ΤΟΥ ΣΑΡ. ΛΕΚΚΑ
Το καλοκαίρι του 2008 μπορεί ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη να έφθανε στο 4%, δηλαδή να καταγραφόταν στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 16 ετών, μπορούσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να εμφανιζόταν ως αποτυχημένη στην αντιμετώπιση της αύξησης των τιμών, αφού ο δεδηλωμένος στόχος της είναι το 2% ως ανώτατο αποδεκτό όριο αύξησης των τιμών, μπορούσε η συγκυρία να ήταν αρνητική, αφού οι τιμές της ενέργειας και των εμπορευμάτων είχαν εκτοξευθεί σε επίπεδα ρεκόρ, αυτό όμως δεν οδηγούσε στο ασφαλές συμπέρασμα ότι η κατάσταση δεν ήταν αντιστρέψιμη.
Ολη η ανθρωπότητα βίωνε ένα πληθωριστικό σοκ που όμοιό του είχε να αντιμετωπίσει εδώ και δεκαετίες.Πολλοί πίστευαν ότι η νεότερη έκδοση της παγκοσμιοποίησης είχε απαλλάξει τη διεθνή οικονομία από τον πληθωρισμό, κάτι που εκ του αποτελέσματος αποδείχθηκε αυταπάτη.Παρατηρώντας τότε τον δείκτη τιμών καταναλωτή στην ευρωζώνη, έβγαινε το συμπέρασμα ότι το εμφανιζόμενο πληθωριστικό σοκ ήταν απόλυτα συγκυριακό και ως εκ τούτου εκτρεφόταν από τη δυναμική που εμφάνιζαν οι τιμές των καυσίμων και των τροφίμων.Κάλλιστα μια διαφορετική συγκυρία μπορούσε στους επόμενους μήνες να αποπληθωρίσει τη διεθνή οικονομία, κάτι που τελικά έγινε πραγματικότητα.Αυτό εξαγόταν από το γεγονός ότι ο δείκτης τιμών καταναλωτή στην ευρωζώνη χωρίς καύσιμα και τρόφιμα βρισκόταν κάτω του 2%, δηλαδή καταγραφόταν στο 50% του συνολικού, πράγμα που σήμαινε ότι δεν υπήρχε γενικευμένο πληθωριστικό υπόβαθρο.Ο δομικός πληθωρισμός, αυτός που δεν συμπεριλαμβάνει τους εποχιακούς και συγκυριακούς παράγοντες ακόμη και σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία δεν προϊδέαζε για γενικευμένο πληθωριστικό περιβάλλον.Τα ίδια κατέγραφε και ο δομικός πληθωρισμός στις ΗΠΑ.Ο αμερικανικός δείκτης τιμών καταναλωτή χωρίς καύσιμα και τρόφιμα βρισκόταν λίγο πάνω από το 2%, δηλαδή χαμηλότερα κατά 50% του βασικού που καταγραφόταν λίγο χαμηλότερα του 4%.Στη βάση αυτή εξαγόταν το ασφαλές συμπέρασμα ότι εάν εξέλιπαν οι λόγοι που πυροδοτούσαν τις τιμές του πετρελαίου, των πρώτων υλών και των τροφίμων η κατάσταση θα αντιστρεφόταν άμεσα και χωρίς προβλήματα.Το σπάσιμο της φούσκας των αμερικανικών στεγαστικών δανείων και η πιστωτική και δημοσιονομική κρίση που εξακολουθεί να υφίσταται, οδήγησε στη μείωση της ενεργούς ζήτησης όπως και στην απομόχλευση των διάφορων αγορών σε παγκόσμιο επίπεδο, με αποτέλεσμα την πτώση των διεθνών τιμών και του δείκτη τιμών καταναλωτή.Σε σύγκριση με το καλοκαίρι του 2008 όπου η παγκόσμια οικονομία βίωνε ένα ασυνήθιστο υπό καθεστώς παγκοσμιοποίησης πληθωριστικό σοκ, το φετινό καλοκαίρι βρίσκει την παγκόσμια οικονομία στο άλλο άκρο, αυτό του αντιπληθωριστικού σοκ.Οπως συμβαίνει σε όλους τους τομείς της ζωής, τα διάφορα σοκ έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα, τη σύντομη χρονικά παρουσία τους.Προσωπικά πιστεύουμε ότι και το αντιπληθωριστικό σοκ μετά το τέλος του καλοκαιριού θα αποτελεί παρελθόν και αυτό διότι παρατηρώντας τον πυρήνα του πληθωρισμού, βλέπουμε ειδικά για την ευρωζώνη, που από Ιούνιο του 2009 βρίσκεται σε τιμές με αρνητικό πρόσημο, ότι οι τιμές σε σχέση με το περυσινό καλοκαίρι δεν έχουν καταγράψει σημαντική πτώση.Ο δομικός πληθωρισμός, εξαιρουμένων δηλαδή της ενέργειας και των τροφίμων, υποχώρησε για τους 16 της ευρωζώνης στο 1,4% τον Ιούνιο 2009 έναντι 1,5% του Μαΐου 2009.Εάν τον συγκρίνουμε με τον αντίστοιχο μήνα του 2008 όπου ο δομικός πληθωρισμός καταγραφόταν στο 2%, τότε εύκολα συνάγουμε το συμπέρασμα ότι η αποκλιμάκωση του σκληρού πυρήνα του πληθωρισμού είναι της τάξεως του 0,6%.Εάν συγκρίνουμε την πτώση του συνολικού πληθωρισμού που από τα επίπεδα του 4%, που καταγραφόταν το δίμηνο Ιούνιος - Ιούλιος 2008, έπεσε στο αρνητικό 0,1 % τον Ιούνιο του 2009, τότε διαπιστώνουμε τον καθοριστικό ρόλο των καυσίμων και των τροφίμων στην διαμόρφωση των τιμών.Οταν ο συνολικός πληθωρισμός παρουσιάζει πτώση τεσσάρων ποσοστιαίων μονάδων και ο δομικός μόνο κατά έξι δέκατα της μονάδος, τότε εκείνο που πρέπει να αναμένουμε είναι η αντιστροφή της τάσης με σταδιακή ενίσχυση των τιμών.Η σταδιακή ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας και η ενίσχυση της ζήτησης πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι θα οδηγήσει στην ενίσχυση των πληθωριστικών πιέσεων.
Ολη η ανθρωπότητα βίωνε ένα πληθωριστικό σοκ που όμοιό του είχε να αντιμετωπίσει εδώ και δεκαετίες.Πολλοί πίστευαν ότι η νεότερη έκδοση της παγκοσμιοποίησης είχε απαλλάξει τη διεθνή οικονομία από τον πληθωρισμό, κάτι που εκ του αποτελέσματος αποδείχθηκε αυταπάτη.Παρατηρώντας τότε τον δείκτη τιμών καταναλωτή στην ευρωζώνη, έβγαινε το συμπέρασμα ότι το εμφανιζόμενο πληθωριστικό σοκ ήταν απόλυτα συγκυριακό και ως εκ τούτου εκτρεφόταν από τη δυναμική που εμφάνιζαν οι τιμές των καυσίμων και των τροφίμων.Κάλλιστα μια διαφορετική συγκυρία μπορούσε στους επόμενους μήνες να αποπληθωρίσει τη διεθνή οικονομία, κάτι που τελικά έγινε πραγματικότητα.Αυτό εξαγόταν από το γεγονός ότι ο δείκτης τιμών καταναλωτή στην ευρωζώνη χωρίς καύσιμα και τρόφιμα βρισκόταν κάτω του 2%, δηλαδή καταγραφόταν στο 50% του συνολικού, πράγμα που σήμαινε ότι δεν υπήρχε γενικευμένο πληθωριστικό υπόβαθρο.Ο δομικός πληθωρισμός, αυτός που δεν συμπεριλαμβάνει τους εποχιακούς και συγκυριακούς παράγοντες ακόμη και σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία δεν προϊδέαζε για γενικευμένο πληθωριστικό περιβάλλον.Τα ίδια κατέγραφε και ο δομικός πληθωρισμός στις ΗΠΑ.Ο αμερικανικός δείκτης τιμών καταναλωτή χωρίς καύσιμα και τρόφιμα βρισκόταν λίγο πάνω από το 2%, δηλαδή χαμηλότερα κατά 50% του βασικού που καταγραφόταν λίγο χαμηλότερα του 4%.Στη βάση αυτή εξαγόταν το ασφαλές συμπέρασμα ότι εάν εξέλιπαν οι λόγοι που πυροδοτούσαν τις τιμές του πετρελαίου, των πρώτων υλών και των τροφίμων η κατάσταση θα αντιστρεφόταν άμεσα και χωρίς προβλήματα.Το σπάσιμο της φούσκας των αμερικανικών στεγαστικών δανείων και η πιστωτική και δημοσιονομική κρίση που εξακολουθεί να υφίσταται, οδήγησε στη μείωση της ενεργούς ζήτησης όπως και στην απομόχλευση των διάφορων αγορών σε παγκόσμιο επίπεδο, με αποτέλεσμα την πτώση των διεθνών τιμών και του δείκτη τιμών καταναλωτή.Σε σύγκριση με το καλοκαίρι του 2008 όπου η παγκόσμια οικονομία βίωνε ένα ασυνήθιστο υπό καθεστώς παγκοσμιοποίησης πληθωριστικό σοκ, το φετινό καλοκαίρι βρίσκει την παγκόσμια οικονομία στο άλλο άκρο, αυτό του αντιπληθωριστικού σοκ.Οπως συμβαίνει σε όλους τους τομείς της ζωής, τα διάφορα σοκ έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα, τη σύντομη χρονικά παρουσία τους.Προσωπικά πιστεύουμε ότι και το αντιπληθωριστικό σοκ μετά το τέλος του καλοκαιριού θα αποτελεί παρελθόν και αυτό διότι παρατηρώντας τον πυρήνα του πληθωρισμού, βλέπουμε ειδικά για την ευρωζώνη, που από Ιούνιο του 2009 βρίσκεται σε τιμές με αρνητικό πρόσημο, ότι οι τιμές σε σχέση με το περυσινό καλοκαίρι δεν έχουν καταγράψει σημαντική πτώση.Ο δομικός πληθωρισμός, εξαιρουμένων δηλαδή της ενέργειας και των τροφίμων, υποχώρησε για τους 16 της ευρωζώνης στο 1,4% τον Ιούνιο 2009 έναντι 1,5% του Μαΐου 2009.Εάν τον συγκρίνουμε με τον αντίστοιχο μήνα του 2008 όπου ο δομικός πληθωρισμός καταγραφόταν στο 2%, τότε εύκολα συνάγουμε το συμπέρασμα ότι η αποκλιμάκωση του σκληρού πυρήνα του πληθωρισμού είναι της τάξεως του 0,6%.Εάν συγκρίνουμε την πτώση του συνολικού πληθωρισμού που από τα επίπεδα του 4%, που καταγραφόταν το δίμηνο Ιούνιος - Ιούλιος 2008, έπεσε στο αρνητικό 0,1 % τον Ιούνιο του 2009, τότε διαπιστώνουμε τον καθοριστικό ρόλο των καυσίμων και των τροφίμων στην διαμόρφωση των τιμών.Οταν ο συνολικός πληθωρισμός παρουσιάζει πτώση τεσσάρων ποσοστιαίων μονάδων και ο δομικός μόνο κατά έξι δέκατα της μονάδος, τότε εκείνο που πρέπει να αναμένουμε είναι η αντιστροφή της τάσης με σταδιακή ενίσχυση των τιμών.Η σταδιακή ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας και η ενίσχυση της ζήτησης πρέπει να θεωρείται δεδομένο ότι θα οδηγήσει στην ενίσχυση των πληθωριστικών πιέσεων.
Ο κ. Σαράντος Λέκκας είναι οικονομολόγος
(ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ ΣΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΣΤΙΣ 26/7/2009)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου