Διαγραφή χρέους και τράπεζες.

15 Σεπτεμβρίου 2013

του Σαράντου Λέκκα 

Οικονομολόγου

Τα μέχρι σήμερα  προβλήματα των ελληνικών τραπεζών  που εντοπίζονται στην άντληση ρευστότητας και στην ξαφνική απώλεια κεφαλαίων έχουν ως αιτία το ελληνικό δημόσιο.

Δημιουργήθηκαν λόγω των δημοσιονομικών προβλημάτων της χώρας και κατ’επέκταση της απουσίας αξιόχρεου.

Σε αντίθεση με το εξωτερικό όπου οι τράπεζες  δημιούργησαν πρόβλημα στα κράτη τους , στην Ελλάδα τα πιστωτικά ιδρύματα δεν αποτελούσαν μέρος του προβλήματος. Βρίσκονται σε πιστωτική ασφυξία εξαιτίας του προβλήματος αποπληρωμής του ελληνικού χρέους και της δημοσιονομικής εκτροπής.

Το εγχώριο πολιτικό  προσωπικό της χώρας έκανε διαχρονικά ότι ήταν δυνατό για να γκρεμίσει το βασικό υπόβαθρο της ελληνικής οικονομίας, το εγχώριο πιστωτικό σύστημα. Καταρχήν το μέγιστο έγκλημα του ήταν η διόγκωση του δημοσίου χρέους μέσω πολιτικών διεύρυνσης των ελλειμμάτων.

Στην συνέχεια με την ‘οικειοθελή ’συμμέτοχη των Τραπεζών στο PSI όπου οι τράπεζες πλήρωσαν ακριβά την υποτιθέμενη διάσωση της ελληνικής οικονομίας.

Αναφερόμαστε στην υποτιθέμενη διάσωση της ελληνικής οικονομίας διότι όπως αναφέρεται στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2013 ενώ η μείωση του χρέους από το PSI ήταν 106 δις € σε απόλυτο μέγεθος η τελική μείωση του χρέους έφθασε μόνο τα 15 δις € , ενώ ως ποσοστό του ΑΕΠ το χρέος σημείωσε και αύξηση κατά 4,2%.

Σε απόλυτα νούμερα μειώθηκε μόνο κατά 15 δις € διότι ενώ από το PSI μειώθηκε κατά 106 δις € στην συνέχεια μια σειρά από απώλειες –ελλείμματα ελαχιστοποίησαν τις υποτιθέμενες ευεργετικές ιδιότητες του κουρέματος των ομόλογων. Δυστυχώς το σαθρό δημόσιο καλύπτει κάθε θυσία και  κάθε προσπάθεια.

Παραταύτα η επιβάρυνση των τραπεζών από το PSI είναι μεγάλη παρόλο που οι ισχυρές συστημικές τράπεζες υπερβάλλοντας εαυτό κατάφεραν να διατηρήσουν την αυτοτέλεια τους ξεπερνώντας το ελάχιστο  όριο του 10% που είχε τεθεί.

Στο ερώτημα τι μέλει γενέσθαι, η απάντηση με δεδομένο ότι  σε αντίθεση με το εξωτερικό όπου οι τράπεζες  δημιούργησαν πρόβλημα στα κράτη τους , στην Ελλάδα τα πιστωτικά είναι στην ουσία θύματα –όμηροι των προβλημάτων του δημοσίου τομέα, βρίσκεται στη διαγραφή μέρους του δημοσίου χρέους.

Μέχρι και τα τέλη Μάιου 2013 από το συνολικό πακέτο των 50 δις € (αντιστοιχεί στο 28% του ΑΕΠ) που αφορούσε στην ανακεφαλαιοποίηση των εγχώριων τραπεζών είχαν εκταμιευτεί 48,2 δις € ήτοι , το 96,4% επί του συνόλου.

Με δεδομένο ότι μετά και την επίσκεψη του προέδρου του eurogroup κ. Ντάισελμπλουμ στα τέλη Μαΐου 2013 άνοιξε η φιλολογία για το ενδεχόμενο κούρεμα του δημοσίου χρέους στα πλαίσια της επανεξέτασης της βιωσιμότητας του τον Απρίλιο του 2014 όπως και η προοπτική της απευθείας ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών έστω και ετεροχρονισμένα από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στήριξης –ESM, η λύση στο θέμα της επιστροφής των κεφαλαίων ανακεφαλαιοποίησης δίνεται μέσω της διαγραφής ενός σημαντικού τμήματος του.

Ήδη η τρόικα σε αντίθεση με την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία δέχεται την μη καταγραφή των δαπανών που αφορούν την στήριξη των ελληνικών τραπεζών στο ετήσιο έλλειμμα, πράγμα που σημαίνει ότι σε ένα επόμενο στάδιο δεν θα είναι αρνητική στην διαγραφή ενός τμήματος του.

Με τα σημερινά δεδομένα ο ιδιωτικός χαρακτήρας των συστημικών τραπεζών στηρίζεται στο 10-19% των ανακεφαλαιοποιημένων  κεφαλαίων ενώ το υπόλοιπο βρίσκεται στα χέρια του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας -ΤΧΣ.

Θεωρητικά και σε βάθος πενταετίας απαιτείται επιστροφή των κεφαλαίων στο ΤΧΣ ώστε να μην υπάρξει ιδιοκτησιακή μεταβολή.

Εάν ετεροχρονισμένα η ανακεφαλαιοποίηση πραγματοποιηθεί από το ESM τότε ελλοχεύει ο κίνδυνος η αδυναμία εξαγοράς των προνομιούχων μέτοχων να καταστήσει κύριο μέτοχο το ESM, δηλαδή ένα ταμείο που δεν θα ελέγχεται από το ελληνικό δημόσιο.

Στην βάση αυτή θα είναι μέγιστο λάθος η μεταφορά των κεφαλαίων ανακεφαλαιοποίησης από το ΤΧΣ στο ESM και μάλιστα ισοδύναμης εμβέλειας με τις απώλειες από το PSI.

Κατά την προσωπική μας άποψη εφόσον τίθεται θέμα ελάφρυνσης του χρέους η πιο εθνικά ωφέλιμη επιλογή θα είναι και η διαγραφή

ενός τμήματος που αφόρα την ανακεφαλαιοποίηση ώστε και τα συστημικά πιστωτικά ιδρύματα να κινηθούν χωρίς  βαρίδια και η ελληνική οικονομία να στηριχτεί στον βασικό της πυλώνα, που εκ των πραγμάτων είναι οι τράπεζες, για την έξοδο της από τον φαύλο κύκλο της λιτότητας, της μειωμένης οικονομικής δραστηριότητας και κυρίως της κοινωνικά απαράδεκτης ανεργίας.