Προσδοκίες δέσμιες της πραγματικότητας

 

peloponnisiaki.gr

 – 19 Ιουνίου 2013

του Σαράντου Λέκκα

οικονομολόγου

Όταν οι πολιτικές διαβεβαιώσεις δεν λαμβάνουν  υπόψη την  κατάσταση της πραγματικής οικονομίας τότε είναι φυσικό να μην υλοποιούνται.

Οι πολιτικοί σε διεθνές επίπεδο  μπορεί να προωθούν σε επίπεδο G7 και G20 μια ιδεατή εικόνα με  ωραίες διατυπώσεις όπως, οι συναλλαγματικές ισοτιμίες πρέπει να εκφράζουν τα θεμελιώδη μεγέθη των οικονομιών ή ότι οι αναπτυξιακές δυνάμεις πρέπει να στηρίζονται σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και όχι σε ανταγωνιστικές υποτιμήσεις, όμως η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Πράγμα όμως απόλυτα φυσικό αφού παρά τις καλές προθέσεις μιας σειρά από αρνητικές εκφάνσεις δημιουργούν μια άλλη δυναμική τελείως αντίθετη με αυτή των λεκτικών διατυπώσεων που έτσι και αλλιώς δεν κοστίζουν.

Ποιος δεν επιζητά το αυτονόητο , ποιος δεν θέλει να εμφανίζεται με το μανδύα της συναίνεσης ,ποιος δεν επιζητά την επίλυση των προβλημάτων μέσω της κοινής προσπάθειας, ποιος δεν θέλει να νιώθει μέρος μιας παγκόσμιας δύναμης που επιδιώκει την επιβολή της νομιμότητας με τρόπους κοινά αποδεκτούς; Όλοι.

Όμως όταν οι προσδοκίες είναι αναγκασμένες να υπακούσουν στην πραγματικότητα τότε οι πομπώδεις εκφράσεις ξεχνιούνται, τότε τα κοινά οράματα ρίχνονται στις καλένδες και η ιδιοτέλεια αναρριχάται στο τοίχο των πραγματικών αναγκών.

Όταν η ύφεση παραλύει μια οικονομική δραστηριότητα, όταν η ανεργία ξεφεύγει από τα αποδεκτά επίπεδα δημιουργώντας εστίες κοινωνικής ανάφλεξης , όταν εισοδήματα και κέρδη πέφτουν θύματα της δημοσιονομικής προσαρμογής, όταν τα χρέη επιβάλουν χειρισμούς που στην ουσία αιχμαλωτίζουν ακόμη και τις μακροπρόθεσμες προσδοκίες, τότε είναι απόλυτα λογικό να χρησιμοποιείται κάθε δυνατό μέσο, συμβατό ή όχι, για την αντιμετώπιση της δυσμενούς συγκυρίας.

Παρότι είναι  γνωστό ότι οι νομισματικές πολιτικές δεν οδηγούν παρά σε πρόσκαιρα αποτελέσματα αφού σε περιόδους πρωτόγνωρων καταστάσεων όλοι, έστω και με υστέρηση, θα τις ακολουθήσουν πράγμα που θα οδηγήσει στην τελική εξάλειψη των όποιων θετικών επιδράσεων εν τούτοις, όλοι τις ακολουθούν δεδομένου του πανικού αλλά και του άγχους που διακατέχει τις πολιτικές ηγεσίες.

Μεταξύ του 2007 και του Μαΐου 2013 οι κεντρικές ανά τον κόσμο τράπεζες προχώρησαν σε  515 κινήσεις μείωσης των επιτοκίων. Πληθωρισμός πτωτικών κινήσεων με αποκλειστικό σκοπό την απάντηση σε κίνηση ανταγωνιστικού νομίσματος και ανταγωνίστριας κεντρικής τράπεζας.

Και όλα αυτά παρά το γεγονός ότι είναι ευρύτερα γνωστό ότι οι μηχανισμοί μετάδοσης της νομισματικής πολίτικης δεν λειτουργούν είτε λόγω απαξίωσης των δανειοληπτών, είτε λόγω μειωμένης ζήτησης , είτε λόγω φόβου νέων επισφαλειών.

Στην βάση αυτή νέο χρήμα δεν διαχέεται στην πραγματική οικονομία με αποτέλεσμα οι νομισματικές πολιτικές να είναι αναποτελεσματικές. Οι κεντρικές τράπεζες το γνωρίζουν όμως για μια ακόμη φορά δεν ενδιαφέρονται για την ουσία αλλά για τις εντυπώσεις.

Αρέσκονται πάλι στην δημιουργία ψευδαισθήσεων γι’αυτό και μεγάλο μέρος των κεφαλαίων οδηγούνται στα χρηματιστήρια. Επιζητούν την δημιουργία αίσθησης πλούτου ώστε ο καταναλωτής να νιώσει ισχυρός και να αυξήσει την ζήτηση.

Όταν οι περισσότερες οικονομίες είναι δομημένες στον άξονα της κατανάλωσης τότε καθετί που την στηρίζει δημιουργεί προϋποθέσεις επανεκκίνησης. Όπως είδαμε το μοντέλο αυτό απέτυχε ,όμως επιχειρείται η  ολική επαναφορά του διότι θεωρείτε ως η πιο εύκολη επιλογή – λύση στο πρόβλημα της ανάπτυξης που λίγο-πολύ ταλαιπωρεί όλες τις ανεπτυγμένες οικονομίες.

Η δύσκολη λύση είναι η δημιουργία πυλώνων πραγματικής ανάπτυξης , πραγματικής παραγωγής. Είναι λάθος η επιλογή ενίσχυσης της χρηματικής οικονομίας εις βάρος της πραγματικής.

Οι φούσκες που δημιουργούνται αναδύουν τεράστια προβλήματα με σημαντικότερο την βίαιη ανακατανομή των κεφαλαίων και κυρίως τα πολλά παράπλευρα θύματα όταν αυτές σκάσουν.

Είναι λυπηρό να επανερχόμαστε σε πρακτικές που καταληκτικά δεν οδηγούν πουθενά ή για να είμαστε ακριβείς που οδηγούν στην κατάρρευση δομών  και κυρίως πλούτου που έχει δημιουργηθεί στην βάση της εργασίας και του ενστερνισμού αξιών της πραγματικής οικονομίας.