Μετρώντας τις πληγές της πιστωτικής κρίσης.
Του Σαρ. Λέκκα.

Εναν χρόνο μετά την έναρξη της πιστωτικής κρίσης, οι τράπεζες σε διεθνές επίπεδο προσπαθούν να διαχειρισθούν τις επιπτώσεις της κρίσης τόσο σε οικονομικό όσο και σε επίπεδο αποκατάστασης της φήμης τους.Εναν χρόνο μετά ο απολογισμός των συνολικών ζημιών φθάνει τα 379,2 δισ. δολάρια.Πρωταθλητές στις ζημιές έχουν αποκηρυχθεί η Citigroup με ζημιές της τάξεως των 42,9 δισ. δολαρίων, η UBS με ζημιές της τάξεως των 38,2 δισ. δολαρίων και η Merrill Lynch με ζημιές της τάξεως των 37 δισ. δολαρίων.Βέβαια αυτές οι ζημιές καταγράφουν τη σημερινή κατάσταση, διότι οι προβλέψεις για το συνολικό κόστος της πιστωτικής κρίσης, σύμφωνα με τους διεθνείς οργανισμούς, θα είναι πολλαπλάσιες.Συγκεκριμένα με τα στοιχεία που έχουν αποτιμηθεί έναν χρόνο μετά την έναρξη της κρίσης ο ΟΟΣΑ ομιλεί για συνολικές ζημιές της τάξεως των 887 δισ. δολαρίων, το ΔΝΤ για ζημιές της τάξεως των 945 δισ. δολαρίων, ενώ υπάρχουν και ακραίες εκτιμήσεις για συνολικές ζημιές της τάξεως των 1,3 τρισ. δολαρίων.Οποιο και εάν είναι το τελικό κόστος, το βέβαιο είναι ότι θα χρειασθούν επίμονες προσπάθειες από τους επικεφαλής των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων για να εξυγιανθούν οι ισολογισμοί τους.Αυτή τη στιγμή οι διαγραφές επισφαλών απαιτήσεων οδηγούν στη μείωση των ιδίων κεφαλαίων και στη μείωση της κεφαλαιακής επάρκειας.Αυτή η διάσταση αντιμετωπίζεται με αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου.Η αναζήτηση κεφαλαίων επιτεύχθηκε με τη δημόσια χρηματοδότηση διαφόρων κρατών όπως από τα κρατικά επενδυτικά κεφάλαια της Σιγκαπούρης, του Κουβέιτ, της Κίνας και άλλων κρατών κυρίως της Αραβικής Χερσονήσου.Αρκετά κρατικά επενδυτικά ταμεία, κυρίως πετρελαιοπαραγωγών χωρών, έχουν εισέλθει στα μετοχικά κεφάλαια μεγάλων αμερικανικών και όχι μόνο τραπεζών.Εναν χρόνο μετά την έναρξη της πιστωτικής κρίσης η αναζήτηση κεφαλαίων είναι το μεγάλο άγχος των εμπλεκόμενων στην κρίση τραπεζών, διότι η μη εξασφάλιση των απαραίτητων και αναγκαίων κεφαλαίων οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε εξευτελιστικές πωλήσεις τύπου Bear Stearns ή σε αναγκαστικές κρατικοποιήσεις τύπου Νorthern Rock.Παράλληλα η μη εξυπηρέτηση των προβληματικών δανείων οδηγεί σε μείωση των εσόδων και στην πτώση της κερδοφορίας των τραπεζών, ενώ σε πλείστες των περιπτώσεων οι ζημιογόνες λογιστικές καταστάσεις δείχνουν ότι το κόστος της κρίσης απαιτεί άμεσες λύσεις.Η επαναφορά στην κερδοφορία είναι δύσκολη και ιδιαίτερα κοστοβόρα για το πρεστίζ των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων διαδικασία κατ' αρχήν με τη μείωση του λειτουργικού κόστους. Μέσα σε ένα χρόνο που διαρκεί η πιστωτική κρίση, οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί έχουν προβεί σε απολύσεις 83.000 εργαζομένων, αριθμός ιδιαίτερα μεγάλος ένα αναλογισθούμε ότι το ύψος των απολύσεων αναλογεί στο προσωπικό δύο μεγάλων οργανισμών όπως της Goldman Sachs και της Morgan Stanley.Σε δεύτερο επίπεδο με την πώληση θυγατρικών. Η πρώτη σε ζημιές Citigroup πουλά την θυγατρική της στη Γερμανία, ενώ προχωρεί σε αναδιάταξη των υπηρεσιών της σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ σε ανάλογα ξεφορτώματα θυγατρικών προχωρούν και άλλοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί.Σε τρίτο επίπεδο με την πώληση περιουσιακών στοιχείων. Η κατάρρευση της κερδοφορίας για παράδειγμα της Morgan Stanley κατά 57% στο δεύτερο τρίμηνο του 2008 οδήγησε στην ανάγκη πώλησης περιουσιακών στοιχείων ύψους 1,4 δισ. δολαρίων προκειμένου να υπάρξει κάλυψη της μαύρης τρύπας που υπήρχε στον ισολογισμό της εταιρείας.Σε τέταρτο επίπεδο με την πώληση τμημάτων του επενδυτικού χαρτοφυλακίου.Αυτό που συμβαίνει στο ελληνικό Χρηματιστήριο είναι ενδεικτικό της πρακτικής των μεγάλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.Οπου έχουν επενδύσει και καταγράφουν κέρδη, πουλούν τις συμμετοχές τους αποκομίζοντας κέρδη αρκετών δισ. ευρώ.Μόνο στο ελληνικό Χρηματιστήριο οι ρευστοποιήσεις κατά τις πρώτες 24 εβδομάδες του 2008 έφθασαν τα 60 δισ. ευρώ, στη συντριπτική τους πλειονότητα ρευστοποιήσεις ξένων θεσμικών χαρτοφυλακίων.

Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος.
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 29/6/2008)