Αναδιανομή κεφαλαίων με το διαρκές έγκλημα του δημόσιου χρέους.
ΤΟΥ ΣΑΡ. ΛΕΚΚΑ

Αρκετές φορές συμβαίνει να αντιδρούμε και να σχολιάζουμε για αρκετό καιρό καταστάσεις που θίγουν τον οικογενειακό μας προϋπολογισμό και τις επενδυτικές μας δραστηριότητες όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν προς την κατεύθυνση που προσδοκούμε.Το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα είναι το γεγονός της πτώσης των χρηματιστηριακών αξιών μετά το σκάσιμο της φούσκας τη διετία 1999-2000 που οδήγησε στην απώλεια αποταμιευτικών πόρων δεκάδων δισ. δραχμών.Για πολλούς τότε συνέβη η μεγαλύτερη αναδιανομή κεφαλαίων που είχε συντελεστή στην ιστορία της χώρας.Η χρηματιστηριακή κατάρρευση έπληξε πολλά ελληνικά νοικοκυριά που πίστεψαν στο γρήγορο και αέναο πλούτο.Πλήθος επενδυτών όμως ανακάλυψε την άλλη πλευρά του χρηματιστηριακού παιχνιδιού, την ανάλγητη, την σκληρή, την απρόσωπη, ενώ ακόμη και σήμερα στηλιτεύουν τις πρακτικές και τα παιχνίδια εκείνης της εποχής.Μπορεί σήμερα να φαίνεται κυνικό, όμως, η προσωπική μας άποψη είναι ότι η μεγαλύτερη αναδιανομή κεφαλαίων δεν έγινε με τη φούσκα του Χρηματιστηρίου, αλλά γίνεται με το διαρκές έγκλημα του δημόσιου χρέους.Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2011 το δημόσιο χρέος στα τέλη του 2010 θα φθάσει τα 330,4 δισ. ευρώ ή το 142,5% του ΑΕΠ, ενώ στα τέλη του 2011 θα φθάσει τα 348,5 δισ. ευρώ ή το 152,6% του ΑΕΠ.Μεταξύ του 2008 και του 2011 η ποσοστιαία αύξηση του δημόσιου χρέους της γενικής κυβέρνησης θα είναι της τάξεως των 42,3 μονάδων και σε απόλυτα μεγέθη της τάξεως των 87 δισ. ευρώ.Για την αποπληρωμή (χρεολύσια) και την εξυπηρέτηση (τόκοι) του δημόσιου χρέους την περίοδο 2000-2010 το ελληνικό Δημόσιο έχει καταβάλει 330,2 δισ. ευρώ!Δηλαδή κατά τη δεκαετία του 2000 καταβάλαμε στους πιστωτές μας κεφάλαια που αντιστοιχούν στο ύψος του σημερινού χρέους .Στη βάση αυτή η μεγαλύτερη ιστορικά και από ιδρύσεως του ελληνικού κράτους αναδιανομή κεφαλαίων συντελείται μέσω της εξυπηρέτησης και αποπληρωμής του δημόσιου χρέους.Οι δαπάνες αυτές στην ουσία αποτελούν μεταφορά εισοδήματος από το σύνολο του πληθυσμού προς αυτούς που κατέχουν ομόλογα και έντοκα γραμμάτια του ελληνικού Δημοσίου.Εάν λάβουμε υπόψη μας ότι οι ομολογιούχοι είναι ένα μικρό υποσύνολο του πληθυσμού, οι οποίοι κατά τεκμήριο ανήκουν στα υψηλά εισοδηματικά κλιμάκια τότε οι διανεμητικές επιπτώσεις είναι εμφανείς διά γυμνού οφθαλμού.Το βάρος για τους απλούς πολίτες είναι ιδιαίτερα μεγάλο, αφού σε αντίθεση με την αναδιανομή που έγινε μέσω του σκασίματος της φούσκας του Χρηματιστηρίου, όπου χάθηκαν αποταμιεύσεις, κατά την εξυπηρέτηση και αποπληρωμή του χρέους χάνεται εισόδημα από έμμεσους και άμεσους φόρους και επιπλέον κοινωνικές δαπάνες που σε περιόδους ύφεσης είναι ιδιαιτέρα αναγκαίες.Για να κατανοήσουμε πιο εύκολα το βάρος που πέφτει στους ώμους των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων αρκεί να σκεφθούμε ότι ο λόγος των δαπανών για τόκους προς το ΑΕΠ δείχνει πόσο πρέπει να αυξηθεί η μέση φορολογική επιβάρυνση για να χρηματοδοτηθούν οι δαπάνες για τόκους.Για παράδειγμα το 2011 υπολογίζεται ότι οι δαπάνες για τόκους θα φθάσουν τα 15,9 δισ. ευρώ ή στο 7% του ΑΕΠ.Δηλαδή οι δαπάνες για τόκους κατά το 2011 θα ξεπεράσουν τα έσοδα που προβλέπονται ότι θα εισπραχθούν το ίδιο έτος από τον φόρο εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων και που προϋπολογίζονται στο ποσό των 14,8 δισ. ευρώ.Αυτό το 7% θα πρέπει να εξευρεθεί είτε από την αύξηση των άμεσων και έμμεσων φόρων είτε από τις περικοπές δαπανών που διαφορετικά θα κατευθύνονταν στην υγεία, στην παιδεία, στην ασφάλεια, στον πολιτισμό.Δηλαδή η συντριπτική πλειονότητα των ομάδων μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος υφίσταται τεράστια αφαίμαξη πόρων μέσω της φορολογίας με ταυτόχρονη αποεπένδυση άυλων μορφών κρατικής παρέμβασης.Επιπλέον, εάν λάβουμε υπόψη ότι το 80% του δημόσιου χρέους έτους 2010 περί τα 264 δισ. ευρώ διακρατείται από ξένους επενδυτές, τότε η αναδιανομή κεφαλαίων συντελείται εις βάρος της εθνικής οικονομίας, αφού πόροι και μάλιστα ιδιαίτερα σημαντικοί μεταφέρονται κάθε χρόνο στο εξωτερικό.Εάν σκεφθούμε ότι την περίοδο 2000-2010 πληρώσαμε για τόκους και κεφάλαιο 330 δισ. ευρώ η απλή λογική θέλει το 80% δηλαδή 264 δισ. ευρώ να έφυγαν στο εξωτερικό.Δυσθεώρητη αφαίμαξη για τα επίπεδα της χώρας με ένα ΑΕΠ της τάξεως των 231,9 δισ. ευρώ - 2010 και τρομερή αναδιανομή κεφαλαίων για έναν λαό που ακόμη δεν έχει συνειδητοποιήσει ότι οι απώλειες της φούσκας του Χρηματιστηρίου είναι μηδαμινές σε σχέση με τις διαχρονικές απώλειες του δημόσιου χρέους.Για να βοηθήσουμε στην ενεργοποίηση των συνειδήσεων, αρκεί να πούμε ότι με όρους δραχμής οι δαπάνες που απαιτήθηκαν τη δεκαετία 2000-2010 για την αποπληρωμή και εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους έφθασε τα 112.447.500.000.000 δραχμές ή πιο απλά 112,5 τρισ. δραχμές.

Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος

(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΙΣ 30/1/2011)