Η... νέα ηθική των αμερικανικών τραπεζών.
ΤΟΥ ΣΑΡ. ΛΕΚΚΑ

Οσο η διεθνής κοινότητα αφήνει ατιμώρητα τα οικονομικά εγκλήματα τόσο οι θύτες θα αποθρασύνονται πλήρως.Οσο η ανοχή των πολλών θα συνεχίζει να αποτελεί τρόπο ζώνης με τον οποίο θα αντιμετωπίζονται οι ζοφερές καταστάσεις που δημιουργούν οι λίγοι τότε η διεθνής κοινότητα θα είναι αναγκασμένη να ζει ξανά και ξανά τα ίδια καταστροφικά αποτελέσματα της δράσης των λίγων.Οσο η απάθεια αποτελεί τμήμα της δημοκρατικής κουλτούρας της πλειοψηφίας των πολιτών, τόσο το θράσος των λίγων θα παίρνει διαστάσεις ολοκληρωτικών πρακτικών.Η ειρωνεία είναι ότι την ώρα που οι G-20 συνεδρίαζαν στο Λονδίνο στις αρχές Απριλίου 2009 για να βρουν τρόπους αντιμετώπισης της οικονομικής κρίσης που μαστίζει ολόκληρο τον πλανήτη και ειδικότερα τρόπους αποκατάστασης της εμπιστοσύνης τα λόμπι, οι παρεούλες των λίγων αλλά ισχυρών επέβαλαν τις θέσεις τους γελοιοποιώντας τους πάντες και τα πάντα.Οι άνθρωποι που ευθύνονται για τη μεγαλύτερη από το 1929 κρίση, οι άνθρωποι που είχαν δημιουργήσει λαβύρινθους διαφθοράς, οι άνθρωποι που πατούσαν επί πτωμάτων για να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη τους, αυτοί οι άνθρωποι ακόμη και σήμερα και παρά το γεγονός ότι η κρίση συνεχίζει να μεταβάλει προς το χειρότερο τις οικογενειακές και επαγγελματικές συνθήκες εκατομμυρίων ανθρώπων, προσπαθούν να προσαρμόσουν τις ανάγκες τους και τις επιδιώξεις τους στη γενικότερη προσπάθεια αντιμετώπισης της μεγάλης κρίσης.Με τις μεθοδεύσεις του παρελθόντος, με τις ιδιοτελείς τους προθέσεις και με την επαγγελτικά δομημένη αλαζονεία τους έχουν τη δύναμη να επιβάλουν τις ίδιες πρακτικές που αιματοκύλησαν οικονομικά τον πλανήτη.Το ευτράπελο είναι ότι την ώρα που ο Αμερικανός πρόεδρος ως εκπρόσωπος της υπερδύναμης που ευθύνεται για την οικονομική κατάρρευση και την απώλεια εργατικών θέσεων και περιουσιών υποτίθεται αγωνίζονταν με τους υπολοίπους 19 ισχυρότερους ηγέτες του κόσμου να επαναπροσδιορίσουν το υπόβαθρο της διεθνούς εμπιστοσύνης, η Εθνική Αμερικανική Αρχή Ελέγχου των λογιστικών προτύπων λύγιζε από την πίεση των ισχυρών τραπεζικών λόμπι του Κογκρέσου, αποδεχόμενο την αποτίμηση των τοξικών προϊόντων όχι σε τιμές αγοράς αλλά στις λογιστικές τους τιμές.Στην ουσία, προϊόντα που αξίζουν λιγότερο και από τα κοινά σκουπίδια, μιας και δεν προσφέρονται ούτε για ανακύκλωση, πλέον θα βρεθούν ως στοιχεία ενεργητικού των τραπεζών με τιμές που είναι εκτός πραγματικότητας.Αποτέλεσμα, η ωραιοποίηση των ισολογισμών και η δημοσιοποίηση αποτελεσμάτων που αγγίζουν τα όρια της γελοιότητας.Τράπεζες που μέχρι πριν ορισμένες εβδομάδες κατέγραφαν τεράστιες ζημιές, τράπεζες που έχουν κάνει προβλέψεις εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων, τράπεζες που εκλιπαρούσαν το αμερικανικό δημόσιο για κεφαλαιακές ενισχύσεις, τράπεζες που βρίσκονταν στα όρια της πτώχευσης, τώρα δημοσιοποιούν κέρδη.Η αυτογελοιοποίηση του συστήματος σε όλο του το μεγαλείο.Η Bank Of America, την ώρα που διπλασίαζε τις προβλέψεις για επισφάλειες στο ύψους των 6,4 δισ. δολ., δημοσιοποιούσε καθαρά κέρδη πρώτου τριμήνου 2009 στο ύψους των 4,25 δισ. δολ., η Citigroup ανακοίνωσε για τι ίδιο τρίμηνο κέρδη 1,6 δισ. δολ., η Goldman Sachs αφού πρώτα εξαφάνισε τις ζημιές 1,5 δισ. δολ. του μηνός Δεκεμβρίου 2008 εμφάνισε για το πρώτο τρίμηνο του 2009 κέρδη της τάξεως του 1,8 δισ. δολ., ενώ και η JPMorgan Chase εμφάνισε κέρδη περί τα 2 δισ. δολ.Ο μαγικός κόσμος των αλχημειών και της λογιστικής ωραιοποίησης εμφάνισε εν μέσω κρίσης τα αποτελέσματά του.Οι λογιστικές ωραιοποιήσεις περιλαμβάνουν αποτίμηση των ομολόγων με βάση τις λογιστικές αξίες (Citigroup), πώληση περιουσιακών στοιχείων και συμμετοχών σε άλλες εταιρείες (Bank Of America), εισπράξεις από την AIG από εγγυήσεις ομολόγων που καλύφθηκαν από το αμερικανικό δημόσιο (Goldman Sachs) και τεχνική αύξηση του ενεργητικού των εταιρειών που απορροφούν (Bank Of America μέσω της Merrill Lynch).Το θράσος των θυτών της κρίσης είναι απύθμενο την ώρα που το Νομισματικό Ταμείο αναθεωρεί τις προβλέψεις για διαγραφές στον διεθνή χρηματοοικονομικό κλάδο στα 4,1 τρισ. δολ. από 2,2 τρισ. δολ. που προέβλεπε τον Ιανουάριο του 2009.Οι θύτες, αντί να εκλιπαρούν για συγγνώμη, επιβάλλουν πρακτικές που θα πληρώνει ο ανυποψίαστος πολίτης επί χρόνια.Το εντυπωσιακό είναι ότι οι παρεούλες επιβάλλονται στο επίσημο κράτος την ώρα που το τελευταίο διαφήμιζε σχέδιο αγοράς τοξικών προϊόντων με τη συμμετοχή και ιδιωτικών κεφαλαίων.Εκ των πραγμάτων διαπιστώνεται ότι το πάθημα δεν έγινε μάθημα ούτε την ώρα που το πάθημα εξελίσσεται.Οταν το ζητούμενο πλέον δεν είναι η αποκατάσταση της ρευστότητας, διότι αυτή λίγο πολύ έχει επανέλθει αλλά η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, στην ουσία τέτοιου είδους μεθοδεύσεις τορπιλίζουν την όποια προσπάθεια επανάκτησής της.Το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης φυσικά το έχει η εκτελεστική εξουσία, η οποία παρ’ ότι έχει υψηλότατα μερίδια στο μετοχικό κεφαλαίο όλων αυτών των τραπεζών δεν έχει εκκαθαρίσει τις διοικήσεις από τα παράσιτα του παρελθόντος.Τα τελευταία, βλέποντας την ανοχή και την ατολμία των ελεγκτικών αρχών, αποθρασύνονται πλήρως.

Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος

(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 3/5/2009)