Κυριακή 3 Φεβρουαρίου 2008

Οι καλοί και οι κακοί της ελεύθερης αγοράς
Του Σ. Λέκκα
Τα τελευταία χρόνια ανάλογα με το είδος των συμφερόντων εμφανίζονται διάφορα δημοσιεύματα που έχουν ως στόχο τη διαμόρφωση μιας εικόνας με τα καλά και τα κακά παιδιά της παγκοσμιοποίησης.Στον ρόλο του καλού εμφανίζονται όσοι παίζουν με τους όρους της ελεύθερης αγοράς, ενώ αντίθετα στον ρόλο του κακού εμφανίζονται όσοι αυθαιρετούν υιοθετώντας επιλογές που δεν συνάδουν με το πνεύμα της παγκοσμιοποίησης.Πολλές φορές οι καλοί διαμαρτύρονται διότι θίγονται τα ζωτικά τους συμφέροντα και απειλούν με κυρώσεις, ενώ οι κακοί αρέσκονται σε διαβεβαιώσεις ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα θα επανέλθουν στη νομιμότητα.Το παράδειγμα του αμερικανικού Κογκρέσου που κάθε τόσο επανέρχεται στο θέμα των κυρώσεων εις βάρος της Κίνας κατηγορώντας την ότι παρεμβαίνει στην αγορά συναλλάγματος μη επιτρέποντας την ανατίμηση του γουάν είναι το πιο γλαφυρό και το πιο αντιπροσωπευτικό.Ειδικά κάθε φορά που δημοσιοποιούνται τα στοιχεία των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας το θέμα παίρνει διαστάσεις.Το θέμα είναι ιδιαίτερα σοβαρό και συνεχώς διογκούμενο.Το εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας με τις ΗΠΑ ανήλθε το 11μηνο Ιανουάριος - Νοέμβριος 2007 στα επίπεδα των 238 δισ. δολαρίων αυξημένο κατά 52,2% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2006.Οι κακοί λίγο - πολύ είναι γνωστοί σε όλους.Πρόκειται για την Κίνα και τις λοιπές χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας καθώς και αρκετές χώρες της Αραβικής Χερσονήσου, οι οποίες διαστρεβλώνουν τους όρους του ελεύθερου εμπορίου κρατώντας τα νομίσματά τους υποτιμημένα.Αποτέλεσμα η αύξηση των εξαγωγών τους και η συσσώρευση συναλλαγματικών διαθεσίμων εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων.Μόνο η Κίνα παρουσιάζει αποθεματικά άνω των 1,3 τρισ. δολαρίων τα οποία εν πολλοίς κατευθύνονται στην αγορά στοιχείων του ενεργητικού των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ενωσης.Είναι γνωστό τοις πάσι ότι μεγάλο μέρος των συναλλαγματικών αποθεμάτων όλων αυτών των «κακών» κατευθύνονται στην αγορά ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου και στη χρηματοδότηση των ελλειμμάτων των ΗΠΑ.Στη βάση αυτή η χρησιμότητα των «κακών» παρ' ότι ζωτικής σημασίας αποκρύπτεται και δεν διαχέεται στις μεγάλες μάζες των πολιτών.Οπως επιμελώς αποκρύπτεται και η χρησιμότητα των «κακών» στην αντιμετώπιση του προβλήματος ρευστότητας που αντιμετωπίζουν οι αμερικανικές κυρίως επενδυτικές τράπεζες μετά την κατάρρευση της περίφημης πλέον αγοράς subprime, δηλαδή της αγοράς ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων χαμηλής φερεγγυότητας.Οι διαγραφές στοιχείων του ενεργητικού και η αποκάλυψη τεράστιων ζημιών για τις ισχυρότερες επενδυτικές τράπεζες του πλανήτη (για το τέταρτο τρίμηνο του 2007 και για πρώτη φορά στην ιστορία τους οι αμερικανικές τράπεζες Morgan Stanley και Bear Stearns ανακοίνωσαν ζημιές της τάξεως των 3,56 δισ. δολαρίων και 854 εκατομμυρίων αντίστοιχα) καλύπτονται με τη βοήθεια των «κακών».Συγκεκριμένα υπάρχει συμφωνία με αρκετές κυβερνήσεις της Μέσης Ανατολής και της Ασίας να επενδυθούν περί τα 25 δισ. δολάρια σε αμερικανικές εταιρείες προκειμένου να καλυφθεί η πιστωτική κρίση.Στη βάση αυτή τον Νοέμβριο του 2007 η Citigroup, η τράπεζα με τις μεγαλύτερες διαγραφές ύψους 11,2 δισ. δολαρίων (3ο και 4ο τρίμηνο 2007) δέχθηκε στήριξη ύψους 7,5 δισ. δολαρίων από την Investment Authority του Αμπού Ντάμπι, ενώ η UBS έλαβε από επενδυτική εταιρεία της κυβέρνησης της Σιγκαπούρης περί τα 10 δισ. δολάρια.Στα τέλη Δεκεμβρίου 2007 επήλθε συμφωνία μεταξύ της Morgan Stanley η οποία παρουσίαζε διαγραφές 10,3 δισ. δολαρίων (3ο και 4ο τρίμηνο 2007) για την εξαγορά του 9,9% του μετοχικού της κεφαλαίου από κινεζική τράπεζα έναντι ποσού 5 δισ. δολαρίων.Ανάλογη ενέργεια ύψους 5 δισ. δολαρίων πραγματοποιήθηκε μεταξύ της Merrill Lynch, η οποία παρουσίαζε διαγραφές 8,4 δισ. δολάρια (3ο και 4ο τρίμηνο 2007) και κρατικής εταιρείας της Σιγκαπούρης.Από τα παραπάνω συνάγεται ότι και οι «κακοί» είναι χρήσιμοι όταν τα αδιέξοδα των «καλών» είναι τέτοιας μορφής που το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα κινδυνεύει στο σύνολό του.
Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΚΕΡΔΟΣ 3/2/2008)

Δεν υπάρχουν σχόλια: