Γιατί ξέφυγαν οι δαπάνες του προϋπολογισμού.
ΤΟΥ ΣΑΡ. ΛΕΚΚΑ

Ενας φίλος και συμφοιτητής μου από το Πανεπιστήμιο, βλέποντας την απουσία, έστω και στοιχειώδους ευθιξίας από την πλευρά του προηγούμενου οικονομικού επιτελείου αναφορικά με τον δημοσιονομικό εκτροχιασμό, μου ανέφερε ότι: «Το να κάνει κάποιος λανθασμένες επιλογές είναι μέσα στις δραστηριότητες της προσωπικής, κοινωνικής και επαγγελματικής ζώνης. Το να αδιαφορεί και να μην ενδιαφέρεται για την τιμή του το θεωρώ ως τη χείριστη πράξη και πρέπει η συμπεριφορά μας προς αυτούς να είναι απαξιωτική. Το να καθίσουμε να υπερασπιζόμαστε αυτούς που οι ίδιοι αδιαφορούν είναι μεγάλο λάθος».Το προσυπογράφω αφού πιστεύω ότι το προηγούμενο οικονομικό επιτελείο έχει ηθική υποχρέωση να δικαιολογήσει με κάθε λεπτομέρεια τον εκτροχιασμό του ελλείμματος.Δηλαδή, πώς φθάσαμε από το 5% που υπολογιζόταν ως έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης για το 2009 στο Πρόγραμμα Σταθερότητας και Ανάπτυξης στο τελικό 12,2%.Πώς φθάσαμε από έλλειμμα 12,7 δισ. ευρώ σε έλλειμμα 29,4 δισ. ευρώ, δηλαδή πώς φθάσαμε σε ένα επιπλέον έλλειμμα 16,7 δισ. ευρώ.Το σκεπτικό ότι το οικονομικό επιτελείο και γενικότερα οι επιλογές της προηγούμενης κυβέρνησης κρίθηκαν από τον ελληνικό λαό δεν ικανοποιεί το περί δικαίου αίσθημα.Ο απλός φορολογούμενος θέλει να μάθει πού πήγαν αυτά τα χρήματα και με πιο προγραμματισμό δόθηκαν.Είναι απαράδεκτο οι έχοντες την ευθύνη των δημόσιων οικονομικών να μην δικαιολογούν επαρκώς τις επιλογές τους.Οταν οι φθινοπωρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κάνουν λόγω για αύξηση του δημοσίου χρέους τόσο της Ενωσης των «27» όσο και της ζώνης του ευρώ κατά 20 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ μέσα στην τριετία 2008-2010, τότε ποιος μπορεί να κατηγορήσει την Ελλάδα αντικειμενικά και όχι προσχηματικά επειδή κάποιο πρέπει να θεωρηθεί μαύρο πρόβατο, ότι αύξησε το χρέος της.Οταν το δημοσιονομικό έλλειμμα στην ευρωζώνη θα φθάσει το 6,4% το 2009 και το 6,9% το 2010, όταν χώρες με ισχυρότερη οικονομία από την ελληνική όπως η βρετανική, η ισπανική και η γαλλική θα παρουσιάσουν έλλειμμα για το 2009 της τάξεως του 12,1%, 11,2% και 8,3% αντίστοιχα τότε ποιος μπορεί να κατηγορήσει την Ελλάδα για ένα έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης στο 12,2%.Επαναλαμβάνουμε, να την κατηγορήσει αντικειμενικά και όχι με εμπάθεια και σκηνοθετημένη οργή.Η Ελλάδα δεν είναι νησίδα που δεν επηρεάζεται από την πρωτοφανή παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση.Η Ελλάδα έχει μία οικονομία με διαρθρωτικά προβλήματα αλλά έχει και κατοίκους που επηρεάστηκαν από τη μεγάλη αυτή κρίση.Η κάθε κυβέρνηση είχε την ηθική υποχρέωση να προστατέψει αυτούς τους κατοίκους και αυτές τις κοινωνικές και επαγγελματικές ομάδες που χτυπήθηκαν από την κρίση όπως έκαναν άλλωστε και όλα τα κράτη σε παγκόσμιο επίπεδο, γι’ αυτό και καταγράφεται σε παγκόσμια κλίμακα αύξηση των ελλειμμάτων και των χρεών.Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση, το έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης αυξήθηκε από το 5% στο 12,2%, δηλαδή κατά 7,2 εκατοστιαίες μονάδες, διότι:· Υστέρησαν τα έσοδα κατά 8,7 δισ. ευρώ ή 3,63% του ΑΕΠ.· Αυξήθηκαν οι επιστροφές φόρων κατά 1,3 δισ. ευρώ ή 0,54%.· Αυξήθηκαν οι πρωτογενής δαπάνες κατά 4,3 δισ. ευρώ ή 1,8%.· Αυξήθηκαν οι δαπάνες για τόκους κατά 240 εκατ. ευρώ ή 0,1%.· Υστέρησαν οι εισροές της ΕΕ για το ΠΔΕ 1,4 δισ. ευρώ ή 0,58%.· Αυξήθηκαν οι δαπάνες του ΠΔΕ κατά 700 εκατ. ευρώ ή 0,29%.· Υπήρχε αρνητική επίδραση στο ΑΕΠ κατά 0,3%. Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, τα αίτια της μεγάλης υστέρησης των εσόδων πρέπει να αναζητηθούν στην υπερεκτίμηση των εσόδων, στη στασιμότητα της οικονομικής δραστηριότητας, στην προϊούσα αποδιοργάνωση και τον αποσυντονισμό του φοροεισπρακτικού μηχανισμού (διοικητικές αδυναμίες εμπόδισαν την έγκαιρη εφαρμογή νομοθετικών μέτρων, όπως για παράδειγμα την έγκαιρη είσπραξη του ΕΤΑΤ 2008 και 2009) και η ένταση της φοροδιαφυγής. Τα αίτια της αύξησης των δαπανών πρέπει να αναζητηθούν στις αυξημένες δαπάνες για επιχορηγήσεις κοινωνικού χαρακτήρα και για την επιτάχυνση του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων.Συνδέοντας όλα τα παραπάνω, οι ευθύνες της προηγουμένης κυβέρνησης μπορεί να αναζητηθούν μόνο στην αποδιοργάνωση και τον αποσυντονισμό του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, αφού όλα τα υπόλοιπα πρέπει να θεωρηθούν ως παράπλευρες συνέπειες της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης.Ποιος νοήμων άνθρωπος θα κατηγορήσει μία κυβέρνηση που αυξάνει τη στήριξη ευπαθών κοινωνικών ομάδων αλλά και επιχειρήσεων και ασφαλιστικών φορέων όταν οι τελευταίοι πλήττονται από την κρίση;Για παράδειγμα, οι πρωτογενείς δαπάνες ξέφυγαν το 2009 κατά 4,3 δισ. ευρώ από τα οποία, περί τα 2 δισ. ευρώ κατευθύνθηκαν στην ασφάλιση, κοινωνική προστασία και περίθαλψη.Ποιος μπορεί να κατηγορήσει την όποια κυβέρνηση για αυτήν την επιλογή της εν μέσω κρίσης;

Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος.

(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 13/12/2009)