουν χαρακτηριστικά υποκρισίας.Το πρώτο θέμα είναι σχετικό με τον δυναμικό εξαγωγικό μηχανισμό της Κίνας, ο οποίος κερδίζει όλο και μεγαλύτερα μερίδια στις διεθνείς αγορές, σωρεύοντας πλεονάσματα στο εξωτερικό ισοζύγιό της.Η αλήθεια είναι ότι ο εξαγωγικός μηχανισμός της Κίνας εν πολλοίς στηρίζεται σε ευρωπαϊκές, αμερικανικές και ιαπωνικές πολυεθνικές επιχειρήσεις που έχουν εγκατασταθεί εκεί, υλοποιώντας στρατηγικές χαμηλού κόστους παραγωγής.Εγκαθιστώντας την παραγωγή τους στην Κίνα πολλές πολυεθνικές επιχειρήσεις στην ουσία χρησιμοποιούν το κινεζικό οικονομικό και νομισματικό υπόβαθρο για να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους και να βελτιώσουν τη θέση των μετοχών τους.Το 65%-70% των κινεζικών εξαγωγών είναι προϊόν των πολυεθνικών εταιρειών δυτικών συμφερόντων.Και αυτό δεν συμβαίνει μόνο τα τελευταία χρόνια.Από τα μέσα της δεκαετίας του 1990 τα 2/3 των κινεζικών εξαγωγών οφείλονται στο παραγωγικό υπόβαθρο δυτικών εταιρειών.Εμφανίζεται επομένως το ευτράπελο την ώρα που οι μέτοχοι αυτών των εταιρειών μεγιστοποιούν τα κέρδη τους οι κυβερνήσεις από όπου προέρχονται οι επιχειρήσεις και οι μέτοχοι να διαμαρτύρονται για τις εξαγωγικές επιδόσεις προϊόν του συνδεδεμένου με το δολάριο γουάν.Το δεύτερο θέμα είναι σχετικό με την ίδια την υφή του ανταγωνισμού δηλαδή με τις παραμέτρους που διαμορφώνουν το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Κίνας και των προϊόντων της.Είναι ψευδαίσθηση να θεωρείται πως η πρόσδεση του κινεζικού γουάν με το αμερικανικό δολάριο είναι ο βασικός και αποκλειστικός παράγοντας ανταγωνιστικής υπεροχής και ότι η εφάπαξ μεταβολή ή η σταδιακή διολίσθηση της ισοτιμίας θα αναιρέσει αυτόματα το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα των κινεζικών προϊόντων.Είναι αυταπάτη διότι ο βασικός παράγοντας της ανταγωνιστικής υπεροχής δεν είναι η ισοτιμία, αλλά το χαμηλό εργατικό κόστος το οποίο είναι μόλις το 5% του αντίστοιχου αμερικανικού.Αυτό το κόστος ήταν εξάλλου ο βασικός λόγος που οδήγησε τις δυτικές πολυεθνικές στο να εγκαταστήσουν θυγατρικές στην Κίνα.Στην ουσία ακόμη και στην υποθετική περίπτωση που υπάρξει εφάπαξ υποτίμηση του γουάν ακόμη και στο επίπεδο του 20%, λίγα πράγματα θα αλλάξουν στο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Κίνας.Το τρίτο θέμα είναι σχετικό με την πρακτική αγοράς τίτλων του αμερικανικού δημοσίου αλλά και γενικότερα αμερικανικών αξιών για τη στήριξη της ισοτιμίας.Από τη στιγμή που θα υπάρξει ουσιαστική ανατίμηση, οι νομισματικές αρχές της Κίνας δεν θα έχουν κανένα λόγο να αγοράζουν ομόλογα με τα τρέχοντα επιτόκια.Οι εισροές κεφαλαίων οδηγούν αναπόφευκτα στην αγορά αμερικανικών τίτλων, ώστε να μην υπάρχει ανατίμηση του γουάν, κάτι που μέχρι σήμερα έχει οδηγήσει στη συσσώρευση υψηλών συναλλαγματικών αποθεμάτων εκφρασμένων σε δολάρια.Εάν εκλείψει ο λόγος στήριξης της ισοτιμίας η αγορά αμερικανικών τίτλων θα περιορισθεί ή και θα μηδενισθεί εάν δεν υπάρξει διαφορετική τιμολόγηση.Οι Κινέζοι θα ζητήσουν μεγαλύτερα επιτόκια, με αποτέλεσμα η χρηματοδότηση των αμερικανικών ελλειμμάτων και της αμερικανικής ανάπτυξης θα έχει μεγαλύτερο κόστος.Σήμερα τα μεγάλα αμερικανικά ελλείμματα καλύπτονται από εισαγωγές πλεονασματικών ξένων αποταμιεύσεων στις οποίες πρωταγωνιστικό ρόλο παίζουν οι κινεζικές αποταμιεύσεις που προκύπτουν από τα μεγάλα εμπορικά και επενδυτικά πλεονάσματα.Αλλαγή πολιτικής από την πλευρά της Κίνας θα κάνει ακριβότερο το χρήμα και θα δυσχεράνει την υπόθεση χρηματοδότησης της ανάπτυξης.Από την άλλη πλευρά, η εισαγωγή αποπληθωρισμού στις ΗΠΑ συμβάλλει στην έμμεση ενίσχυση του εισοδήματος των αμερικανικών νοικοκυριών, αφού, όπως είναι γνωστό, οι μεγαλύτερες αλυσίδες σουπερμάρκετ αγοράζουν προϊόντα δεκάδων δισ. δολαρίων τα οποία αγοράζουν σε χαμηλές τιμές οι Αμερικανοί καταναλωτές.Η Κίνα με αυτόν τον τρόπο ενισχύει τον εσωτερικό ανταγωνισμό τιμών στις ΗΠΑ. Στη ουσία μια ουσιαστική μεταβολή της ισοτιμίας γουάν / δολαρίου δεν θα δημιουργήσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα υπέρ των ΗΠΑ, το αντίθετο θα κάνει ακριβότερο τόσο το κόστος των κεφαλαίων που χρηματοδοτούν το έλλειμμα και την ανάπτυξη όσο και τα εισαγόμενα προϊόντα.Η προσωπική μας άποψη είναι ότι πίσω από την πίεση για την αποσύνδεση και την ελεύθερη διακύμανση του γουάν κρύβονται άλλα πράγματα και όχι τα οφέλη από την ανταγωνιστικότητα των αμερικανικών προϊόντων.Εκεί που οι Αμερικανοί θα έχουν απτά οφέλη θα είναι στο εξωτερικό χρέος μιας και η αξία των ομολόγων και των συναλλαγματικών αποθεμάτων που έχουν οι Κινέζοι εκφρασμένα σε δολάρια θα μειωθούν ισόποσα με το ύψος της ανατίμησης του νομίσματός τους.Στην ουσία θα υπάρξει διαγραφή μέρος του εξωτερικού χρέους των ΗΠΑ.Αυτό θα είναι το μεγαλύτερο και ουσιαστικότερο όφελος για την αμερικανική οικονομία.Εάν όμως οι ΗΠΑ ευελπιστούν σε μία τέτοια εξέλιξη θα διαπιστώσουν ότι πάλι θα οδηγηθούν σε αυξημένο κόστος άντλησης κεφαλαίων, αφού οι Κινέζοι για να συνεχίσουν να αγοράζουν αμερικανικά ομόλογα θα ζητήσουν υψηλότερα επιτόκια για να καλύψουν τις απώλειες από την απομείωση των συναλλαγματικών τους δολαριακών αποθεμάτων συνεπεία της ανατίμησης του γουάν.Εν κατακλείδι οι πιέσεις για μεταβολή της συναλλαγματικής πολιτικής της Κίνας δεν μπορούν να ερμηνευτούν εύκολα, αφού εμπεριέχουν στοιχεία πολλαπλών ερμηνειών. Το ξεκάθαρο έγκειται στο γεγονός ότι πολλές φορές η υποκρισία σκιάζει την οικονομική θεωρία και τις πραγματικές προθέσεις όσο και εάν αυτή καλύπτεται περίτεχνα.
Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος.
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 26/9/2010)

Πέμπτη 16 Σεπτεμβρίου 2010

Η αόρατος χειρ στήριξης της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Του Σαράντου Λέκκα
Η αόρατος χειρ που κατευθύνει τις διεθνείς αγορές συναλλάγματος έχει από τις αρχές του 2010 ρίξει το βάρος της στη στήριξη της ευρωπαϊκής οικονομίας. Παρ' ότι στα τέλη Ιουνίου του 2010 στη Σύνοδο Kορυφής της G20 στο Τορόντο του Καναδά αποφασίσθηκε οι χώρες που έχουν πλεόνασμα (εμπορικό και κεφαλαίων) να αναπροσαρμόσουν ανάλογα τις ισοτιμίες των νομισμάτων τους προς όφελος της παγκόσμιας οικονομίας εν τούτοις φαίνεται ότι η βασική προτεραιότητα εντοπίζεται στην προστασία της ευρωπαϊκής οικονομίας από τις παράπλευρες επιπτώσεις της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης.Οι χειριστές της αοράτου χειρός διαπίστωσαν ότι τα προβλήματα του ενός από τους βασικούς πυλώνες της παγκόσμιας οικονομίας αυτού της ευρωπαϊκής οικονομίας είναι τέτοιας υφής που οι πιθανότητες κατάρρευσης του διεθνούς χρηματοοικονομικού συστήματος είναι ιδιαίτερα αυξημένες.Ο αυξημένος κίνδυνος κατάρρευσης έχει μάλλον οδηγήσει σε μία άτυπη συμφωνία στήριξης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος μέσω της διολίσθησης του ευρώ.Το εντυπωσιακό είναι ότι από τη στιγμή που διαφαίνονταν ότι η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση έπαιρνε τέλος, αρχές Μαΐου 2009 και μέχρι το τέλος του 2009, το ευρώ ανατιμήθηκε έναντι του δολαρίου κατά 8,3%, έναντι της στερλίνας κατά 0,58% και έναντι του γεν κατά 4,22%, ενώ υποτιμήθηκε έναντι του ελβετικού φράγκου κατά 1,02% και αυτό λόγω των παρεμβάσεων της κεντρικής ελβετικής τράπεζας, η οποία πουλούσε φράγκα και αγόραζε ευρώ.Από τις αρχές του 2010 η κατάσταση αλλάζει άμεσα και προς την κατεύθυνση ισχυρής διολίσθησης του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος έναντι όλων ανεξαιρέτως των ισχυρών νομισμάτων της υφηλίου.Μπορεί η ειδησεογραφία των ημερών να στέφεται στην ενίσχυση κυρίως του ελβετικού φράγκου αλλά και του αμερικανικού δολαρίου έναντι του ευρώ πλην όμως η υποχώρηση του κοινού νομίσματος έναντι του ιαπωνικού γεν είναι εντυπωσιακή.Από τις αρχές του τρέχοντος έτους και μέχρι το τέλος του καλοκαιριού το ευρώ έχει υποχωρήσει έναντι του γεν κατά 23,4% με την ισοτιμία να καταγράφεται στα 106,46 γεν, δηλαδή στα υψηλοτέρα επίπεδα των τελευταίων 9 ετών.Το ίδιο χρονικό διάστημα το ευρώ έχει διολισθήσει κατά 14,15% έναντι του ελβετικού φράγκου και στα επίπεδα των 1,287 φράγκων, κατά 12,57% έναντι του αμερικανικού δολαρίου και στα επίπεδα των 1,2665 δολαρίων και κατά 8,07 % έναντι της βρετανικής στερλίνας και στα επίπεδα των 0,8257 στερλινών.Εάν εξετάσουμε την πορεία των ισοτιμιών κατά τη χρονική περίοδο από την έναρξη της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης που εντοπίζεται στις αρχές Ιουλίου 2007 και μέχρι το τέλος Αυγούστου 2010, δηλαδή κατά την τελευταία τριετία, τότε διαπιστώνουμε ότι η βασική κατεύθυνση του ευρώ έναντι του ιαπωνικού γεν και του ελβετικού φράγκου είναι σαφέστατα πορεία υποτίμησης .Στις αρχές Ιουλίου 2007 η συναλλαγματική ισοτιμία ευρώ-γεν καταγράφονταν στα 166,6215 γεν, ενώ στα τέλη Αυγούστου 2010 καταγράφονταν στα 106,462 γεν πράγμα που σημαίνει ότι η υποτίμηση του κοινού νομίσματος με χαρακτηριστικά κατάρρευσης είναι της τάξεως του 54,09%.Η ΥΠΟΤΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ ΚΑΤΑ ΤΟ 8ΜΗΝΟ ΤΟΥ 2010Εναντι του ελβετικού φράγκου το ευρώ από τα επίπεδα των 1,6485 φράγκων που καταγράφονταν στις αρχές Ιουλίου 2007 έπεσε στα επίπεδα των 1,287 φράγκων στα τέλη Αυγούστου 2010 παρουσιάζοντας μία πτώση της τάξεως του 26,88%.Εάν λάβουμε υπόψη τις παρεμβάσεις της κεντρικής τράπεζα της Ελβετίας προς την κατεύθυνση στήριξης της ισοτιμίας του φράγκου με το ευρώ περί τα 1,50 φράγκα, εύκολα συνάγεται το συμπέρασμα ότι σε μία κολοσσιαία αγορά, όπως αυτή της αγοράς συναλλάγματος που σε ημερήσια βάση ο όγκος των συναλλαγών ξεπερνά τα 4 τρισ. δολάρια, οποιοδήποτε παρέμβαση των κεντρικών τραπεζών απλά λειτουργεί ως ανάχωμα ορισμένων ωρών ή και ημερών.Από τη στιγμή που οι χειριστές της αοράτου χειρός στις αγορές συναλλάγματος αποφασίζουν τη στροφή προς ένα συγκεκριμένο νόμισμα ή την αποχώρηση από ένα άλλο, τότε το πεπρωμένο φυγείν αδύνατο.
Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος.
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 5/9/2010)

Πέμπτη 2 Σεπτεμβρίου 2010

Από την ήπια στη λελογισμένη προσαρμογή.
Του Σαράντου Λέκκα
Εάν λάβουμε σοβαρά υπόψη ότι η εκτόξευση του ελλείμματος για το 2009 οφείλεται κατά το 1/3 στη διεθνή κρίση και τις επιπτώσεις της, κατά 1/3 στην κατάρρευση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού και κατά 1/3 στα κρυφά χρέη τότε η επιστροφή στη δημοσιονομική ορθοδοξία περνά μέσα από παραμέτρους που ήδη γνωρίζουμε.Στην οικονομία δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις, ούτε ταχυδακτυλουργοί πολιτικοί.Υπάρχουν σοβαροί πολιτικοί με υψηλό αίσθημα ευθύνης και τεχνοκρατικές επιλογές που βοηθούν στη δημοσιονομική προσαρμογή.Το 2004 η προσαρμογή πήρε τον επιθετικό προσδιορισμό ήπια, ενώ το 2009 η προσαρμογή είναι πιο κοντά στον επιθετικό προσδιορισμό λελογισμένη.Στην ουσία και οι δύο προσαρμογές ξεκινούν από την ίδια αφετηρία, έχοντας πριν εξαντλήσει το δικαίωμα να καθορίσουν τα ελλείμματα των προηγούμενων ετών με τρόπο που να βολεύει τη στρατηγική τους.Το 2004 και το 2009, οι δαπάνες, οι εκκρεμότητες και οι υποχρεώσεις παρελθόντων ετών ενεγράφησαν στα έτη που δημιουργήθηκαν, δηλαδή στο παρελθόν, αφήνοντας καθαρό το πεδίο για το μέλλον.Η πρακτική αυτή μπορεί να επιβάλλεται για πολιτικούς λόγους πλην όμως είναι απόλυτα σωστή, αφού η λογιστική μεταχείριση πρέπει να αφορά τον χρόνο που οι διάφορες δαπάνες αποφασίσθηκαν και πραγματοποιήθηκαν.Γιατί το 2004 οι δαπάνες των Ολυμπιακών Αγώνων, τα χρέη των νοσοκομείων, οι δαπάνες κοινωνικών προεκλογικών πακέτων, οι δαπάνες που αφορούσαν τις εκλογές κ.τ.λ. να ετεροχρονισθούν, βαρύνοντας μεταγενέστερους προϋπολογισμούς;Γιατί το 2009 οι δαπάνες που αφορούσαν επιστροφή φόρων από τη φορολογία του πετρελαίου θέρμανσης, οι δαπάνες που αφορούσαν χρέη προς φαρμακευτικές και κατασκευαστικές εταιρείες, δαπάνες που αφορούσαν οφειλές νοσοκομείων κ.τ.λ. να ετεροχρονισθούν, βαρύνοντας μεταγενέστερους προϋπολογισμούς;Το νόμιμο πρέπει να είναι και ηθικό γι' αυτό και η καταγραφή πρέπει να είναι σχετική με τον χρόνο.Πέρα όμως από την απόδοση των πεπραγμένων στον χρόνο, το φούσκωμα των ελλειμμάτων προηγούμενων ετών δίδει τη δυνατότητα ήπιων και λελογισμένων μορφών προσαρμογής.Με το φούσκωμα των ελλειμμάτων κυρίως με δαπάνες μη επαναλαμβανόμενες, η επαναφορά σε μικρότερα επίπεδα ελλείμματος γίνεται πιο εύκολα και πιο ανώδυνα.Για παράδειγμα, το 2004 οι δαπάνες που διόγκωσαν το έλλειμμα στο 7,4% από τα επίπεδα του 1,2% που ο προϋπολογισμός του 2004 αρχικώς κατέγραφε, οφείλεται κατά ένα μεγάλο μέρος σε μη επαναλαμβανόμενες δαπάνες όπως για παράδειγμα στα χρέη των νοσοκομείων ύψους 4 δισ. ευρώ που έδωσαν μία επιπλέον ώθηση 2 ποσοστιαίων μονάδων στο έλλειμμα ή στις δαπάνες των Ολυμπιακών Αγώνων που δεν είχαν καταγραφεί.Στη βάση αυτή ήταν προφανές ότι η πτώση του ελλείμματος στα επίπεδα του 5,2% το 2005 θα πραγματοποιούνταν χωρίς καμία ιδιαίτερη δυσκολία και χωρίς τη λήψη επώδυνων μέτρων.Η περαιτέρω πτώση του ελλείμματος το 2006 στα επίπεδα του 2,9% μπορούσε να επιτευχθεί με ήπιο τρόπο χωρίς να υπάρξει κοινωνική ένταση και κυρίως χωρίς να υπάρχει πολιτικό κόστος.Το 2009 οι δαπάνες που εκτόξευσαν το έλλειμμα από τα επίπεδα του 3,7% που καθόριζε το αναθεωρημένο πρόγραμμα σταθερότητας και ανάπτυξης στα επίπεδα του 12,7% οφείλονται κατά το μεγαλύτερο μέρος σε δαπάνες προς τρίτους ύψους άνω 14 δισ. ευρώ και σε δαπάνες που οφείλονται στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της διεθνούς κρίσεως.Είναι επομένως απόλυτα αναμενόμενο να υπάρξει χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια πτώση του ελλείμματος κατά 4 - 5 ποσοστιαίες μονάδες από το 2010 και όχι όπως θέλει η Τράπεζα της Ελλάδος τη διετία 2010-2011. Από τη στιγμή, όμως, που θα υπάρχει εξάντληση των μη επαναλαμβανόμενων δαπανών τότε ο σκληρός πυρήνας των ελλειμμάτων επιβάλλει προσαρμογή που θέλει μία μονάδα πτώσης να ισούται με 2,5 δισ. ευρώ.Με λελογισμένη προσέγγιση η πτώση του ελλείμματος μπορεί να γίνει αναίμακτα και χωρίς τριβές με τους κοινωνικούς εταίρους.Εάν υιοθετηθεί ως στρατηγική για την περαιτέρω μείωση των ελλειμμάτων η στρατηγική που θέλει τη δημοσιονομική προσαρμογή να προέρχεται κατά τα 2/3 από την πλευρά της μείωσης και του ορθολογισμού των δαπανών και κατά το 1/3 από την αύξηση των εσόδων μέσω της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής και της διεύρυνσης της φορολογικής βάσης τότε ίσως η προσαρμογή και η επιστροφή στη δημοσιονομική ορθοδοξία θα έχει διάρκεια και σταθερότητα.Για την ιστορία να αναφέρουμε ότι στις 22 Απριλίου 2010 η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία - Eurostat - αναθεώρησε τα στοιχεία τόσο του δημόσιου ελλείμματος όσο και του δημόσιου χρέους για το 2009.Ετσι το έλλειμμα από τα επίπεδα του 12,7% πήγε στα επίπεδα του 13,6%, ενώ το δημόσιο χρέος από τα επίπεδα του 113,4% πήγε στα επίπεδα του 115,1% ως προς το ΑΕΠ.Το εντυπωσιακό είναι ότι ούτε αυτή η αναθεώρηση για το συγκεκριμένο έτος είναι η τελευταία, αφού, σύμφωνα με σενάριο της Eurostat, το δημόσιο έλλειμμα αναμένεται να φθάσει στο 14,1% και το δημόσιο χρέος στο 122% του ΑΕΠ και αυτό διότι υπάρχει αβεβαιότητα για το περίφημο πλεόνασμα της άσπρης τρύπας των ασφαλιστικών ταμείων έτους 2009, υπάρχουν επιφυλάξεις για την κατάταξη (στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα) ορισμένων δημοσίων επιχειρήσεων που εμφανίζουν ελλείμματα και υπάρχει και η μη καταγραφή των αγορών swaps από το 2001, αφού τα στοιχεία που έχουν προσκομισθεί αφορούν μόνο τα swaps του 2008.Το πόσο οι αναθεωρήσεις των στατιστικών στοιχείων της χώρας επηρεάζουν την αξιοπιστία της φαίνεται από τον άμεσο αντίκτυπο που έχουν στις αγορές.Συγκεκριμένα, την επόμενη ημέρα της τελευταίας αναθεώρησης τα spreads του 10ετούς ελληνικού ομολόγου ξεπέρασαν για πρώτη φορά τις 600 μονάδες βάσης, ενώ οι αποδόσεις έφθασαν το 9,13%.Την ίδια στιγμή τα ασφάλιστρα κινδύνου, τα περίφημα CDS, ξεπερνούσαν ακόμη και της Ουκρανίας, φθάνοντας τις 565 μονάδες.Παράλληλα, ο διεθνής οίκος αξιολόγησης Moody’s υποβάθμιζε την πιστοληπτική ικανότητα της χώρας στη βαθμίδα Α3 που ήταν το χαμηλότερο σκαλοπάτι της πρώτης κατηγορίας, δηλώνοντας ταυτόχρονα ότι θα υπάρξει και συνέχεια στις υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας.
Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 8/8/2010)

Δευτέρα 2 Αυγούστου 2010

Εσοδα και αξιοπιστία.
Του Σαράντου Λέκκα, Οικονομολόγου
Με δεδομένο ότι το εγχώριο προϊόν θα συρρικνωνόταν για πρώτη φορά μετά το 1993, πράγμα που θα είχε ισχυρή επίδραση στα φορολογικά έσοδα, με δεδομένο ότι η διεθνής κρίση είχε χτυπήσει τις ισχυρότερες εγχώριες βιομηχανίες, τον τουρισμό και τη ναυτιλία, με δεδομένο ότι η εσωτερική ζήτηση και ο μηχανισμός στήριξής της - οι τραπεζικές πιστώσεις - είχαν περιορισθεί, με δεδομένο ότι οι φοροεισπραχτικοί μηχανισμοί είναι αφερέγγυοι, με δεδομένο ότι η συγκρότηση του μηχανισμού είσπραξης του ΕΤΑΚ ήταν δυσκολότερη από ό,τι αναμενόταν, με δεδομένο ότι στα πλαίσια της πολιτικής στήριξης της ρευστότητας επιταχύνθηκαν οι επιστροφές ΦΠΑ και με δεδομένο ότι υπήρξε υπέρβαση των δαπανών τόσο του τακτικού όσο και του προϋπολογισμού δημοσίων επενδύσεων μέσω επισπευσμένων εκταμιεύσεων για την εκτέλεση δημοσίων έργων, η δημοσιονομική εκτροπή δεν θα είχε προηγούμενο στη σύγχρονη ιστορία.Τη δημοσιονομική εκτροπή ώθησε και το εγχώριο πολιτικό κλίμα με δύο εκλογικές αναμετρήσεις (ευρωεκλογές 7ης Ιουνίου και εθνικές 4ης Οκτωβρίου), ασταθή κυβερνητική πλειοψηφία, με παλινωδίες στον ακριβή καθορισμό των εθνικών εκλογών και με διάλυση των δημοσίων υπηρεσιών.Το πόσο επηρέασε την οικονομία η διάλυση της κρατικής μηχανής από το άσχημο πολιτικό και εκλογικό κλίμα φάνηκε στα τέλη Οκτωβρίου 2009 όταν δημοσιοποιήθηκε η εκτέλεση του προϋπολογισμού για το 8μηνο Ιανουάριος - Αύγουστος 2009.Διαπιστώθηκαν αστρονομικές αποκλίσεις με έλλειμμα 8μήνου περί τα 20,9 δισ. ευρώ έναντι 11,2 δισ. ευρώ της αντίστοιχης περιόδου του 2008 και έναντι συνολικής πρόβλεψης του ΠΣΑ -2009 για έλλειμμα της τάξεως των 12,7 δισ. ευρώ.Η τρύπα έφθανε τα 8 δισ. ευρώ με μείωση εσόδων κατά 3,5% έναντι στόχου αύξησης 14,8% και με υπέρβαση δαπανών 13,6% έναντι στόχου 9,7%.Στη βάση αυτή τα στοιχεία που έστειλε η νεοεκλεγείσα κυβέρνηση στις Βρυξέλλες οδηγούσαν το έλλειμμα στο 12,5% για το 2009 και στο 7,7% για το 2008.Η Eurostat δέχθηκε με επιφύλαξη το αναθεωρημένο έλλειμμα τόσο του 2008 όσο και του 2009, όπως άλλωστε είχε κάνει με την απογραφή του 2004 λόγω της έλλειψης αξιόπιστης πληροφόρησης αναφορικά με τα προσκομιζόμενα στοιχεία.Οπως είχε συμβεί και το 2004 έτσι και με την απογραφή του 2009 πρέπει να αναμένουμε και νέες αναθεωρήσεις τόσο των ελλειμμάτων όσο και των χρεών και τούτο διότι χρέη του Δημοσίου προς νοσοκομεία ύψους 6 δισ. ευρώ, προς φαρμακευτικές εταιρείες 2,68 δισ. ευρώ, προς κατασκευαστικές εταιρείες 2,5 δισ. ευρώ και προς ιδιώτες από επιστροφή ΦΠΑ ύψους 3 δισ. ευρώ, δηλαδή χρέη συνολικού ύψους 14,18 δισ. ευρώ δεν γνωρίζουμε κατά πόσο εμφανίζονται στους παρουσιαζόμενους λογαριασμούς.Μία κυνική αντιμετώπιση της όλης κατάστασης θα αποτυπωνόταν με την εξής φράση : Αφού το 2004 με ρυθμό ανάπτυξης 4,6% το έλλειμμα έφθασε το 7,4%, γιατί το 2009 με ρυθμό αρνητικό κατά 1,5% το έλλειμμα να μην είναι υπερδιπλάσιο; Επειδή όμως πολλές φορές το νόμιμο δεν είναι και ηθικό στα δημόσια οικονομικά πρέπει η καταγραφή της δημοσιονομικής κατάστασης να είναι ακριβής για κάθε χρονική περίοδο διακυβέρνησης.Μπορεί οι απογραφές να επιβάλλονται για πολιτικούς λόγους όμως σε κάθε περίπτωση η δημοσιονομική ασυνέπεια, οι σπατάλες και η αναποτελεσματικότητα στη διαχείριση των διαθεσίμων πόρων θα πρέπει να αποδίδονται σε αυτούς που ευθύνονται για την κάθε εκτροπή.Είναι απαράδεκτο δαπάνες να λογιστικοποιούνται με υστέρηση μηνών ή και ετών και η Ευρωπαϊκή Ενωση να εθελοτυφλεί.Για την αναξιοπιστία των δημοσιονομικών λογαριασμών φταίνε και τα όργανα της Ενωσης που ανέχονται καταστάσεις, που δεν έχουν διαμορφώσει συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο αποτύπωσής τους και που κάθε φορά αρκούνται σε προφορικές επιπλήξεις. Η ασυνέπεια και η κουτοπονηριά είναι ισάξια του δόλου γι' αυτό και πρέπει να τιμωρείται αυστηρά. Συνοψίζοντας θα πρέπει να πούμε ότι και η απογραφή του 2004 και η απογραφή του 2009 ήταν αναγκαίες, αφού η συστηματική καταγραφή όλων των δαπανών πρέπει να αποτυπώνεται στους δημόσιους λογαριασμούς.Επιπλέον η αποκατάσταση της αξιοπιστίας των στατιστικών στοιχείων στο εξωτερικό είναι θεμέλιος λίθος της εικόνας που πρέπει να ακολουθεί την ελληνική οικονομία εάν θέλουμε να κερδίσουμε τον σεβασμό των εταίρων μας στους διεθνείς οργανισμούς.
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 1/8/2010)

Τρίτη 27 Ιουλίου 2010

Ελλείμματα και πρωτογενείς δαπάνες
ΤΟΥ ΣΑΡ. ΛΕΚΚΑ
Η εμπειρία είχε δείξει ότι για να είναι διατηρήσιμη η δημοσιονομική προσαρμογή δεν αρκούν μέτρα εισπρακτικού χαρακτήρα.Η βελτίωση της δημοσιονομικής κατάστασης πραγματοποιείται μόνιμα μόνο μέσω της συγκράτησης των πρωτογενών δαπανών.Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, ως κυριότερο μέτρο ελέγχου και περιορισμού των δαπανών είναι η καθιέρωση αριθμητικών δημοσιονομικών κανόνων όσον αφορά το ύψος (είτε σε απολύτους όρους ή σε σχέση με το ΑΕΠ) ή τον ρυθμό αύξησής τους.Τέτοιοι κανόνες θα προσδιορίζουν επακριβώς το ύψος των δαπανών όχι μόνο για τον στενό δημόσιο τομέα, αλλά και για τις βασικές συνιστώσες της γενικής κυβέρνησης, όπως νοσοκομεία, ΟΤΑ , Πανεπιστήμια, κ.τ.λ., ενώ θα ορίζουν με σαφήνεια τον φορέα ή το άτομο που θα έχει την πλήρη και αποκλειστική ευθύνη.Στην ουσία ομιλούμε για ένα εσωτερικό σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης, αφού είναι αδιανόητο η Ελλάδα ως χώρα, ως σύνολο, να δεσμεύεται για συγκεκριμένα πράγματα έναντι της Ευρωπαϊκής Ενωσης και διάφορα υποσύνολά της να λειτουργούν αυθαίρετα και χωρίς κανόνες.Είναι αδιανόητο η κεντρική κυβέρνηση να αγωνίζεται για τη μείωση των ελλειμμάτων και τομείς όπως για παράδειγμα η Τοπική Αυτοδιοίκηση να δρα χωρίς φραγμούς, δημιουργώντας ελλείμματα για τα οποία κανείς σήμερα δεν είναι σε θέση να προσδιορίσει με ακρίβεια.Πέρα από το ύψος του ελλειμμάτων κατά την προεκλογική περίοδο των εκλογών της 4ης Οκτωβρίου 2009, η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής έχει αναχθεί σε θέμα άμεσης προτεραιότητας για τα κόμματα εξουσίας.Η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής ήταν στα προεκλογικά προγράμματα όλων των κομμάτων εξουσίας τις τελευταίες δεκαετίες.Και την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής επικαλέστηκε ο τότε πρωθυπουργός για να προχώρηση στην προκήρυξη πρόωρων εκλογών, θέλοντας να την αναδείξει ως μείζον πρόβλημα όχι μόνο της ελληνικής οικονομίας αλλά και της κοινωνίας γενικότερα.Δικαίως, διότι όπως απεκάλυψε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η διόγκωση του ελλείμματος του 2009 οφειλόταν κατά το 1/3 στις επιπτώσεις από την κρίση, κατά 1/3 από τα κρυφά χρέη αλλά και κατά 1/3 από την κατάρρευση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού.Πράγματι, η φοροδιαφυγή είναι γάγγραινα για την οικονομία μας εδώ και δεκαετίες, όπως επίσης πραγματικότητα είναι οι παθογένειες που παρατηρούνται και καταγράφονται στους φοροεισπρακτικούς μηχανισμούς και που εδώ και δεκαετίες αδυνατεί η επίσημη πολιτεία να αντιμετωπίσει με δραστικό τρόπο.Εντύπωση μας είχε προκαλέσει στις αρχές του καλοκαιριού 2009 η αναφορά του πρώην υπουργού Οικονομίας κ. Αλογοσκούφη σε συνέντευξή του που έλεγε ότι «εγώ προσωπικά και νομίζω ο κάθε υπουργός ένιωσα εντελώς αδύναμος μπρος στους φοροεισπρακτικούς μηχανισμούς, οι οποίοι έχουν διακομματικό χαρακτήρα, γι’ αυτό και χρειάζεται διακομματική συναίνεση για την αντιμετώπισή τους».Οταν ο αρμόδιος υπουργός νιώθει αδύναμος μπρος στη δύναμη των φοροεισπρακτικών μηχανισμών, όταν κάθε προσπάθεια αντιμετώπισης των ύποπτων δραστηριοτήτων των συγκεκριμένων μηχανισμών προσκρούει σε λευκές απεργίες των εργαζομένων σε αυτούς με αποτέλεσμα την άμεση υποχώρηση των εισπράξεων, όταν κάθε προσπάθεια εντατικοποίησης των ελέγχων καταλήγει σε περαιτέρω ενδυνάμωση των μέσων αυτοπλουτισμού των φοροεισπρακτικών ομάδων, τότε δεν μπορεί να αναμένουμε πολλά από τη γενικόλογη υπόσχεση πάταξης της φοροδιαφυγής.Εάν δεν εκκαθαριστεί ο «κόπρος του Αυγεία», εάν οι μηχανισμοί είσπραξης των εσόδων του κράτους δεν αποκτήσουν συνείδηση ακέραιου κρατικού υπαλλήλου, καμία φορολογική πολιτική δεν θα έχει αποτέλεσμα.Πριν από την πολιτική επιβάλλεται η ανόρθωση κλίμακας αξιών για όσους θα ασχοληθούν με την εφαρμογή της.Αυτή τη στιγμή οι μηχανισμοί έχουν την εικόνα σουρωτηριού, όπου μεγάλη μάζα της φορολογητέας ύλης ξεφεύγει μετά από υπόγειες συμφωνίες ελεγκτών και ελεγχομένων με μοναδικά κερδισμένους τους ελεγκτές, που αυτοπλουτίζουν εις βάρος του γενικότερου συμφέροντος.Είναι επομένως απαραίτητη η αναδιάρθρωση των φοροεισπρακτικών μηχανισμών.Αναδιάρθρωση εκ βάθρων όμως και όχι επιφανειακή όπως γίνεται κατά διαστήματα τις τελευταίες δεκαετίες.Είναι προτιμότερο να κατεδαφιστεί το υφιστάμενο και απόλυτα διεφθαρμένο σύστημα ακόμη και με την αποδοχή της κατάρρευσης των εσόδων για ένα με δύο χρόνια παρά να προχωρούμε με ημίμετρα στρουθοκαμηλίζοντας ότι εκσυγχρονίζουμε τον σημερινό σάπιο μηχανισμό.Είναι προτιμότερο ηθελημένα να βιώσουμε μία κατάρρευση των εσόδων λύνοντας με αποτελεσματικό και φερέγγυο τρόπο το πρόβλημα των μηχανισμών είσπραξης παρά να τη βιώνουμε με τον τρόπο των προηγουμένων ετών όπου πάντα η λύση, η διέξοδος ήταν η επιβολή νέων φόρων και η εντατικοποίηση των διεφθαρμένων ελέγχων. Το πόσο αναγκαία είναι η ριζική ανασύνταξη των φοροεισπρακτικών μηχανισμών φαίνεται από το γεγονός ότι παρ’ ότι οι φορολογικοί συντελεστές για τις επιχειρήσεις και τα μεσαία εισοδήματα έπεσαν κατά δέκα ποσοστιαίες μονάδες, τα έσοδα από την άμεση φορολογία ως ποσοστό του ΑΕΠ δεν έπεσαν καθόλου. Στην ουσία αυτό αποκαλύπτει ότι όταν οι διασταυρώσεις, η μηχανογράφηση και η αντικειμενικοποίηση των ελέγχων γίνεται με τρόπο διαφανή η φορολογητέα ύλη δεν απαιτεί υψηλούς συντελεστές.
Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 18/7/2010)