Πολιτικοί κύκλοι.

του ΛΕΚΚΑ ΣΑΡΑΝΤΟΥ
Πολλές φορές αναρωτιέμαι : στις ΗΠΑ στην Βρετανία στην Γερμάνια δεν υπάρχουν σοβαρά εθνικά θέματα που να οδηγούν σε πρόωρη προσφυγή στις κάλπες ;
Γιατί σε ορισμένα κράτη με μεγάλη κοινοβουλευτική παράδοση είναι αδιανόητη ακόμη και η συζήτηση για περιορισμό του εκλογικού κύκλου;
Στην Ελλάδα δυστυχώς τίποτα δεν είναι σταθερό ούτε η ανά τετραετία προσφυγή στις κάλπες ούτε φυσικά ο εκλογικός νόμος.
Την επαύριο μιας εκλογικής αναμέτρησης ζητούνται εκλογές είτε από την αντιπολίτευση είτε από ισχυρά οικονομικά κέντρα που κατέχουν ισχυρές διασυνδέσεις στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Ακόμη και όταν οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η πλειοψηφία των απλών πολιτών επιζητά τον σεβασμό του Συντάγματος και την διενέργεια εκλογών στο τέλος της τετραετίας από διάφορα κέντρα εκπορεύονται ακόμη και συγκεκριμένες ημερομηνίες για την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες .
Η απουσία σεβασμού είναι εμφανή όπως εξίσου μεγάλη είναι η εμφανιζόμενη αλαζονεία ορισμένων που ξεχνούν ότι στις Δημοκρατίες δεν κυβερνούν ούτε οι μειοψηφίες ούτε τα συμφέροντα ορισμένων .
Από την μεταπολίτευση και μετά οι τακτικισμοί οδηγούσαν σε πρόωρες εκλογές.
Τα κέρδη για την χώρα μηδενικά ενώ αντίθετα το κόστος μεγάλο.
Η συντηρούμενη εκλογολογία ή όποτε αυτή δεν περπατούσε η φιλολογία περί ανασχηματισμού είχε ως αποτέλεσμα την αδρανοποίηση της κυβερνητικής μηχανής και τον αποπροσανατολισμό των κυβερνητικών στελεχών.
Πρέπει επιτέλους αυτή η ανισσοροπία να λάβει τέλος.
Η σημερινή κυβέρνηση θα έχει μεγαλύτερα οφέλη εάν εξαντλήσει την τετραετία παρά εάν με προσχηματικό τρόπο προχωρήσει στην πρόωρη προσφυγή στις κάλπες.
Πρέπει επιτέλους η Ελλάδα να αποκτήσει συγκεκριμένο πολιτικό περιβάλλον όπου ο πολιτικός κύκλος και το εκλογικό σύστημα να είναι σταθερά .
Στο ΠΑΣΟΚ κάθε φορά που έβλεπαν ότι χάνουν την εξουσία το πρώτο πράγμα που έκαναν ήταν να αλλάζουν προς το αναλογικότερο το εκλογικό σύστημα ώστε να δημιουργούν προβλήματα στην επόμενη κυβέρνηση.
Τα τερτίπια Κουτσόγιωργα τα πλήρωσε η Ελλάδα την περίοδο 1989/1990 ενώ τις τρικλοποδιές Σκανδαλίδη θα τις πληρώσει στο μέλλον.
Η Ελλάδα χρειάζεται σταθερές κυβερνήσεις και νόμο όπου ο λαός θα εκλέγει την κυβέρνηση που θέλει.
Ορισμένοι για τους δικούς τους λόγους θέλουν ανίσχυρες κυβερνήσεις ή κυβερνήσεις συνεργασίας όπου οι διάφοροι εταίροι θα προκύπτουν μέσα από συμφωνίες και εκβιασμούς.
Η Ελλάδα χρειάζεται σταθερές κυβερνήσεις .
Πειράματα συνεργασιών έγιναν και απέτυχαν .
Η χώρα πρέπει να κυβερνάται από αυτούς που θέλει ο λαός και όχι από αυτούς που θέλει το όποιο οικονομικό και πολιτικό σύστημα επικυριαρχεί με την βοήθεια των μέσων μαζικής ενημέρωσης .
Η Ελλάδα χρειάζεται σταθερό πολιτικό περιβάλλον.
Επιτέλους ας υιοθετήσουμε ως χώρα τα θετικά που εκπέμπουν οι πολιτικές σταθερές άλλων κρατών και ας αφήσουμε τους πειραματισμούς για τις τριτοκοσμικές χώρες .
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ISTHMOS.GR ΣΤΙΣ 25/1/2009)

Οταν μας σφυροκοπούν οι ξένοι.
ΤΟΥ ΣΑΡ. ΛΕΚΚΑ

Παρ’ ότι βρισκόμαστε στον 21ο αιώνα, παρ’ ότι είμαστε μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης και παρ’ ότι θέλουμε να πιστεύουμε ότι είμαστε αναπτυγμένη χώρα, εντούτοις δεν μπορούμε να αποβάλουμε κατάλοιπα του μακρινού παρελθόντος. Πολλές φορές ενεργούμε ως ραγιάδες για να μην ισχυρισθώ ότι έχουμε κόμπλεξ ανάλογα των ιθαγενών.Καθετί που εκπορεύεται από το εξωτερικό το αναγάγουμε σε κυρίαρχο θέμα, ενώ τα αισθήματα κατωτερότητας που μας διαπνέουν δεν μας επιτρέπουν να κατανοήσουμε ότι τίποτα δεν είναι αυθόρμητο και κυρίως τίποτα δεν είναι ανιδιοτελές, κυρίως στον κόσμο των χρηματοοικονομικών.Δεν θα αναφερθώ στο μακρινό παρελθόν, αλλά σε αυτά που λαμβάνουν χώρα τους τελευταίους μήνες και ειδικά μετά το σκάσιμο της φούσκας των στεγαστικών δανείων στις ΗΠΑ.Βγαίνει ο διεθνής οίκος πιστοληπτικής ικανότητας Moody's με ανακοίνωσή του στα μέσα Δεκεμβρίου 2008 και υποβαθμίζει την προοπτική τεσσάρων ελληνικών τραπεζών (Εθνική, Alpha, Πειραιώς, Eurobank) ανοίγοντας τον δρόμο μείωσης της πιστοληπτικής τους ικανότητας στο επόμενο διάστημα.Πριν από την απειλή υποβάθμισης των ελληνικών τραπεζών είχε ήδη διαμορφωθεί κλίμα υποβάθμισης των ελληνικών επιχειρήσεων που έχουν εγκατασταθεί στη Νοτιοανατολική Ευρώπη.Ο ίδιος οίκος περιγράφει την προοπτική της ελληνικής οικονομίας με τα μελανότερα χρώματα, δηλαδή χαμηλή ανάπτυξη, υψηλή ανεργία, μεγάλα ελλείμματα και αδυναμία αναχρηματοδότησης του δημόσιου χρέους.Την ίδια χρονική περίοδο η Citigroup με έκθεσή της για την ελληνική οικονομία για τη διετία 2009-2010 προβλέπει μηδενικούς ρυθμούς ανάπτυξης, ελλείμματα περί το 4% του ΑΕΠ, διόγκωση του χρέους και περαιτέρω διεύρυνση του spread των ελληνικών ομολόγων από τα αντίστοιχα γερμανικά.Τη σκυτάλη παίρνει στα μέσα Ιανουαρίου 2009 ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poor's, ο οποίος προχωρεί στην υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας με βασικό αιτιολογικό τη χειροτέρευση της δημοσιονομικής κατάστασης και τη διόγκωση του δημόσιου χρέους.Πριν προχωρήσουμε σε οτιδήποτε άλλο, θα πρέπει να αναφερθούμε στη δομή του διεθνούς χρηματοοικονομικού συστήματος που οδήγησε την παγκόσμια οικονομία στην κρίση που όλοι μας σήμερα βιώνουμε. Στην κορυφή του διεθνούς χρηματοοικονομικού συστήματος βρίσκονταν οι εταιρείες πιστοληπτικής ικανότητας.Στην ουσία οι εταιρείες αυτές βαθμολογούσαν τα κράτη και τα κατέτασσαν σε συγκεκριμένες κατηγορίες στη βάση των δημοσιονομικών τους μεγεθών, των διαρθρωτικών τους προβλημάτων και φυσικά των κινδύνων που δημιουργούσαν οι εκτροπές από τη δημοσιονομική ορθοδοξία.Οι εταιρείες πιστοληπτικής ικανότητας διαμόρφωναν το πλαίσιο άντλησης πληροφοριών πάνω στο οποίο στηρίζονταν οι ισχυροί επενδυτικοί οίκοι.Η διακίνηση των τεράστιων κεφαλαίων γίνονταν από τους επενδυτικούς οίκους με κριτήρια βασισμένα στις πληροφορίες που προαναφέραμε και η ροή κεφαλαίων προς τις διάφορες αγορές (ανεπτυγμένες και αναδυόμενες ) πραγματοποιούνταν στη βάση συγκεκριμένων συντελεστών.Στη βάση των ανωτέρω, ό,τι συνέβη φέρει τη σφραγίδα του συστήματος που περιγράφουμε και κυρίως τη σφραγίδα των οίκων πιστοληπτικής ικανότητας.Πού ήταν η κάθε Moody's και η Standard & Poor's όταν οι αμερικανικές τράπεζες έδιναν δάνεια χωρίς εξασφαλίσεις;Πού ήταν η κάθε Moody's και η Standard & Poor's όταν οι αμερικανικές τράπεζες γέμιζαν ολόκληρο τον κόσμο με τοξικά ομόλογα;Πού ήταν η κάθε Moody's και η Standard & Poor's όταν επίορκοι τεχνοκράτες κορόιδευαν ασύστολα μετόχους και επενδυτικό κοινό; Πού ήταν η κάθε Moody's και η Standard & Poor's όταν η ασυδοσία, οι λογιστικές αλχημείες και η απληστία στήριζαν εξωπραγματικούς στόχους και κέρδη;Πού ήταν η κάθε Moody's και η Standard & Poor's όταν τα μπόνους των μεγαλοστελεχών υπονόμευαν το μέλλον τραπεζικών οργανισμών με ιστορία και προσφορά δεκαετιών;Πού ήταν η κάθε Moody's και η Standard & Poor's όταν αρκετές διοικήσεις τραπεζών σε Ευρώπη και Αμερική έκαναν παιχνίδια με την κεφαλαιακή τους επάρκεια;Πού ήταν η κάθε Moody's και η Standard & Poor's όταν τα επίπεδα μόχλευσης, δηλαδή τα επίπεδα δανεισμού των χρηματοπιστωτικών οργανισμών είχαν ξεπεράσει κάθε όριο ασφαλείας;Πού ήταν η κάθε Moody's και η Standard & Poor's όταν το αύριο της διεθνούς κοινότητας υποθηκεύονταν εις όφελος μεμονωμένων ατόμων;Πού ήταν η κάθε Moody's και η Standard & Poor's όταν o κάθε χρηματιστής Μάντοφ δημιουργούσε πυραμίδες μετατρέποντας την παγκόσμια μητρόπολη του διεθνούς καπιταλισμού, τις ΗΠΑ, σε Αλβανία και ρίχνοντας το μεγαλύτερο ιστορικά κανόνι ύψους 50 δισ. δολαρίων;
Η κάθε Moody's και η κάθε Standard & Poor's δεν έχουν πλέον το ηθικό εκτόπισμα που να τις επιτρέπει να συμβουλεύουν και να καθοδηγούν την παγκόσμια οικονομία. Η κάθε Moody's και η κάθε Standard & Poor's πρέπει να ζητήσουν συγγνώμη για το κακό που προξένησαν στην παγκόσμια οικονομία και κυρίως στους απλούς πολίτες και για ένα χρονικό διάστημα μέσα από διαδικασίες αυτοκριτικής να εξυγιανθούν κυρίως ηθικά και δευτερεύοντος τεχνοκρατικά.Η κάθε Moody's και η κάθε Standard & Poor's δεν πρέπει να υπολογίζονται πλέον από κανένα υγιώς σκεπτόμενο άτομο, αφού είναι εντελώς αναξιόπιστες στις συνειδήσεις των απλών πολιτών.Το ίδιο και η Citigroup. Η διάσωσή της τον Νοέμβριο του 2008 κόστισε 326 δισ. δολάρια (306 δισ. για παροχή εγγύησης αναφορικά με τοξικά προϊόντα και 26 δισ. για κεφαλαιακή ενίσχυση).Η Citigroup ήταν από τους πρωταγωνιστές των ριψοκίνδυνων πρακτικών, με αποτέλεσμα, όταν έσκασε η φούσκα των τοξικών προϊόντων, να βρεθεί με μεγάλα ανοίγματα. Οι διαγραφές ζημιών ήταν τεράστιες, με αποτέλεσμα η κεφαλαιακή της επάρκεια να κλονισθεί σοβαρά και η τιμή της μετοχής της να βουλιάξει, παρ’ ότι για την κάλυψη των ζημιών είχε πουλήσει περιουσιακά στοιχεία 75 δισ. δολαρίων και παρότι είχε εξασφαλίσει 25 δισ. δολάρια κρατικής ενίσχυσης.Η μετοχή της Citigroup στις αρχές του 2007 καταγραφόταν στα 55 δολάρια, στις αρχές του 2008 είχε βρεθεί στα 29 δολάρια και λίγο πριν το σχέδιο διάσωσής της, τον Νοέμβριο του 2008, είχε συρρικνωθεί στα 3,5 δολάρια, στα χαμηλότερα επίπεδα των 15 ετών που είχαν προηγηθεί.Το σχέδιο διάσωσης της Citigroup ήταν το μεγαλύτερο και δαπανηρότερο ιστορικά, αφού η συγκεκριμένη τράπεζα πάντα ήταν το αγαπημένο παιδί της αμερικανικής ελίτ, όμως δεν έλυσε πολλά προβλήματα. Τον Ιανουάριο του 2009, μετά τη δημοσιοποίηση ζημιών ύψους 8,29 δισ. δολαρίων για το τέταρτο τρίμηνο του 2008 και εκ του γεγονότος ότι βρίσκονταν επί πέντε συναπτά τρίμηνα σε ζημιογόνα κατάσταση με σωρευτικό έλλειμμα 18,7 δισ. δολάρια, με την κεφαλαιοποίηση μειωμένη κατά 83% σε σχέση μετά επίπεδα του Σεπτεμβρίου 2007 και τη μετοχή στα 3 δολάρια, η Citigroup προχώρησε στην πώληση της Smith Barney, δηλαδή του χρηματιστηριακού της βραχίονα, στη Morgan Stanley, δημοσιοποιώντας παράλληλα την πρόθεση διαχωρισμού της σε καλή και κακή, με την καλή να παίρνει το κομμάτι της λιανικής τραπεζικής και την κακή το κομμάτι των προβληματικών απαιτήσεων.
Είναι δυνατόν αυτή η τράπεζα να κάνει σήμερα υποδείξεις και κυρίως προβλέψεις για την οικονομική πορεία κρατών και επιχειρήσεων;Είναι δυνατόν αυτή η τράπεζα που έχει ανακοινώσει 23.500 απολύσεις να μιλάει για ανεργία;Είναι δυνατόν αυτή η τράπεζα που διατηρείται στη ζωή με χρήματα των Αμερικανών φορολογουμένων να στηλιτεύει ελλείμματα και χρέη κρατών που αγωνίζονται για την αναπτυξιακή τους πορεία και για τη διατήρηση των θέσεων απασχόλησης;Το ίδιο και η Deutsche Bank, η οποία αναστάτωσε την εγχωρία χρηματιστηριακή αγορά στα μέσα Ιανουαρίου 2009 όταν αξιολογούσε τις ελληνικές τράπεζες με εμπαθή και άκρως υποκριτικό τρόπο.Η μεγαλύτερη γερμανική τράπεζα παρουσίασε την πρώτη ζημιογόνο χρήση μετά από πέντε δεκαετίες, με ζημιές 3,9 δισ. ευρώ για το 2008 έναντι κερδών 6,5 δισ. ευρώ το 2007.Παρά τους κομπασμούς της ότι θα ξεπεράσει την κρίση χωρίς κρατική βοήθεια, εντούτοις υποχρεώθηκε, υπό το βάρος των προβλημάτων της, να βάλει έμμεσα το γερμανικό δημόσιο στο μετοχικό της κεφαλαίο με ποσοστό 8% όταν αγόρασε την Post Bank με ανταλλαγή μετοχών από την Deutsche Post.Οταν η κάθε Citigroup και η κάθε Deutsche Bank έχουν μεταβληθεί σε επαίτη, όταν δεν μπορούν να προστατεύσουν τον ίδιο τους τον εαυτό, σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να γίνονται τιμητές επιχειρήσεων και κρατών.Η κάθε Citigroup και η κάθε Deutsche Bank δεν έχουν πλέον το ηθικό εκτόπισμα που να τους δίνει το δικαίωμα να συμβουλεύουν και να καθοδηγούν την παγκόσμια οικονομία. Ολα έχουν τα όριά τους.Οι θύτες της μεγαλύτερης κρίσης που γνώρισε η παγκόσμια οικονομία, μετά εκείνης του 1929, δεν μπορούν να μετατραπούν σε ταγούς και μέντορες της προσπάθειας αποκατάστασης των ισορροπιών.Είναι απόλυτα υποκριτικό να εμφανίζονται ως τιμητές των πάντων. Είναι ύβρης για κάθε σκεπτόμενο πολίτη του κόσμου. Είναι ύβρης για κάθε σκληρά εργαζόμενο και στυγνά φορολογούμενο άνθρωπο που αγωνιά για το αύριο.Δικαίως ο Επίτροπος Μακρίβι, αρμόδιος για την Εσωτερική Αγορά θεωρεί τους οίκους πιστοληπτικής ικανότητας άμεσα συνδεδεμένους με τις ρίζες των προβλημάτων που έχει δημιουργήσει η αγορά επισφαλών στεγαστικών δανείων και ορθά επισημαίνει την ανάγκη ελέγχου της δραστηριότητας αυτών των ομίλων από την Ευρωπαϊκή Ενωση.Να θυμίσουμε ότι πέρυσι το καλοκαίρι, δηλαδή με τη συμπλήρωση ενός χρόνου από την έναρξη της κρίσης, δημοσιοποιήθηκε έρευνα της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ από όπου τεκμαίρονταν ότι οι οίκοι αξιολόγησης δεν κατάφεραν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του ρολού τους, ότι κανένας δεν διατηρούσε εγγράφως τη μεθοδολογία που ακολουθούσε κατά τη διαδικασία αξιολόγησης και ότι κανένας δεν διαχειρίστηκε επαρκώς τις δικές του συγκρούσεις συμφερόντων, μιας και εκτός από τις αξιολογήσεις προσέφεραν και συμβουλευτικές υπηρεσίες στους εκδότες των ομολόγων.Δηλαδή και συμβούλευαν και αξιολογούσαν τα προϊόντα των συμβουλών τους.Αυτοί οι οίκοι και αυτές οι τράπεζες, παρά τα δεινά που έχουν δημιουργήσει στην παγκόσμια οικονομία, χωρίς αιδώ συνεχίζουν να προκαλούν τη διεθνή κοινότητα με τα ιδιοτελή παιχνίδια τους.Το χειρότερο είναι ότι αντί να παραμερισθούν και να αποβληθούν, λαμβάνονται από ορισμένους υπόψη, αφού θεωρούνται ακόμη και σήμερα σημαντικά γρανάζια του χρηματοπιστωτικού τομέα.

Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος

(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 25/1/2009)

Τα διδάγματα από την περυσινή κατακρήμνιση των αγορών.
ΤΟΥ ΣΑΡ. ΛΕΚΚΑ

Ετος ανατροπών αλλά και αρνητικών ρεκόρ μπορεί να χαρακτηρισθεί το 2008 για τα διεθνή χρηματιστήρια.Ο χαρακτηρισμός δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικός στη βάση των συγκυριών που έλαβαν χώρα κατά το 2008.Η πιστωτική κρίση ελέω των αμερικανικών στεγαστικών δανείων χαμηλής φερεγγυότητας, όπως ήταν αναμενόμενο, πέρασε στην πραγματική οικονομία και φυσικά στις αποτιμήσεις των μετοχικών αξιών.Για πολλές χρηματιστηριακές αγορές το 2008 αποτελεί το χειρότερο χρηματιστηριακό έτος όλων των εποχών, ενώ οι πανίσχυρες αμερικανικές αγορές κατέγραψαν τις χειρότερες αποδόσεις από τη μεγάλη κρίση του 1929.Εάν σκεφθούμε αυτά που έλαβαν χώρα το 2008, με τις πτωχεύσεις πανίσχυρων τραπεζών, με το πάγωμα των διατραπεζικών αγορών, με την έλλειψη εμπιστοσύνης, με την αύξηση της ανεργίας και με την απουσία αισιόδοξων προοπτικών, τότε είναι απόλυτα φυσιολογική η απομείωση των μετοχικών αξιών σε παγκόσμιο επίπεδο.Κατά το 2008 σε παγκόσμιο επίπεδο οι μετοχές απώλεσαν το 42% της αξίας του, κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι οι κεφαλαιοποιήσεις μειώθηκαν κατά 30 τρισ. δολάρια.Οι δείκτες των χρηματιστηρίων στο Λονδίνο (-31,97%), στη Φραγκφούρτη (-40,37%) και στο Τόκιο (-42,12%) κατέγραψαν τις χειρότερες επιδόσεις της ιστορίας τους.Στις ΗΠΑ οι δείκτες Dow Jones (-35,13%) και S&P 500 (-38,5%) κατέγραψαν τις χειρότερες επιδόσεις από τη μεγάλη κρίση του 1929, κάτι που αποδεικνύει ότι η παρούσα ύφεση έχει μεγάλη διάσταση και δικαίως χαρακτηρίζεται ως η μεγαλύτερη των τελευταίων 80 ετών.Φυσικά αρνητικές αποδόσεις ρεκόρ δεν κατέγραψαν μόνο τα ισχυρά και ανεπτυγμένα χρηματιστήρια αλλά και αυτά των αναδυόμενων αγορών που την προηγούμενη πενταετία είχαν παρουσιάσει υπεραποδόσεις.Ο δείκτης των αναδυόμενων αγορών κατέγραψε απώλειες της τάξεως του 55%, κάτι που οφείλεται στην πτώση των τιμών των εμπορευμάτων και των πρώτων υλών αλλά και στη στροφή του διεθνούς κεφαλαίου προς ασφαλείς επενδύσεις.Χαρακτηριστικό παράδειγμα το χρηματιστήριο έμβλημα της Κίνας, το χρηματιστήριο της Σανγκάης, που τη διετία 2006-2007 είχε παρουσιάσει κέρδη της τάξεως του 300%.Τον Οκτώβριο του 2007 το χρηματιστήριο της Σανγκάης είχε ξεπεράσει σε κεφαλαιοποίηση το ΑΕΠ της Κίνας, ενώ την ίδια περίοδο από τις έξι μεγαλύτερες σε παγκόσμιο επίπεδο εταιρείες στη βάση της χρηματιστηριακής τους αξίας οι τρεις ήταν κινεζικές.Για πολλούς αυτό έδειχνε την ευρωστία της κινεζικής οικονομίας και τις θετικές προοπτικές της.Η πιστωτική κρίση έδειξε ότι όλα μπορεί να μεταβληθούν, ειδικά όταν η αύξηση των κεφαλαιοποιήσεων στηρίζεται σε κερδοσκοπικά και ευκαιριακά παιχνίδια του διεθνούς κεφαλαίου.Κατά το 2008 η συγκεκριμένη αγορά έχασε το 65% της αξίας της με μείωση της κεφαλαιοποίησης κατά 3 τρισ. δολάρια.Η μεταβολή στην κεφαλαιοποίηση δείχνει ότι το απρόβλεπτο καθορίζει την επιχειρηματική ισχύ με τους δικούς του όρους, κάτι που είχε επαναληφθεί τη δεκαετία του '80 όταν από τις 10 ισχυρότερες τράπεζες του πλανήτη οι έξι ήταν ιαπωνικές.Το σπάσιμο της ιαπωνικής φούσκας των ακινήτων το 1989 οδήγησε το ιαπωνικό χρηματιστήριο από τις 38.916 μονάδες που καταγράφονταν στα τέλη Δεκεμβρίου 1989 στις 7.943 μονάδες στα μέσα Μαρτίου 2003 και τις ιαπωνικές τράπεζες στην ανυποληψία και στα προβλήματα.Σε ό,τι αφορά τη χώρα μας το 2008 ήταν η χειρότερη ιστορικά χρηματιστηριακή χρονιά.Το ελληνικό Χρηματιστήριο συγκαταλέγεται στις αγορές με τις μεγαλύτερες απώλειες στον κόσμο, αφού κατέγραψε τη 12η χειρότερη απόδοση. Ο γενικός δείκτης μειώθηκε κατά 65,5% με την κεφαλαιοποίηση να μειώνεται κατά 130 δισ. ευρώ και να συρρικνώνεται στα 69 δισ. ευρώ.Το εντυπωσιακό είναι ότι μέχρι τον Οκτώβριο, δηλαδή μέσα σε 10 μήνες έχασε όσα κέρδη είχε αποκομίσει από τον Μάρτιο του 2003, όταν είχε φθάσει στα χαμηλότερα σημεία από το σπάσιμο της φούσκας του 1999.Να θυμίσουμε ότι από τα χαμηλά του Μαρτίου 2003 και μέχρι τα τέλη του 2007 το ελληνικό Χρηματιστήριο κατέγραφε κέρδη της τάξεως του 253% περίπου, τα οποία συρρικνώθηκαν στα επίπεδα του 21,75% στα τέλη του 2008.Οι ρευστοποιήσεις από ξένους θεσμικούς στη λογική της αναζήτησης ρευστότητας, καθώς και η ανησυχία για τις επιπτώσεις από την έκθεση των ελληνικών επιχειρήσεων και ειδικά των τραπεζών στη Ν.Α. Ευρώπη αποτέλεσαν κομβικά σημεία για την καταγραφή των αρνητικών ρεκόρ στο ελληνικό Χρηματιστήριο.Ο δείκτης των τραπεζών συρρικνώθηκε κατά 73,46% στις 1.936,58 μονάδες, έχοντας καταγράψει ως υψηλότερο επίπεδο έτους τις 7.336,67 μονάδες.Με δεδομένο ότι οι τράπεζες διαμορφώνουν το 50% των καθημερινών συναλλαγών, τότε καταλαβαίνει κάποιος τη βαρύτητα του συγκεκριμένου κλάδου και κυρίως τον ηγετικό του χαρακτήρα στην κατεύθυνση του ελληνικού Χρηματιστηρίου.

Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος.

(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 18/1/2009)