Οταν γίνεται προσπάθεια δικαιολόγησης των τεκταινόμενων, που λαμβάνουν χώρα στις διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίων, η εύκολη λύση της επίρριψης ευθυνών στην παγκοσμιοποίηση πολλές φορές δεν δίνει επαρκείς απαντήσεις.Το τεχνικό κομμάτι που θέλει τις οικονομίες να λειτουργούν ως συγκοινωνούντα δοχεία μπορεί να δίνει μια απλοϊκή περιγραφή των αλληλεπιδράσεων, όμως στον απλό κόσμο δεν λέει πολλά πράγματα.Οταν έναν συμβάν, όπως η κατάρρευση των δανείων χαμηλής φερεγγυότητας στις ΗΠΑ οδηγεί το διεθνές τραπεζικό σύστημα σε ασφυξία και τις διεθνείς χρηματιστηριακές αγορές σε άτακτη υποχώρηση, τότε απαιτούνται επαρκείς και φυσικά κατανοητές απαντήσεις.Γιατί η κατάρρευση της στεγαστικής αγοράς των ΗΠΑ οδήγησε το διεθνές τραπεζικό σύστημα στα πρόθυρα κατάρρευσης;Γιατί την απληστία των αμερικανικών τραπεζών πληρώνουν και οι ευρωπαϊκές και οι ασιατικές τράπεζες;Γιατί τα χρηματιστήρια σε Ευρώπη και Ασία έχασαν μεγάλο μέρος της υπεραξίας τους σε λίγες μόνο εβδομάδες χάνοντας σωρευμένα κέρδη ετών;Κατ' αρχάς όλα ξεκίνησαν στις ΗΠΑ.Οι αμερικανικές τράπεζες όχι μόνο έδωσαν στεγαστικά δάνεια σε πελάτες με χαμηλή πιστοληπτική ικανότητα, αλλά εξέδωσαν και ομόλογα προεξοφλώντας τα έσοδα από αυτά τα δάνεια.Η απληστία σε όλο της το μεγαλείο.Φυσικά αυτά τα ομόλογα δεν κρατήθηκαν στα χαρτοφυλάκια των εκδοτών, πωλήθηκαν σε Ευρώπη και Ασία και συγκεκριμένα σε τράπεζες κατά βάση αλλά και σε ασφαλιστικά Ταμεία.Επομένως η απληστία των Αμερικανών διαχύθηκε σε Ευρωπαίους και Ασιάτες μέσω της αγοράς αυτών των ομολόγων.Αναμενόμενο επομένως ήταν, όταν δημιουργήθηκε το πρόβλημα, ζημιές να καταγράψουν άπαντες, άλλοι περισσότερο και άλλοι λιγότερο.Οπως φυσικό επόμενο ήταν οι μετοχές των εμπλεκομένων να παρουσιάσουν απώλειες.Εκείνο που δεν ήταν λογικό για τους απλούς και μη μυημένους πολίτες ήταν το γεγονός της πτωτικής πορείας μετοχών και χρηματιστηρίων σε χώρες και αγορές που δεν είχαν εμπλακεί με τα αμερικανικά δομημένα ομόλογα της απληστίας.Για παράδειγμα, το ελληνικό Χρηματιστήριο και οι ελληνικές τραπεζικές μετοχές μπήκαν στη γενικότερη περιδίνηση με μεγάλες απώλειες χωρίς καμιά ελληνική τράπεζα να έχει στο χαρτοφυλάκιό της τέτοιου είδους δομημένα προϊόντα.Συγκεκριμένα από τις 31 Οκτωβρίου 2007 οπότε και το ελληνικό Χρηματιστήριο βρέθηκε στα υψηλά των 89 τελευταίων μηνών και μέχρι τις 22 Ιανουαρίου 2008 ο γενικός δείκτης από τις 5.334,5 μονάδες βρέθηκε στις 4.253,25 καταγράφοντας απώλειες της τάξεως του 20,26%, ενώ η κεφαλαιοποίηση από τα 221,5 δισ. ευρώ βρέθηκε στα 165,6 δισ. ευρώ καταγράφοντας μία μείωση της τάξεως των 55,9 δισ. ευρώ.Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα η κεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών από τα 78,3 δισ. ευρώ μειώθηκε στα 62,2 δισ. ευρώ καταγράφοντας μία μείωση της τάξεως των 16,1 δισ. ευρώ ή του 20,56%.Γιατί συνέβη αυτό αφού καμιά ελληνική εταιρεία δεν έπεσε στην παγίδα των δομημένων ομολόγων; Η απάντηση είναι απλή.Οταν το 50% του ελληνικού Χρηματιστηρίου βρίσκεται στα χέρια του διεθνούς κεφαλαίου, είναι απόλυτα φυσικό σε περιπτώσεις που τα επενδυτικά αυτά κεφάλαια καταγράφουν απώλειες, στα ξένα χρηματιστήρια να θέλουν να τις περιορίσουν αντλώντας κέρδη από κερδοφόρες επενδύσεις όπως ήταν οι επενδύσεις σε ελληνικές μετοχές.Εκείνο που επίσης δεν γίνεται εύκολα αντιληπτό είναι η επίδραση της μείωσης των αμερικανικών επιτοκίων στον υπόλοιπο κόσμο.Η μείωση των επιτοκίων στηρίζει την καταναλωτική συμπεριφορά των Αμερικανών και με δεδομένο ότι η οικονομία των ΗΠΑ βασίζεται κατά τα 2/3 στην κατανάλωση, εύκολα καταλαβαίνει κάποιος την επίδραση των επιτοκίων.Οι Αμερικανοί καταναλωτές κατά το 2007 ξόδεψαν 9,5 τρισ. δολάρια ποσό κατά έξι φορές μεγαλύτερο αυτών που ξόδεψαν μαζί Κινέζοι και Ινδοί.Η κατανάλωση των Αμερικανών σημαίνει μεγαλύτερες εισαγωγές από τις τρίτες χώρες, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό γι' αυτές τις χώρες, αφού ειδικά η οικονομία των αναδυόμενων κρατών στηρίζεται κατά 55% στις εξαγωγές.Βέβαια και μόνο το γεγονός ότι η οικονομία των ΗΠΑ καλύπτει το 22,5% της παγκόσμιας οικονομίας, ενώ μαζί Ιαπωνία, Γερμανία, Βρετανία, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία καλύπτουν το 25% δείχνει τη βαρύτητα της αμερικανικής οικονομίας και φυσικά της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ.
Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ Κέρδος ΣΤΙΣ 2/3/2008)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου