Προεκλογικές εξαγγελίες και πραγματικότητα.
ΤΟΥ ΣΑΡ. ΛΕΚΚΑ

O αρμόδιος περί των Οικονομικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Αλμούνια, αναφέροντας ότι οι Ελληνες πολιτικοί και τα ελληνικά πολιτικά κόμματα έχουν πλήρη επίγνωση της οικονομικής κατάστασης της χώρας, στην ουσία ήταν σαν έλεγε στους Ελληνες πολιτικούς ότι κατά την προεκλογική περίοδο μπορείτε να λέτε ό,τι θέλετε, όμως μετά το τέλος της προεκλογικής περιόδου η πραγματικότητα θα είναι αυτή που θα καθορίσει εάν οι προεκλογικές εξαγγελίες θα έχουν έστω και στο ελάχιστο πεδίο εφαρμογής.Ο εκ Ισπανίας ορμώμενος Ευρωπαίος Επίτροπος θέτει με ρεαλιστικό τρόπο την ατζέντα της επόμενης ημέρας, η οποία υπό τη βάση των σημερινών δεδομένων θα περιέχει σκληρά μέτρα με σκοπό την επαναφορά της ελληνικής οικονομίας στη δημοσιονομική ορθοδοξία.Να θυμίσουμε ότι η Ισπανία με έλλειμμα 9,5% για το 2009 - περίπου όσο υπολογίζεται ότι θα φθάσει το πραγματικό εφετινό ελληνικό έλλειμμα και αυτό εάν τα μέτρα του εφετινού καλοκαιριού (έκτακτη εισφορά, ΕΤΑΚ, νέα τέλη κυκλοφορίας, ημιυπαίθριοι χώροι) προσφέρουν τα αναμενόμενα - με ανεργία περί το 17% ετοιμάζει πρόγραμμα λιτότητας με αύξηση φόρων που θα φθάσει το 1,5% του ΑΕΠ της, με πάγωμα μισθών και προσλήψεων, με περιστολή δαπανών και με ευρύτερο στόχο την αύξηση του εσόδων κατά 15 δισ. ευρώ.Αυτά σκέφτεται να εφαρμόσει ο Σοσιαλιστής πρωθυπουργός της Ισπανίας κ. Θαπατέρο.Αυτά ακούει ότι θα εφαρμόσει η χώρα καταγωγής του ο Επίτροπος κ. Αλμούνια οπότε όταν διαπιστώνει λεκτικές κορόνες δημοσιονομικής χαλαρότητας, δεν μπορεί παρά να αντιδρά με το σκεπτικό ότι κατά την προεκλογική περίοδο οι ανάγκες διαμόρφωσης φιλοκοινωνικού προφίλ οδηγούν σε εξαγγελίες που ελάχιστες πιθανότητες εφαρμογής θα βρουν μετεκλογικά.Η αλήθεια είναι ότι ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός θα πρέπει να σταματήσει όχι γιατί το λέει ο κ. Αλμούνια ή οι διεθνείς πιστοληπτικοί οργανισμοί όπως ο οίκος Standards & Poor's, αλλά γιατί όλα έχουν τα όριά τους.Οταν η τρύπα του εφετινού προϋπολογισμού ανέρχεται με τη συμπλήρωση του πρώτου εξαμήνου στα 5,4 δισ. ευρώ, τότε στη βάση της χαλάρωσης της προεκλογικής περιόδου, της διάλυσης των φοροεισπρακτικών μηχανισμών αλλά και των επιπτώσεων της διεθνούς χρηματιστικής κρίσης πρέπει να αναμένουμε έλλειμμα που θα κυμαίνεται περί τα 20 δισ. ευρώ για ολόκληρο το 2009.Ενα τέτοιο έλλειμμα αντιστοιχεί στο 10% του ΑΕΠ.Στην ουσία η δέσμευση της χώρας - και όταν μιλούμε για χώρα το εννοούμε διότι την Ευρωπαϊκή Ενωση δεν την ενδιαφέρει ποιος κομματικός σχηματισμός κυβερνά - για περιορισμό του ελλείμματος στο 3,7% εφέτος και στο 3% το 2010, κατά το επιεικέστερο θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ανεδαφική.Ακόμη και εάν η χώρα πάρει παράταση ενός έτους, δηλαδή μέχρι το 2011, για την επαναφορά του ελλείμματος στο 3%, η δημοσιονομική προσαρμογή θα επιβάλει επιπλέον έσοδα περίπου 10 δισ. ετησίως για μία διετία με μέτρα μόνιμου χαρακτήρα.Η μείωση των δαπανών και η είσπραξη ανείσπρακτων αλλά βεβαιωμένων φόρων μπορεί να ακούγεται ωραία ως λύση του δημοσιονομικού προβλήματος, πλην όμως το παρελθόν δεν έχει να μας επιδείξει έστω και ένα θετικό παράδειγμα.Πολλοί θα ενθυμούνται ότι μία από τις δεσμεύσεις της σημερινής κυβέρνησης ήταν η μείωση των δαπανών κατά 10 δισ. ευρώ ετησίως, κάτι που εκ των πραγμάτων κατέστη ανεφάρμοστη με αποτέλεσμα αντί μείωσης να έχουν αύξηση των δαπανών.Για παράδειγμα, το πρώτο εξάμηνο του 2009 οι δαπάνες έφθασαν τα 34,17 δισ. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση κατά 13,3% έναντι ετησίου στόχου 9,77%.Ο περιορισμός της σπατάλης και η περιστολή των δαπανών ακούγεται πολύ ωραία πλην όμως η ανελαστικότητα των δαπανών, όπως για παράδειγμα της αποπληρωμής χρεολυσίων και τόκων, όπως οι πληρωμές για εξοπλιστικά προγράμματα, όπως οι πόροι για την κοινωνική ασφάλιση καθιστούν τους περιορισμούς πρακτικά μη εφαρμόσιμους.Οταν η χώρα μας χρωστά ένα ΑΕΠ, δηλαδή όταν χρωστά ό,τι παράγει έναν ολόκληρο χρόνο σε αγαθά και υπηρεσίες, τότε οι μαγικές λύσεις μόνο ως αστείο μπορεί να ακουστούν.Οταν η ανεργία το πρώτο εξάμηνο του 2009 καταγράφηκε στο 8,6% έναντι ποσοστού 7,3% της αντίστοιχης χρονικής περιόδου του 2008 και όταν οι προοπτικές για το ορατό μέλλον είναι εξίσου ζοφερές, τότε η επίτευξη ενός υγιούς επιχειρηματικού και φορολογικού πεδίου είναι μονόδρομος εκτός και εάν υιοθετήσουμε την επιλογή Θαπατέρο όπου η αύξηση των εσόδων θα χρηματοδοτήσει την αύξηση των δημοσίων επενδύσεων και των μεγάλων έργων υποδομής.Η ελληνική οικονομία έχει ξεπεράσει την πύλη του αναπόφευκτου.Οταν ο ρυθμός ανάπτυξης είναι αρνητικός, όταν ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός είναι πλήρης, όταν η ανεργία τείνει να δημιουργήσει κοινωνικές εντάσεις, όταν η δαμόκλειος σπάθη διεθνών οργανισμών και ξένων οίκων είναι έτοιμη να πράξει το ιστορικό της έργο, τότε οι δραστικές λύσεις είναι αναπόφευκτες όσο και εάν μία τέτοια προοπτική μας φοβίζει και μας δημιουργεί ανασφάλειες.
Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος

(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 27/9/2009)