Η επενδυτική άπνοια στην Ελλάδα.
Του ΣΑΡ.ΛΕΚΚΑ

Βλέποντας το ισοζύγιο χρηματοοικονομικών συναλλαγών εύκολα διαπιστώνουμε ότι αναφορικά με τις άμεσες παραγωγικές επενδύσεις ξένων κεφαλαίων στην Ελλάδα, η παρατεταμένη χρονικά επενδυτική άπνοια συνεχίσθηκε και το 2009।Πράγμα φυσιολογικό εάν αναλογισθούμε ότι το 2009 ήταν έτος που η διεθνής χρηματοοικονομική κρίση χτύπησε για τα καλά ολόκληρο τον κόσμο।Το 2009 οι άμεσες ξένες επενδύσεις έφθασαν τα 2,4 δισ। ευρώ έναντι 3,1 δισ। ευρώ του 2008 και έναντι 1,5 δισ। ευρώ του 2007। Δεν θα σταθούμε μόνο στο γεγονός της μείωσής τους κατά 22,6% έναντι του 2008, αλλά στο γεγονός ότι ακόμη και αυτά τα ισχνά 2,4 δισ। ευρώ αφορούν συμμετοχή ξένων κεφαλαίων σε μετοχικά κεφάλαια του ΟΤΕ και της Εμπορικής Τράπεζας। Στην ουσία επομένως δεν ομιλούμε ούτε για νέες επενδύσεις ούτε φυσικά για επενδύσεις με προοπτική την αύξηση των θέσεων εργασίας.

Βλέποντας επομένως την παρατεταμένη χρονικά άπνοια το βασικό ερώτημα που τίθεται είναι πώς θα στηριχθεί το νέο αναπτυξιακό μοντέλο που περιγράφεται στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης 2010-2013 και το οποίο σαφέστατα αναφέρει ότι το υπόβαθρο του νέου μοντέλου ανάπτυξης θα στηριχθεί στις εξαγωγές και τις επενδύσεις।Θα αφήσουμε τον τομέα των εξαγωγών στην άκρη διότι με δεδομένη την παραγωγικότητά μας και δεδομένο το κόστος παραγωγής, η στήριξη των αναπτυξιακών προοπτικών βασιζόμενη στον τομέα των εξαγωγών στην παρούσα φάση θεωρείται ουτοπική।Σε ό,τι αφορά τις επενδύσεις πρέπει να αναρωτηθούμε μεγαλοφώνως ποιοι επενδύουν, ποιοι μπορούν υπό τις παρούσες εγχώριες και διεθνείς συγκυρίες να επενδύσουν στη χώρα μας και κυρίως ποιοι μπορούν να στηρίξουν το υπόβαθρο «επενδύσεις», δηλαδή τον δεύτερο μετά τις εξαγωγές πυλώνα της νέας αναπτυξιακής φιλοσοφίας।Σε θεωρητικό επίπεδο τα επενδυτικά κεφάλαια μπορούν να προέλθουν από τέσσερις πηγές।Από την Ευρωπαϊκή Ενωση, από το ελληνικό Δημόσιο, από τον ιδιωτικό τομέα και τέλος από τη συνεργασία ιδιωτικού με τον κρατικό τομέα।Από την Ευρωπαϊκή Ενωση κυρίως μέσω του ΕΣΠΑ 2007-2013 το οποίο μετά 3 χρόνια ενεργοποίησής του καταγράφει ποσοστά απορρόφησης της τάξεως του 3,6%।Από το ελληνικό Δημόσιο μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων και μέσω του ΤΕΜΠΜΕ, του Αναπτυξιακού Νόμου και του σχεδιαζόμενου νέου αναπτυξιακού ταμείου।Από τον ιδιωτικό τομέα ο οποίος αφορά εγχώρια και ξένα κεφάλαια και τέλος από τις Συμπράξεις (ΣΔΙΤ) του Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα।Και οι τέσσερις πηγές για τη στήριξη των επενδύσεων υπό τις παρούσες συνθήκες θα τις χαρακτηρίζαμε επιεικώς προβληματικές।Το ελληνικό Δημόσιο έχει τεράστια δημοσιονομικά προβλήματα, ενώ η πίεση για επιστροφή στη δημοσιονομική ορθοδοξία περνά μέσα από την περιστολή των δαπανών।Στα τελευταία έκτακτα μέτρα περιλαμβάνεται η μείωση του ΠΔΕ κατά 500 εκατ। ευρώ।Από την στιγμή που το ελληνικό Δημόσιο δυσκολεύεται να αναχρηματοδοτήσει τα χρέη του, οι δυνατότητες χρηματοδότησης επενδυτικών πρωτοβουλιών είναι μικρές।Γίνονται ακόμη μικρότερες όταν η επιλογή προσώπων που θα προωθήσουν τα επενδυτικά μέσα, όπως οι περιφερειάρχες, γίνονται με κομματικές προδιαγραφές। Γίνονται ακόμη μικρότερες από την καθυστέρηση επανασχεδιασμού του Αναπτυξιακού Νόμου ή από την καθυστέρηση δημιουργίας νέου αναπτυξιακού ταμείου।Από την πλευρά του ιδιωτικού τομέα η κατάσταση δεν είναι καλύτερη.Η συρρίκνωση των δραστηριοτήτων, οι δυσκολίες στην άντληση κεφαλαίων, η απαισιοδοξία για το αύριο, όπως είναι φυσικό, αναβάλλουν κάθε επενδυτική προοπτική.Ποιος να επενδύσει όταν η παραγωγή του μειώνεται, όταν οι πωλήσεις του μηδενίζονται, όταν η φορολογική του επιβάρυνση μέσω της έμμεσης φορολογίας αυξάνεται;O ιδιωτικός τομέας περνά δύσκολες στιγμές γι’ αυτό και αρκετές συμπράξεις (ΣΔΙΤ) με τον δημόσιο τομέα για την κατασκευή έργων υποδομής αναθεωρούνται για να μην ισχυρισθούμε ότι αναβάλλονται οριστικά.Η αδυναμία επομένως του εγχωρίου κεφαλαίου σε συνδυασμό με την επενδυτική άπνοια του διεθνούς κεφαλαίου αναφορικά με τη χώρα μας προδικάζει για το άμεσο μέλλον καταστάσεις αποεπένδυσης.Αυτό είναι οφθαλμοφανές πλέον, εκείνο που κάνει εντύπωση είναι εφόσον και ο δεύτερος πυλώνας του νέου αναπτυξιακού μοντέλου δεν προβλέπεται να λειτουργήσει ως προωθητική μηχανή στο ορατό μέλλον γιατί δεν επιχειρείται η εφαρμογή και η υλοποίηση υποσχέσεων που είναι ανέξοδες.Συγκεκριμένα γιατί δεν προωθείται η απελευθέρωση των κλειστών επαγγελμάτων, το άνοιγμα των αγορών, η ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας, η προώθηση μεταρρυθμίσεων για την απλοποίηση επενδυτικών σχεδίων και τα μέτρα βελτίωσης της ποιότητας των δημόσιων οικονομικών.Εάν η απουσία κεφαλαίων αδρανοποιεί συγκεκριμένα μέσα ανάπτυξης τι είναι αυτό που αδρανοποιεί μεταρρυθμιστικές ή θεσμικές μεταβολές που θα τονώσουν τις αναπτυξιακές δομές εντελώς ανέξοδα; Τι είναι;Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος .

(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 7/4/2010)