Το αποφυγέν παράδειγμα της Ισλανδίας.
Του Σαρ. Λέκκα

Με όλα αυτά που συμβαίνουν στις διάφορες αγορές χρήματος και κεφαλαίων ελέω πιστωτικής κρίσης ένα είναι το βέβαιο για τη χώρα μας. Οτι με την υιοθέτηση του ευρώ και την ένταξή μας στην ευρωζώνη αποφεύγουμε ταπεινωτικές καταστάσεις που με το μέγεθος της κρίσης δεν θα είχαν ιστορικό προηγούμενο.Το παράδειγμα της Ισλανδίας είναι χαρακτηριστικό.Η συγκεκριμένη χώρα παραπαίει σε σημείο που ο κίνδυνος εθνικού χρεοστασίου να είναι πολύ πιθανός.Η οικονομία της, που μέχρι τη δεκαετία του '90 στηριζόταν στην αλιεία, άλλαξε δομή και χαρακτηριστικά επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον της στις διεθνείς χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες.Αποτέλεσμα οι τράπεζές της να ανοιχθούν σε επικίνδυνες επενδυτικές επιλογές και σήμερα να χρωστούν στο εξωτερικό 12 φορές το ΑΕΠ της χώρας.Ενα κράτος 300.000 κατοίκων έφθασε με την πρακτική της δημόσιας εγγύησης των καταθέσεων να έχει καταθέσεις 8,5 φορές το ΑΕΠ της χώρας.Αποτέλεσμα, στη δίνη της κρίσης το νόμισμα να υποτιμηθεί έως και 50% της αξίας του, οι μεγάλες τράπεζες να κρατικοποιηθούν, τα συναλλαγματικά αποθέματα να ελαχιστοποιηθούν και η ζήτηση κεφαλαίων να οδηγήσει στην επείγουσα κλήση για δάνειο ύψους 4 δισ. δολαρίων από τη Ρωσία.Με τη Ρωσία το αίτημα παρέμεινε σε επίπεδο συζητήσεων, όμως με το ΔΝΤ τα πράγματα προχώρησαν και η ανάληψη 2 δισεκατομμυρίων ευρώ είναι πλέον γεγονός με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις δεσμεύσεις που έχει αποδεχθεί η κυβέρνηση της Ισλανδίας έναντι του ταμείου.Το υπερφουσκωμένο πιστωτικό σύστημα της Ισλανδίας φυσικά αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της υπερφίαλης πολιτικής πολλών τραπεζιτών, οι οποίοι μπροστά στα κέρδη δεν δίστασαν να απεμπολήσουν κάθε έννοια αξιοπιστίας και σοβαρότητας, όμως αποδεικνύει το πόσο ευάλωτη είναι μία οικονομία που δεν είναι ενταγμένη σε ένα ευρύτερο οικονομικό σύστημα.Εάν, για παράδειγμα, η Ελλάδα υπό τις παρούσες χρηματοοικονομικές συνθήκες δεν βρισκόταν εντός της ευρωζώνης, τότε το παράδειγμα της Ισλανδίας κάλλιστα θα μπορούσε να είναι το παράδειγμα της Ελλάδος.Θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι η δραχμή θα είχε υποτιμηθεί, τα επιτόκια θα είχαν αυξηθεί, οι εκροές κεφαλαίων θα έβαζαν σε περιπέτειες τράπεζες και Χρηματιστήριο και γενικότερα το τίμημα θα ήταν μεγάλο όχι μόνο για τη χρηματιστική αλλά πολύ περισσότερο για την πραγματική οικονομία με ύφεση, ανεργία και κοινωνική αναταραχή.Στη βάση αυτή ευρώ και ευρωζώνη θωρακίζουν μία οικονομία με ελλείμματα στο εσωτερικό και εξωτερικό ισοζύγιο, μία οικονομία με χαμηλή παραγωγικότητα και μικρή ανταγωνιστικότητα, μία οικονομία με δημόσιο χρέος που ξεπερνά τα 230 δισεκατομμύρια ευρώ.Πρέπει επιτέλους ορισμένες επιλογές που έγιναν στο μακρινό παρελθόν και σε ανύποπτο χρόνο να αναγνωρισθούν από λίγους και κακεντρεχείς, που δυστυχώς για ιδιοτελείς λόγους δεν σέβονται πρόσωπα, καταστάσεις και επιλογές.Η Ελλάδα του ευρώ μπορεί, παρά τα προβλήματά της, να ξεπερνά βίαιες και πραγματικά πρωτόγνωρες χρηματοοικονομικές κρίσεις με τις λιγότερες απώλειες.

Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος

(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ & ΣΤΟ ISTHMOS. GR ΣΤΙΣ 2/11/2008