Του ΣΑΡ. ΛΕΚΚΑ
Το υπόβαθρο κάθε απόφασης σχετικής με το δημόσιο χρέος και την εξυπηρέτησή του παίζει σημαντικότερο ρόλο από τις ίδιες τις αποφάσεις που λαμβάνονται στα ευρωπαϊκά όργανα κορυφής.Η τελευταία Συνοδός Κορυφής πραγματικά δίνει χρόνο στην ελληνική οικονομία να επουλώσει τις πληγές της.Ομως, το υπόβαθρο παραμένει άκρως προβληματικό.Λέγοντας υπόβαθρο εννοούμε το οικονομικό πλαίσιο δράσης για την επιστροφή της χώρας στη δημοσιονομική ορθοδοξία.Αυτήν τη στιγμή το μνημόνιο και το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα προσδιορίζουν τους όρους επαναφοράς της χώρας σε υγιείς δημοσιονομικούς δρόμους.Πόσο όμως είναι πιθανή μία τέτοια προοπτική;Υπό τις παρούσες συνθήκες οι πιθανότητες είναι ελάχιστες.Το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα 2012-2015 στηρίζεται εν πολλοίς στον προϋπολογισμό του 2011 στη βάση της λογικής σκέψης ότι όσα θα λάβουν χώρα κατά την τρέχουσα χρονιά θα στιγματίσουν θετικά ή αρνητικά ένα ολόκληρο πρόγραμμα.Εχοντας κλείσει το πρώτο εξάμηνο του 2011 ο προϋπολογισμός εμφανίζει τις κλασικές ελληνικές αδυναμίες κάθε ψηφισμένου από το ελληνικό Κοινοβούλιο προϋπολογισμού.Υπάρχει εμφανής υστέρηση στα έσοδα, απότοκος της υφεσιακής κατάστασης της ελληνικής οικονομίας για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, της διάλυσης του φοροεισπρακτικού μηχανισμού και της αδυναμίας οι στόχοι των φόρων να αντιστοιχίζονται με την πραγματικότητα και την ακριβή φοροδοτική ικανότητα του μέσου πολίτη όταν οι περικοπές και η εργασιακή ανασφάλεια καθοδηγούν τις όποιες δραστηριότητές του.Εάν η υστέρηση στα έσοδα στη βάση του παρελθόντος ήταν αναμενόμενη, η υπέρβαση στις δαπάνες εντυπωσιάζει αρνητικά και φυσικά δείχνει πως οι όποιοι σχεδιασμοί δεν πρόκειται να έχουν επιτυχία όταν ακόμη και τα αυτονόητα δεν υλοποιούνται.Εχουμε φθάσει στο ευτράπελο οι εφετινές δαπάνες του πρώτου εξαμήνου να είναι περισσότερες όχι μόνο έναντι των στόχων του προϋπολογισμού αλλά και έναντι των περυσινών του αντίστοιχου διαστήματος και αυτό παρά την ειλημμένη απόφαση για δραστική περιστολή των δαπανών.Για πολλούς η περιστολή των δαπανών πρέπει να αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της δημοσιονομικής προσπάθειας που γίνεται προς την κατεύθυνση δημιουργίας πρωτογενών πλεονασμάτων.Ο δρόμος είναι δύσκολος γιατί η περιστολή των δαπανών έχει σχέση με νοοτροπίες και εθιμικά δίκαια που βρίσκονται ριζωμένα βαθιά στην ελληνική κοινωνία.Δεν υπάρχει όμως άλλη επιλογή.Οι δαπάνες πρέπει να περιοριστούν και μάλιστα με δραστικό τρόπο και όχι στη λογική της οριζόντιας μείωσης μισθών και συντάξεων.Είναι απαραίτητο οι κρουνοί των ελλειμμάτων να κλείσουν.Οι μηχανές παραγωγής ελλειμμάτων είναι γνωστές, οι ΟΤΑ, το ΕΣΥ, οι ΔΕΚΟ, το ασφαλιστικό σύστημα και μέχρι σήμερα λειτουργούν κανονικά.Εάν δεν μεταβληθεί αυτό, το να λέμε ότι μπήκε πάτος στο βαρέλι του δημόσιου χρέους είναι ουτοπία.Είναι αυτονόητο ότι τα ελλείμματα θα συνεχίσουν να προκαλούν περαιτέρω δανεισμό με αποτέλεσμα ο πάτος να είναι μετακινούμενος και άκρως θεωρητικός.Από την άλλη πλευρά, η συρρίκνωση της οικονομίας για τρίτη συνεχόμενη χρόνια και με σωρευτικό ποσοστό συρρίκνωσης για την τριετία 2009-2011, που ξεπερνά το 11%, δίνει διαστάσεις άκρως ανησυχητικές για το μέλλον.Οι τελευταίες αποφάσεις για περιορισμό του ποσοστού συμμετοχής στα συγχρηματοδοτούμενα έργα στο 5% δίνει την εντύπωση πως το ΕΣΠΑ 2007-2013 με απορρόφηση μέχρι σήμερα 5 δισ. ευρώ από τα 20 δισ. ευρώ, που έχουν εγκριθεί, όπως και οι νέες δανειοδοτήσεις από την ευρωπαϊκή τράπεζα επενδύσεων με χαμηλό επιτόκιο, μπορούν να μεταβάλουν την επενδυτική άπνοια που επικρατεί την τελευταία κυρίως τριετία.Και όλα αυτά υπό την αίρεση διάψευσης των μελετών που θέλουν τις δημοσιονομικές προσπάθειες τόνωσης μιας οικονομίας να έχουν οριακό αποτέλεσμα όταν τα επίπεδα του δημόσιου χρέους εντοπίζονται μεταξύ 60%-100% του ΑΕΠ και κανένα αποτέλεσμα όταν ξεπερνούν το 100%, όπως στην περίπτωση της χώρας μας.Η χώρα περνά τη μεγαλύτερη ύφεση από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο και στη βάση αυτή τα περιθώρια δημοσιονομικών επιλογών είναι μικρά.Πρέπει εφόσον φτάσαμε στα όρια της φοροδοτικής ικανότητας φυσικών και νομικών πρόσωπων να περιορίσουμε σπατάλες και δαπάνες που δεν προσφέρουν τίποτα.Αυτό πρέπει να γίνει με έντιμο και δίκαιο τρόπο, ώστε να έχουν την έξωθεν καλή μαρτυρία και την όσο το δυνατό ευκολότερη αποδοχή.
Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΤΙΣ 6/8/2011)
