ΔΟΛΑΡΙΟ ΕΝΑ ΓΕΡΑΣΜΕΝΟ ΝΟΜΙΣΜΑ
Είναι το πιο αδύναμο αποθεματικό νόμισμα που έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα. Νομοτελειακά το γήρας φέρνει τον θάνατο το οποίο για το δολάριο είναι θέμα χρόνου να συντελεστεί παρά τις προσπάθειες για παράταση του βίου του.
Στη νομισματική ιστορία ένα βασικό λάθος που γίνεται είναι η σύγκριση του αμερικανικού δολαρίου με το βυζαντινό σόλιδο.
Κοινότυπο πλέον ακούγεται ότι το χρυσό νόμισμα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας είχε την θέση που σήμερα έχει το αμερικανικό δολάριο στην παγκόσμια οικονομία.
Λάθος σύγκριση η οποία σαφέστατα υποτιμά το Βυζαντινό νόμισμα δίνοντας έμμεσα αίγλη στο δολάριο το οποίο σε καμία περίπτωση δεν έχει τα χαρακτηριστικά του σόλιδου.
Η λέξη σόλιδος (solidus) στα λατινικά σημαίνει στερεός, συμπαγής και αναφέρεται στην καθαρότητα του νομίσματος σε χρυσό.
Αυτό ακριβώς ήταν το χρυσό νόμισμα της Αυτοκρατορίας, στερεό, σταθερό σε αξία και φήμη, καθαρό ανόθευτο για επτά αιώνες .
Η σταθερότητα του βάρους, του μεγέθους και της περιεκτικότητας σε χρυσό το έκανε παγκοσμίως αποδεκτό, του έδωσε μυθικές διαστάσεις και το κατέστησε στο υποσυνείδητο των πολιτών της αυτοκρατορίας ως νόμισμα σύμβολο, ως νόμισμα παγκόσμιας και οικουμενικής ισχύος .
Από το 309 μχ που κυκλοφόρησε έως τα μέσα του 11ου αιώνα η περιεκτικότητα σε χρυσό παρέμεινε σταθερή όπως την όρισε ο Κωνσταντίνος Α΄ στο 1/72 της λίβρας, στα 4,55 gr, ζυγίζοντας 24 καράτια.
Η χρονική διάρκεια της σταθερότητας του είναι ασύλληπτη για τα σημερινά δεδομένα γιαυτό και η όποια σύγκριση με το αμερικανικό δολάριο δεν έχει σχέση με την πραγματικότητα.
Για 700 χρόνια ήταν σταθερό όταν η αντίστοιχη επίδοση του αμερικανικού δολαρίου ως σταθερού ως προς τον χρυσό νομίσματος δεν ξεπερνά τα 27 χρόνια.
Ήταν δεκαπενταύγουστος του 1971 όταν ο πρόεδρος Νίξον ανήγγειλε το τέλος του Bretton Woods και της υποχρέωσης των ΗΠΑ να ανταλλάσσουν χρυσό στην σταθερή ισοτιμία των 35 δολαρίων.
Το μεταπολεμικό σύστημα διήρκησε 27 χρόνια , διέφερε από τον κλασικό κανόνα χρυσού στο ότι οι ισοτιμίες των νομισμάτων ήταν σταθερές σε σχέση με τον χρυσό όμως δεν υπήρχε άμεση μετατρεψιμότητα μια ιδιότητα που είχε μόνο το αμερικανικό δολάριο.
Τα υπόλοιπα νομίσματα διατηρούσαν σταθερή ισοτιμία με το δολάριο το οποίο τιμολογούνταν στα 35 δολάρια ανά ουγγιά.
Το 1971 μονομερώς οι ΗΠΑ αποφάσισαν να μην πειθαρχήσουν στην σταθερή σχέση με το χρυσό και πλέον να εκτυπώνουν δολάρια ανάλογα με τις ανάγκες τους.
Στην βάση αυτή η όποια σύγκριση των δυο νομισμάτων συνιστά ιεροσυλία.
Ο σόλιδος για επτά αιώνες έδειξε πως η φερεγγυότητα διαμορφώνει όρους οικουμενικότητας και κυρίως οριοθέτησης πλαισίων ισχύος που δεν μπορούν να αμφισβητηθούν.
Οι μυθικές διαστάσεις του έχασαν την εμβέλεια τους όταν οι οικονομικές δυσκολίες ανάγκασαν τους αυτοκράτορες να μειώσουν την περιεκτικότητά του σε χρυσό: οι σόλιδοι του Μιχαήλ Δ’ (1034-1041) είχαν 22 καράτια χρυσού, του Κωνσταντίνου Θ’ Μονομάχου (1042-1055) 21 καράτια, του Κωνσταντίνου Ι’ Δούκα (1059-1067)18, του Ρωμανού Δ’ Διογένη (1067-1071)16, του Μιχαήλ Ζ’ Δούκα(1071-1078) 14, του Νικηφόρου Β’ Βοτανειάτη (1078-1081) 8 , την δε περίοδο του Αλεξίου Α’ Κομνηνού (1081-1118) δεν είχαν καθόλου χρυσό, έτσι αναγκάστηκε να πάρει αφιερώματα και σκεύη από τις εκκλησίες και να κόψει νέα νομίσματα.
Η πορεία της παρακμής και της πτώσης μιας αυτοκρατορίας είναι ταυτόσημη με την πορεία του νομίσματος της, κραταιό νόμισμα, κραταιά αυτοκρατορία, νόμισμα σε πορεία διολίσθησης αυτοκρατορία σε παρακμή και διάλυση.
Στην βάση αυτή, δηλαδή από τα μέσα του 11ου αιώνα και μέχρι την πλήρη παρακμή του νομίσματος και της διάλυσης της αυτοκρατορίας μπορεί χρονικά να χρειάστηκαν τέσσερις αιώνες πλην όμως η διαδικασία παρακμής είχε καθοριστεί από την στιγμή που ξεκίνησε η νόθευση του νομίσματος.
Ούτε με την χρονική διάρκεια της απαξίωσης δεν μπορεί να συγκριθεί το αμερικανικό δολάριο με το σόλιδο.
Η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, Federal Reserve, έχει τεκμηριώσει ότι μόνο το 3% της αρχικής αγοραστικής δύναμης του δολαρίου παραμένει μετά το τέλος του 2024.
Ο υπολογισμός της μείωσης της αξίας του δολαρίου έγινε με βάση τα δεδομένα του Δείκτη Τιμών ο οποίος καταγράφει τις αλλαγές στις τιμές για καταναλωτικά αγαθά και υπηρεσίες που αγοράζουν τα νοικοκυριά.
Tα 100 δολ. του 1913 αξίζουν 2,98 το 2024.
1913: 100δολ.
1923: 57,89
1933: 76,15
1943: 57,23
1953: 37,08
1963: 32,35
1973: 22,30
1983: 9,94
1993: 6,85
2003: 5,38
2013: 4,25
2019: 3,87
2024: 2,98
Στη περίπτωση του χρυσού βυζαντινού νομίσματος απαιτήθηκαν τέσσερις αιώνες ενώ στην περίπτωση του χάρτινου αμερικανικού νομίσματος απαιτήθηκαν λιγότερο από εκατό χρόνια.
Η διάβρωση του δολαρίου είναι ταχυτάτη με το αμερικανικό νόμισμα να έχει χάσει το 97% της αγοραστικής του αξίας και να τείνει στο άμεσο ορατό μέλλον στον μηδενισμό.
Καθώς ο πληθωρισμός αυξάνεται, η αγοραστική δύναμη του δολαρίου μειώνεται.
Το αμερικανικό δολάριο δεν μπορεί να συγκριθεί ούτε με την Λίρα Αγγλίας, την Στερλίνα, η οποία ήταν στην σύγχρονη εποχή το πρώτο αποθεματικό και συναλλακτικό νόμισμα σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η χρυσή λίρα άρχισε να κυκλοφορεί το 1489 στην διάρκεια της βασιλείας του Ερρίκου VII παρότι υπήρξε ως λογιστική μονάδα για αιώνες.
Το νέο νόμισμα ζύγιζε 0,5 της ουγγιάς ή 15,55 γραμμάρια, και διαμορφώθηκε ως κράμα χρυσού νομίσματος 23 καρατίων, ίσο με το 95,83%.
Παρότι κυκλοφορούσε από τα τέλη του 15 ου αιώνα εν τούτοις έγινε παγκόσμιο νόμισμα μόνο όταν συνδέθηκε με το χρυσό.
Αυτό έγινε το 1821 και για περίπου ένα αιώνα όσο η σταθερότητα και φερεγγυότητα του στηρίζονταν στο χρυσό αποτέλεσε το πρώτο παγκόσμιο νόμισμα στην σύγχρονη εποχή , συμβολίζοντας παράλληλα την δύναμη της Βρετανικής Αυτοκρατορίας.
Παρέμεινε παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα έως και την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου όταν οι ανάγκες χρηματοδότησης του πολέμου απαιτούσαν την έκδοση χαρτονομισμάτων χωρίς κάλυψη από το απόθεμα χρυσού.
Το τέλος ήταν αναμενόμενο απλά χρειάστηκαν λίγα ακόμη χρόνια και ένας επιπλέον Παγκόσμιος Πόλεμος ώστε το 1944 να δώσει την θέση του ατό αμερικανικό δολάριο.
Το δολάριο από το 1944 έως σήμερα παρότι αποτελεί αποθεματικό και συναλλακτικό νόμισμα για 80 χρόνια εκ των οποίων μόνο τα 27 ως ανταλλάξιμο με χρυσό, δεν μπορεί να συγκριθεί ούτε με την Στερλίνα, ούτε φυσικά με τον Σόλιδο.
Είναι το πιο αδύναμο αποθεματικό νόμισμα που έχει γνωρίσει η ανθρωπότητα.
Ως ένας 80αρης έχει γεράσει και πλέον περιμένει το τέλος του.
Νομοτελειακά το γήρας φέρνει τον θάνατο το οποίο για το δολάριο είναι θέμα χρόνου να συντελεστεί παρά τις προσπάθειες για παράταση του βίου του.
Βεβαίως ανάλογες προβλέψεις έχουν γίνουν και κατά το παρελθόν με την γνωστή αξία τους λόγω της επιβίωσης του δολαρίου έστω και στην βάση μιας απαξιωμένης παρουσίας.
Αυτό όμως δεν αναιρεί το πεπρωμένο των αποθεματικών νομισμάτων ενώ η ιστορία μας δείχνει ότι η απαξίωση προηγείται της τελικής πτώσης και λήθης.
ΛΕΚΚΑΣ ΣΑΡΑΝΤΟΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου