Του Σαράντου Λέκκα
Οι δείκτες παρουσιάζουν με τρόπο δραματικό την εικόνα της ελληνικής οικονομίας. Τα τελευταία στοιχεία του δευτέρου τριμήνου του τρέχοντος έτους είναι αποκαλυπτικά του δράματος, με μείωση του ΑΕΠ κατά 3,7%, με μείωση των καταναλωτικών δαπανών κατά 5,1% , με μείωση των εισαγωγών κατά 21,1%, με μείωση των εξαγωγών κατά 5%, με μείωση της οικοδομικής δραστηριότητας κατά 19,3%.Ολα συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι η ύφεση θα έχει και βάθος και κυρίως διάρκεια.Το ιδιαιτέρα άσχημο είναι ότι την ύφεση συνοδεύει η αύξηση των τιμών, με τον δείκτη τιμών καταναλωτή σε επίπεδα άνω του 5,5% κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και του φθινοπώρου.Η οικονομική επιστήμη υιοθετεί τη λέξη στασιμοπληθωρισμός σε ανάλογες καταστάσεις όπου η μειωμένη οικονομική δραστηριότητα συνδυάζεται με την ανοδική πορεία των τιμών.Το εντυπωσιακό είναι ότι η έλευση της τρόικας και η υιοθέτηση του μνημονίου για την επιστροφή της ελληνικής οικονομίας στη δημοσιονομική ορθοδοξία ταυτίστηκε με έναν άλλο όρο της οικονομικής επιστήμης, τον αποπληθωρισμό.Το πώς περάσαμε από τη μία άκρη του Ρουβίκωνα στην άλλη χρήζει ιδιαίτερης ανάλυσης.Η βασική ιδέα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου σε καταστάσεις ανάλογες του ελληνικού μνημονίου είναι η πτώση μισθών και τιμών για τη μείωση των ελλειμμάτων και για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας.Η ελληνική διάσταση της βασικής ιδέας του ΔΝΤ είναι διαφορετική, αφού υπήρχε η πραγμάτωση μόνο της μείωσης των μισθών και των συντάξεων.Στο αντίποδα, αντί μείωσης των τιμών καταγράφεται αύξησή τους και μάλιστα με τρόπο που απογειώνει απότομα την αγοραστική δύναμη των πολιτών.Είναι κοινό μυστικό ότι η αύξηση των τιμών προέρχεται από την αύξηση των έμμεσων φόρων στα πλαίσια της προσπάθειας αύξησης των εσόδων.Υπολογίζεται ότι το 77% της αύξησης των τιμών οφείλεται στη φορολογική επιδρομή που συντελείτε από την άνοιξη του τρέχοντος έτους.Υπάρχει η άποψη που λέει ότι ο πληθωρισμός που βιώνει η ελληνική οικονομία εν μέσω ύφεσης είναι πρόσκαιρος, διότι τα εμφανιζόμενα αυξημένα ποσοστά του οφείλονται εν πολλοίς και στη σύγκρισή του με τα προ έτους χαμηλότερα επίπεδά του.Στη βάση αυτή θεωρούν ότι η επόμενη σύγκριση με τα ιδιαιτέρα αυξημένα σημερινά ποσοστά θα οδηγήσει στην αποκλιμάκωσή του κατά το επόμενο έτος.Η θεωρητική προσέγγιση αυτής της άποψης είναι σωστή.Εάν η σύγκριση γίνεται με χαμηλό πληθωριστικό υπόβαθρο τότε είναι λογικό το αποτέλεσμα να είναι δυσχερές, αφού η τρέχουσα συγκυρία είναι αρνητική.Το έλλειμμα του συλλογισμού όμως εντοπίζεται στην υιοθέτηση της προοπτικής ότι το 2011 δεν θα υπάρξουν περαιτέρω αυξήσεις στους εμμέσους φόρους και ότι η πορεία των εσόδων θα είναι τέτοιας μορφής που δεν θα επιζητεί την αύξηση της φορολογίας.Τα σημερινά δεδομένα όμως κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση. Τα έσοδα ακόμη και της τρέχουσας χρονιάς παρουσιάζουν υστέρηση και μάλιστα σημαντική, ενώ το χρονοδιάγραμμα του μνημονίου επιβάλλει και τα επόμενα χρόνια αύξηση των φορολογικών εσόδων μέσω της περαιτέρω αύξησης των έμμεσων φόρων.Στη βάση αυτή ούτε τα 2011 αναμένεται αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων, οπότε ο συνδυασμός μείωσης της οικονομικής δραστηριότητας και αυξημένων τιμών θα συνεχισθεί, οδηγώντας σε πρωτόγνωρες υφεσιακές καταστάσεις.Ηδη η ελληνική κοινωνία βιώνει πρωτόγνωρες καταστάσεις. Μία βόλτα σε δρόμους του κέντρου της Αθήνας αλλά και σε πολυσύχναστους δρόμους των δήμων του Λεκανοπεδίου δείχνει ότι τα λουκέτα είναι καθημερινό φαινόμενο.Τα ενοικιαστήρια καθημερινά πολλαπλασιάζονται, ενώ η απασχόληση συνεχώς συρρικνώνεται.Η μείωση του καθαρού εισοδήματος μέσω της μείωσης των μισθών και ταυτόχρονα μέσω τη αύξησης των τιμών περιορίζει την καταναλωτική ζήτηση .Η αναγκαστική αλλαγή νοοτροπίας θα αλλάξει τον τρόπο που οι Ελληνες καταναλωτές λειτουργούν στην καθημερινότητάς τους.Πλέον η παραγωγικότητα και το εισόδημα θα καθορίζουν την κατανάλωση, ενώ οι υπερφίαλες δραστηριότητες με τη στήριξη των δανεικών εκ των πραγμάτων παίρνει τέλος.Κατά την προσωπική μας άποψη η θετική συνεισφορά του μνημονίου στην ελληνική οικονομία θα είναι η αλλαγή της καταναλωτικής συμπεριφοράς των Ελλήνων καταναλωτών.Πλέον θα επεκτείνονται μέχρι το όριο της προσωπικής τους αγοραστικής δύναμης και δεν θα προσθέτουν σε αυτό τις πιστώσεις των πιστωτικών ιδρυμάτων που τους δημιουργούσαν μία ψευδαίσθηση αέναης καταναλωτικής δραστηριότητας.
Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 19/10/2010)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου