Η συνεργασία ο μεγάλος νικητής της κρίσης.
ΤΟΥ ΣΑΡ. ΛΕΚΚΑ

Το 2009 μπορεί κάλλιστα να χαρακτηρισθεί ως το χειρότερο έτος για την παγκόσμια οικονομία από τη δεκαετία του 1930.Η διεθνής κρίση μπορεί να ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2007 και να έλαβε διαστάσεις το τελευταίο τρίμηνο του 2008 πλην όμως ο σοβαρότερος αντίκτυπός της έλαβε χώρα κατά το 2009 και κυρίως κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους.Κατά το 2009 η παγκόσμια οικονομία βρέθηκε στον πυρήνα της μεγαλύτερης χρηματοπιστωτικής κρίσης που γνώρισε η ανθρωπότητα εδώ και εβδομήντα χρόνια.Η αλληλεξάρτηση του χρηματοπιστωτικού και του πραγματικού τομέα της διεθνούς οικονομίας, όπως ήταν φυσικό, οδήγησε στη διόγκωση της κρίσης και στα αποτελέσματα που όλοι γνωρίζουμε.Η αρχική δυσλειτουργία των χρηματοπιστωτικών αγορών πήρε διαστάσεις συστημικής κατάρρευσης, η οποία απεφεύχθη λόγω των κρατικών παρεμβάσεων σε όλες ανεξαρτήτως τις ισχυρές οικονομίες.Αναμενομένη επίσης ήταν η συρρίκνωση της οικονομικής δραστηριότητας, η οποία οφείλεται στην αλληλοεπίδραση των δυο τομέων (χρηματοπιστωτικού - πραγματικού) και η οποία με τη σειρά της υπονόμευσε περαιτέρω την κεφαλαιακή θέση του χρηματοπιστωτικού τομέα.Ο φαύλος κύκλος ήδη είχε δημιουργηθεί.Αποτέλεσμα η μείωση του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά 1,1% έναντι αύξησης 3,2% του 2008 και 5,2% του 2007, ενώ ο όγκος του παγκόσμιου εμπορίου μειώθηκε κατά 11%.Η κρίση και η κατάρρευση θα μπορούσε να έχει μεγαλύτερο βάθος εάν δεν υπήρχε η συνεργασία μεταξύ των κρατών και οι συντονισμένες παρεμβάσεις στήριξης των τραπεζών αλλά και άλλων τομέων της πραγματικής οικονομίας.Οι παρεμβάσεις είχαν ως στόχο να αμβλύνουν τους χρηματοοικονομικούς κραδασμούς και εν συνέχεια να περιορίσουν τις επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία.Το εντυπωσιακό ήταν ο συντονισμός των παρεμβάσεων μεταξύ κυβερνήσεων, κεντρικών τραπεζών και διεθνών οργανισμών.Αυτός ο συντονισμός διαφοροποιεί την κρίση του 2009 από την αντίστοιχη του 1929.Τότε επικράτησαν ο ανταγωνισμός και ο απομονωτισμός.Το 2009 το πνεύμα της διεθνούς συνεργασίας απέδειξε ότι τα λάθη του παρελθόντος είχαν μελετηθεί καλά και τα συμπεράσματα της ανάλυσης είχαν υιοθετηθεί από την πλειονότητα της παγκόσμιας κοινότητας.Η διεθνής κοινότητα έπεσε έξω στην έγκαιρη διάγνωση της κρίσης, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τις προβλέψεις του ΔΝΤ που ενώ η κρίση ήδη κάλυπτε χρονικά το πρώτο έτος της, Ιούλιος 2008, εν τούτοις οι εκτιμήσεις του για τις προοπτικές των ετών 2008 και 2009 ήταν ευνοϊκότερες από τις αντίστοιχες του Απριλίου 2008.Παρά την αποτυχία στην πρόβλεψη και την έγκαιρη διάγνωση, η επιτυχία στην αντιμετώπιση είναι πλήρης και γι’ αυτό η κρίση του 2009 συγκρινόμενη με την αντίστοιχη του 1929 θα περάσει στην ιστορία ως η δεύτερη μεγαλύτερη κρίση που γνώρισε η παγκόσμια οικονομία.Η συνεργασία και ο συντονισμός απέτρεψαν τον χαρακτηρισμό της κρίσης του 2009 ως της μεγαλύτερης ιστορικά κρίσης.Ο συντονισμός με τη μορφή μείωσης των επιτοκίων, μέτρων στήριξης των τραπεζών και ευπαθών κλάδων, τα μη συμβατικά μέτρα νομισματικής πολιτικής (αγορά ομολόγων, κόψιμο χρήματος κ.τ.λ.) ήταν τέτοιας κλίμακας που κάλλιστα θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν μέτρα χωρίς ιστορικό προηγούμενο.Η ιστορία μπορεί να φωτογραφίσει τις αιτίες και τις αφορμές της κρίσης πλην όμως πιστεύουμε ότι εκεί που θα σταθεί περισσότερο θα είναι στη χωρίς προηγούμενο συνεργασία και στον απόλυτο συντονισμό της διεθνούς κοινότητας.Η παγκοσμιοποίηση των οικονομιών και λόγω αυτής η δυναμική αλληλεξάρτηση του χρηματοπιστωτικού με τον πραγματικό τομέα των οικονομιών έδειξε τον μοναδικό δρόμο αντιμετώπισης των μεγάλων και δισεπίλυτων προβλημάτων: Τη συνεργασία για το κοινό καλό της ανθρωπότητας.Η συνεργασία είναι ο μεγάλος νικητής της δοκιμασίας που έζησε η διεθνής κοινότητα την τελευταία διετία.Η συνεργασία πρέπει εφεξής να γίνει έμβλημα όλων για την αντιμετώπιση καταστάσεων που έχουν διεθνή εμβέλεια.Εάν δεν θέλουμε να ξαναζήσουμε το 2009, το χειρότερο επαναλαμβάνουμε έτος των τελευταίων εβδομήντα ετών και κυρίως εάν δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε υπόβαθρα χειρότερων καταστάσεων ανάλογων εκείνων του 1929 τότε μόνο μέσω της αλληλεγγύης και της συνεργασίας θα το αποφύγουμε.

Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 17/1/2010)