Αιτιώδη συνάφεια νομισματικών πρακτικών
του Σαράντου Λέκκα
Οικονομολόγου
Κατά την τρέχουσα συγκυρία τέσσερα είναι τα βασικά προβλήματα της Ευρωζώνης.
Καταρχήν η ύφεση, η δεύτερη από την έναρξη της κρίσης, η εκτόξευση της ανεργίας, τα υψηλά χρέη του νότιου τμήματος και φυσικά η αποσταθεροποίηση-νευρικότητα του τραπεζικού συστήματος. Όλα αυτά τα προβλήματα είναι απότοκος της μεγαλύτερης από το 1930 χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Όλα αυτά τα προβλήματα επιζητούν λύση μέσα σε ένα αρκετά πολύπλοκο περιβάλλον όπου πέρα της δυσμενούς συγκυρίας η έλλειψη αλληλεγγύης και πολιτικού αλτρουισμού διογκώνουν το βαθμό δυσκολίας.
Θα αναφέρουμε απλά το παράδειγμα με το κούρεμα των καταθέσεων.
Η πολιτική που εφαρμόστηκε στην Κύπρο έχει αυξήσει τον βαθμό αβεβαιότητας σε ολόκληρη την Ευρωζώνη, ακόμη και στις χώρες που δεν έχουν προβλήματα χρέους.
Η νευρικότητα στους κόλπους των καταθέτων –αποταμιευτών –επενδυτών είναι έκδηλη και οι σκέψεις σταδιακά μορφοποιούνται σε κινήσεις τακτικής κάτι που φαίνεται από την ζήτηση νομισμάτων εκτός ευρώ όπως για τη Σουηδική και την Νορβηγική Κορώνα. Φυσικά το ευρώ ως αποταμιευτικό νόμισμα δεν μπορεί να πληγεί από οριακές μετακινήσεις.
Πολλοί ισχυρίζονται ότι το έξυπνο χρήμα θα βρει διεξόδους, το ερώτημα είναι εάν και η ευρωπαϊκή οικονομία θα έχει ανάλογη προνοητικότητα μέσω συγκεκριμένων δράσεων που θα τις επιτρέψουν να ξεφύγει από το σημερινό τέλμα.
Η πορεία των πραγμάτων είναι τέτοια που η αισιοδοξία δεν βρίσκει πεδίο αναφοράς μιας και τα φαινόμενα ύφεσης και αποπληθωρισμού αναμένεται να συνεχιστούν επί μακρόν αυξάνοντας τους δείκτες της ανεργίας και των επισφαλειών στα πιστωτικά ιδρύματα. Αυτά τα φαινόμενα δεν έχουν μόνο εσωτερικούς προωθητές αλλά κυρίως εξωτερικούς. Πλέον η διόγκωση των προβλημάτων θα προκαλείται από εξωτερικούς παράγοντες.
Οι κεντρικές τράπεζες των ανταγωνιστικών προς το ευρώ νομισμάτων , δηλαδή αυτές της Ιαπωνίας και των ΗΠΑ με στόχο η μεν πρώτη την αύξηση του πληθωρισμού στο 2% και η μεν δεύτερη την μείωση της ανεργίας στο 6,5% έχουν χαλαρώσει πλήρως την νομισματική τους πολιτική.
Η Ιαπωνία θέλοντας να βγει από τον αποπληθωρισμό της τελευταίας 15ετιας προχωρά στο μεγαλύτερο ιστορικά πρόγραμμα αγοράς ομολόγων ενώ η κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ συνεχίζει τον τρίτο κύκλο της ποσοτικής χαλάρωσης με την αγορά ομολόγων και τιτλοποιημένων στεγαστικών δανείων.
Η πρακτική της ποσοτικής χαλάρωσης οδηγεί στην μείωση της εξωτερικής αξίας των δυο αυτών νομισμάτων και στην εξ αντανακλάσεως ενίσχυση του κοινού νομίσματος. Πρακτικά αυτό θα οδηγήσει στην εισαγωγή ύφεσης και αποπληθωρισμού δηλαδή στο ακριβώς αντίθετο από αυτό που επιδιώκεται σήμερα στην ευρωζώνη.
Για να δούμε το μέγεθος του προβλήματος αρκεί να θυμίσουμε ότι κατά το παρελθόν πολλά κράτη με υψηλό δημόσιο χρέος πληθώριζαν την οικονομία τους για να επιτύχουν την άμεση απομείωση του μέσω του πληθωρισμού.
Σε περίπτωση που αντί πληθωρισμού έχουμε αποπληθωρισμό τότε συμβαίνει το αντίθετο με την αξία του χρέους. Σε σχέση με την ύφεση, ως μέθοδος αντιμετώπισης της, η υποτίμηση πριμοδοτούσε τις εξαγωγές και στήριζε την παραγωγική βάση αυξάνοντας τα έσοδα. Με την ισχυροποίηση του ευρώ ο μηχανισμός στήριξης των εξαγωγών όχι μόνο δεν υφίσταται αλλά λειτουργεί αντίθετα δυσκολεύοντας τις.
Το άσχημο είναι ότι δεν υπάρχει τρόπος αποφυγής των τετελεσμένων από τις πρακτικές της ποσοτικής χαλάρωσης όταν εφαρμόζονται σε τέτοια έκταση παρά μόνο εάν υιοθετηθεί ανάλογη πρακτική από αυτόν που θίγεται. Στην συγκεκριμένη περίπτωση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Εφόσον η ΕΚΤ δεν είναι διατιθέμενη να μπει σε αυτό το παιχνίδι τότε οι συνέπειες είναι αναπόφευκτες. Εκείνο που θα μπορούσε να αποφευχθεί έχει να κάνει με τις εσωτερικές διεργασίες και πρακτικές που διαμορφώνουν συνθήκες διόγκωσης της αβεβαιότητας, όπως για παράδειγμα με τις καταθέσεις.
Η αλλαγή τρόπου αντιμετώπισης των προβλημάτων όσων τραπεζών έχουν πρόβλημα δυστυχώς για τους εμπνευστές του δεν επιλύεται με το κούρεμα των καταθέσεων αλλά με την θέσπιση κανόνων και κυρίως με την αποδοχή ολοκληρωμένου πλαισίου δραστηριοποίησης των ευρωπαϊκών πιστωτικών ιδρυμάτων.
Σε αρνητικές συγκυρίες οι υποτιθέμενες εύκολες λύσεις μετατρέπονται σε βάθος χρόνου σε πολύ πιο δαπανηρές , παρότι η επιβολή δυναμικών αποφάσεων πρόσκαιρα αφήνει πλασματικές εντυπώσεις για την χρησιμότητα τους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου